MANGȚHA, MARADONA

MANGȚHA, MARADONA

(Diego Armando Maradona (30 Oct 1960 - 25 Nov 2020) thlah nân/A pualin)

                                       HC Lalramdina

          October 30, 1960 khân Argentina khawpui Buenos Aires khaw daia  Lanús-ah naupang danglam bîk a piang a, a pa hming chu Diego Maradona a ni a. An fapa hmingah Diego Armando Maradona an sa a, he naupang hian kum 60 a tling ta. Khawvêl a awm chhûng leh Football an pêt chhûng chu hming ropui ber zînga mi a ni kumkhua tawh ang.

          Mirethei chhungkua ațanga seilian ni mahse, Football thiamna lama a hausakna erawh khawvêla a ber a ni.

          Kum riat mi a nihin Football coach pakhat, Francisco Cornejo chuan a hmu fuh a, a chanchin ti hian a sawi zui, "Thilmak ka hmu. 1969 khân Inrinniah ruahsûr hnuaiah kum riat mi inkhêl ka hmu a, khatiang kha ka damchhûngin ka la hmu ngai lo... Naupang taksa ni mah se, puitling ang maiin a inkhêl a, kum riat mi lek a ni tih kan hriat chian hnu kha chuan amahah khân kan insâwrbing ta ngar ngar a ni," a ti. He pa hi Maradona thiamzia hmutu mi vânnei hmasa a ni a, khawvêl mipui dang zawng hi mi vânnei hnuhnung kan ni e.

          Mahni puala 'Kohhran' nei thei ngat, kum 2000-a 'FIFA Player of the Century' atâna Pele nêna an thlan kawp hi Footballer piang tawha ropui ber a nih leh nih loh hi statistics-in a hrilhfiah zo dâwn lo va, a goal thun zât leh a game khelh zât ațanga teh theih a ni hek lo. A hunlai mîla teh a ngaih dâwn avângin inhnialna tâwp thei lo erawh a ni ang. Chutih rual erawh chuan, kei chuan, Maradona aia thiam tih Footballer hi ka nei bîk miah lo!

          Kum 16 a pumhlûm hmain Argentinos Juniors tan professional football-ah bul a țan a. A club hmasa ber Argentinos Juniors hian Maradona hi an chhuang khawp a, an stadium hmingah 'Estadio Diego Armando Maradona' tih an vuah a, stadium luh dâwnah, "Khawvêla Footballer piang tawh zînga thiam ber chuan October 20, 1976 khân he Stadium-ah hian a Football hun bul a țan," tih an ziak!

          Khawvêla Footballer man to ber ni tûra Barcelona-in an lei khân 22 mi lek a la ni a, 1983-a El Clasico-a goal a thun hnua Real Madrid fans-in kut bênga an lawm khân, Barca player zînga Real fans-in kut bênga an lawm hmasak ber a ni.

          Khawvêla player man to ber ni tûra Barca a zawm hnuah Khawvêla Footballer man to ber ni tûr thovin Italy-a 'Club tenau' Napoli-in an lei. Maradona hi Argentine mah ni se, Naples khaw chhuak anga ngaih a ni mai lo va, Naples-ah amah aia ropui leh hmingthang hi an la awm lova, an awm leh tawh lo vang.

          Napoli club a zawm ațang hian Napoli inkhêl entu an pung a, an result a țha chho zêl a, 1986-87 ah a vawi khatna atân Napoli chu Serie A champion an ni ta hial mai. Italy-ah hian Football-a champion hi an lâwm tawh țhin a, World Cup-a an champion hial pawh an lâwm a; nimahsela, Serie A-a Napoli champion Naples khaw mipuiin an lawm anga ropui hi a la awm ngai lo, thla khat chuang an lâwm an ti!

          Italy-in 1990 World Cup an thlen ṭum țum khân Naples khuaah ngei mai hian Italy leh Argentina chu semi final-ah an inhmachhawn a, 'Naples khuain țan zâwk tûr a hre lo' an ti hial a, Naples khaw mi tam tak chuan Maradona vângin Argentina chak kha an lâwm tho an ti!

          Napoli a chhuahsan hnu hian Spain ah bawk kal lehin Sevilla a zawm a, a hun tâwp lamah Argentina-ah kir leh in, Boca Junios-ah a club football hun hnuhnung a hmang ta a ni.

          Diego Maradona hian Argentina tân vawi 91 khelh ah goal 34 thunin Football inelna dawhsân a ngaihhlut ber World Cup vawi 4 ah a inlan hman a, kum 1986 khan Captain ni chungin final ah khatih hunlaia Football Power House Germany hneha Champion Trophy châwiin 'Golden Ball' leh 'Best Player' atân thlan a ni.

          Kum 1986 World Cup quarter final ah England 2 - 1 a an hneh țumin goal 2 thunin, he goal 2 hi khawvêl awm chhûng chuan thaibo a nih a rinawm tawh lo. 

          A goal hmasa zâwk hi tûnlai technology changkang la awmlo in a kut hmang mahse, he goal hi 'HAND OF GOD' tih hial a vuah niin a thiamna phhochhuak tûrin a goal 2 na thun tûr hian yard 66 ( ft 60 ) zet ball a tlânpui hnuah a thun leh a ni. He goal hi kum 2002 khân "Goal of the Century" ah FIFA.com chuan Voters kaltlanga thlan a ni nghe nghe a ni.

          Football khawvêla mi lian, a hunlai khawvêlah na na na chuan a damrualpui mihringte a zûna uai tir deuh vek thei khawpa Football khêl thiam kha a ni a. A bîkin keini mizote ngat phei hi chu Football ngainatna ruama min hnûk lût a, World Cