2019 KUM HLUI NGAIHAWM

2019 KUM HLUI NGAIHAWM

                                                HC Lalramdina

          Hun leh ni leh kum te a liam zel a ni tih hriatna hian mihring damlai kan ni tih a entir a, nunhlui ngaia lunglêng thei dinhmuna kan la din chhûng hi chuan,

"Kan ngai êm a ni nunhlui zawngte kha

Kir rêl lo i liampui ta maw" 

tiin, kumhlui kan vailiam reng mai dâwn a nih hi maw!

          Kum thar kan chuankâi avânga Pathian hnêna lâwmthu kan sawi hnu reilo tê emaw kan tih mêk laiin, kum tâwp kan thleng lehnghâl ta dêr mai! Mi dang tâna thil țha tih tumna pawh nei lova, mahni inhaivûr tum rêng rênga kan hmanhlel mêk lai hian, an sawi Pharo-a Sakawr tlân chak ang maia chakin hun leh nite an her liam puat puat a. Châwl lova Sana bân vir reng mai chuan ni 365 hi a va'n her chhuahpui rang thîn tak êm!

          Kum hlui a liam a, kum a lo thar  leh a, hetianga hun hlui leh hun thar inthlâk lai vêl hian lung a lêng duh a. Hun thar thlir ai mahin hun hlui thlira hun hman a awl a, nun hlui ngaiin, "Hmân lai," kan ti vawng vawng fo a nih hi!

          Mi lunglêng thei tak mai ka ni a, hun hlui, hmun hlui leh nunhlui te hian ka thinlungah hmun sâng tak an chang a, ka lung min lên țhîn. Kumin chhûnga ka hun hman tâk zawng zawngte'n, chatuan hmun min thlen khalh tûra min her liamsan vung vung tûr te hi a lunglênthlâk ka ti mang e!

          He hun, kum tâwp, ni hnuhnung ber kan hman lai mêk hian khua a har vawng vawng a, ka nun hi a ruak deuh nghuai a, khawvêl hi a reh tlawk tlawk ni berin ka hria! Hmangaih lungduh te nêna hlim leh lâwm taka hun kan hman lai ni te, chhûngkima hun kha zawng kan hman liam tâk te khân lung a tilêng vawng vawng mai!

          Țhian hlui mualliam ta te leh damchhûng khawsak țûlna avânga lam hlaa awm te mitthlaah an rawn inlâr zut zut a, kan seilenna chhuahtlâng leh a chhûnga chêng, kum tam liam taa lung ka rualpuite zawng zawngte ngaih a na mang e! Nunhlui leh kum hlui hi zawng, a thlah liam hnem apiang tân ngaih tûr a tam ting mai si a.

          Hring nunah hian nun hlui leh hun liam hnu ngaih hian bân ni a nei thei dâwn lova. Kan ngaih ber ber leh kan hriat rei ber ber te hi hun nuam leh hlimawm ber ber a ni kher lova. Kan  hringnuna kan ngaihtuahna lairil ber luahtu leh kan ngaih vawng vawng țhin chu kan hun tawna lungchhiatthlâk lai takte kha a ni châwk țhîn.

          He khawvêl inher zêlin kumthar a rawn herchhuahpui apiang hian kumhlui a herliampui ve thung țhîn a. Chu kumhlui herliam zêl chuan nunhlui a herliampui zêl bawk a. He kumthar lo thleng leh tûr pawh hian nakin lawka kumhlui ni leh mai tûr a rawn herchhuahpui leh dâwn a ni. Nunhlui ngaihawm ni leh mai tûr nun hi ni tinin kan  vuiliam zêl zawng a nih maw!

          Kum tâwp ni hnuhnung ber a lo herchhuah ruala Calendar hlui kan nuai hlâwm tawp tawp țhin ang hian, engtik niah emaw chuan chu Calendar ang chiah chuan hun hian kan nun hi mathei lovin a la nuai hlâwm ve ang a, tuai thar leh tik a awm tawh ngai lovang. Hun vawngtu Calendar  kan thlâk thar tam poh leh thlân lam kan hnaih sauh a ni mai si a!

          Engtikah emaw chuan tu mah nghâk lova chak taka inher liam hun leh kumte hian kan țhat lai leh kan vânglai hun nuam tak mai hi hmânlai a la chantir dâwn a. Châwl lova Sana bân vir reng hian hringnun chawhnu khawvêl min la vir thlenpui ang. Chutih hunah chuan kan țhian kawm țhin te, kan lainâ te, kan ngaihzâwng hlui te... a tam zâwk chu thlânah an mu reh țhiap tawh ang. Khawvêl ram zâu takah hian ngaihtuahna bâk kawm tûr nei lovin khawhar takin kan hawi vêl ang a. Kâwlkila her liam mai tawh tûr, tlai lam Ni êng dul ruih ang maiin hringnun kâwlkil tâwp kan hnaih tawh hle ang.

          Hmânlai chang tawh hnu vânglai ni leh vul lai ni ngaih luat vângin thi thei khawp hialin kan lung a lêng ang a. Hun liam tawh hriatrengna te chuan kan mittui a titla fo țhîn dâwn a. Kawm hlim tûr leh kâwm hlimtu tûr nei lova chawhnu khawvêl kan chuankai hunah meuh chuan, "Hringnun hi heti êm êm hian a lo lunglênthlâk a ni maw?" kan la ti vawng vawng ang.

          Hun awm tawh lohna ram kan thlen hma loh hi chuan mihringte nunah hian "Mangțha" tih thumal hian hmun sâng tak a chang kumkhua ngei ang. He khawvêlah hian "Kumhlun lo" chauh hi "Kumhlun awmchhun" a nih avângin hlim ni leh nuih ni kan vui liam a, hun nuam leh hun hlimawm tak pawh hi hun lunglênthlâk ni tûrin an her liam leh si thîn!

          Kumina kan thil tih zawng zawngte chu, December 31 tlaia khawthlang kâwlkila Turnipui her liam tûr chuan chatuan a tân a her liampui dâwn ta a.

"Ni tlâkna kâwlkil piah lam ram hla takah sâwn

Kan nunhlui te kha lo la châmbâng tak ang maw?"

                    HLAWNCHHING

HLAWNCHHING LUNGLÊNG HLA - 3

HLAWNCHHING LUNGLÊNG HLA - 3

KUM HLUI NGAIH LUNGLÊNG HLA

                                                 HC Lalramdina

Ni tlâkna kâwlkil piah lam ram hla takah sâwn

Kan nunhlui te kha lo la châmbâng tak ang maw?

                    HLAWNCHHING

MI TIN TÂNA CHANCHIN ȚHA

MI TIN TÂNA CHANCHIN ȚHA

                                                HC Lalramdina

          Mizo Kristiante hian Krismas hi kum za chuang kan lo hmang tawh a. Tûn hmaa kan hman dân leh tûn laia kan hman dân chu inperhsan tawh hle mahse, Krismas a nihna leh a hlutna erawh a danglam chuang lova, a hmangtu a zirin kan hmang țhain kan hmang țhalo mai niin a lang.

          Kumin 2019 Krismas pawh kan lo chuang chhuak leh ta reng mai! A mimal ang te, a kohhran ang te, chhûngkua leh țhian zaho ang tein Lal pian champha lâwm tûrin kawng hrang hranga kan inbuatsaihna te chuan a vâwrtâwp a thleng ta a. Kan inbuatsaih dân leh kan rilrû sûkthlêk erawh a inang lo hlawm viau mai thei. Krismas hi kan hunpui ber a nih angin a naupang ber ațanga puitling thlengin min khawih danglam deuh vek a ni ber e. Hetianga Krismas atâna kan inbuatsaih mup mup lai hian, mi dangte tâna malsâwmna ni tûrin inbuatsaih tel ila a țha ang e.

          Kan pi leh pute hunlai kan thlir kir chuan thlarau lam nuna an hmathlir kha rinthu mai mai hlir niin a lang a, mi hnuaihnung deuh tân phei chuan beisei a bo êm êm a tih theih âwm e. Kan pi leh pute hunah kha chuan pialral kai tûrin In lam leh ram lama thangchhuah a ngai a, a ti ve thei lo tân chuan damlaia hrehawm, thih hnua hrehawm bawk nihna a ni mai. Chutianga beidawng taka thim thuneihna hnuaia hlau rêng rênga kan awm laia ênna ropui rawn thlentu chu Bethlehem-a nau lo piang, Isua Krista ngei hi a ni. Zawlnei Isaia'n, "Mi thîm hnuaia kalte chuan êng nasa tak an hmu ta; thihna hlim rama awmte chungah ngei chuan êng chu a lo êng ta," (Isaia 9:2) tia a sawite zîngah khân keini ngei pawh hi kan tel ve a sin! Chanchin Țha, chhandamna leh chatuan nunna rawn thlentu tluka Mizo nun her danglam thei hi a la awm ngai lova, a awm thei ngai hek lovang.

          Good news țhenkhat hi chu mi țhenkhat tân chanchin lâwmawm a nih laiin, țhenkhat tân erawh a ni lo thei ve bawk a, mi tin ta tûr chanchin lâwmawm nih a tling țhîn lo va; kan Pathian thu erawh hi chu mi tin tâna Chanchin Țha a ni tlat mai a ni.

          Khawvêl lâwmna thil țhenkhat hi chu mi țhenkhat tâna lâwmna a nih laiin, țhenkhat tân chuan lâwmna a ni lo thei bawk a. Khawvel sual chhandam tûra Van Lal Fapa lo pianna thu erawh hi chu mi tin tâna chanchin lâwmawm êm êm a ni thung a, mi hausaten an pumbilh thei lo va, mi rethei te tân pawha lo kal a ni tlat a ni. Lehkha thiam leh mi ropui tak tak te tân chauhva lo kal a ni lo va, keini mi mâwl tak tak leh pachhe daikil kâra mi te tân pawha lo kal a ni a, mi tin te tâna lo kal a ni. (Mi tin zîngah hian kan tel ve ngei a ni tih hi kan hriat fo a țha a ni.

          Isua Krista Chanchin Țha hre ve hman lo leh Krismas pawh hmang ve hman lova mual liamta te kha vawiinah hian kohkir leh an châkawm hle a ni. Keini erawh chu, Isua Krista avânga Krismas hmang theia kan awm hi kan vânnei tak zet a ni, lâwm nachâng kan hriat a țûl hle  mai.

          Kan mimal nun, kan chhungkua, kan khawtlâng, kan ram leh hnamte hi han thlir chiang ila. Krismas hmang ngai lo hnam zîngah tel ta ila eng ang meuhva dinhmun chhia-ah nge kan awm ang? Ngaihtuah ngam a ni lo. Mahse chutiang ang dinhmun râpthlâk taka kan awm lohna tûra min chhanchhuaktu ropui chu Bethlehema Lal lo piang Isua Krista ngei hi a ni a sin! Hei vâng ngawt pawh hian theihtâwp chhuaha fak hi a phu a ni.

          Mihring nun hi ngun taka kan chhui chuan kan pian ni ațanga kan thih ni thleng hian harsatna tinrêngin min bâwm țhîn. Lungngaih ni te, mittui tlâk ni te, kan thiltihin min ûm phâk avânga lungngaia kan vân ruai ni te a lo thleng țhîn. Nimahsela, thinlung lungchhia tuam dam te, lungngai zawng zawng thlamuan te, vut aiah pangpar țhihrui hlan te, lungngaih aiah hlimna hriak hnawihte leh nguina thlarau aiah fakna silhfên tea min tuam hi Lal Isua Krista lo pian pian chhan a ni. Chuvâng chuan, lungngaihna ruam ațanga hlimna tlâng chhîpa min hruai thleng tûrin Lal Isua hi a tling tâwk a ni tih i hre nawn fo ang u.

          Mi thiam zâwk te leh chhuizau mi te chuan, "Khawvêl chanchin hi Bethlehem ran in khawngkhâr kawpzaah a inher vêl a ni," an lo ti țhîn. Lal Isua hi rorelna fawng vuantu a nih avângin Amahah leilung a inher a ni tih hi a dik êm êm a ni. He khawvêl chanchin virvêl (Flow of history) thununtu chu Bethlehema nau lo piang Isua Krista ngei hi a nih avângin a kiangah, Amah nêna Krista ruai, Krismas kîl hi a him ber a, a țha ber a ni zêl ang. Thlarau leh tihtakzetin Krista pianna thlarau lam Bethlehem khuaah kan hmang ang a, tah chuan Lalber lo piang Immanuela chu hmuin kan thinlung hlânin hlim takin chibai kan bûk ang a, Chatuanin kan lâwmin kan hlim kumkhua tawh ang.

          Kan tâna lo piang Lal Isua hi thinlung taka chibai kan bûk a, kan tân ngei he Lal thar hi a lo piang a ni tih kan hriata, thinlung leh thlarauva kan lo hmuah a, he hun lâwmawm takah hian malsâwmna thar kan hmuh țheuh theihna tûrin i inbuatsaih thar țheuh ang u tiin kan insâwm a ni.

                    HLAWNCHHING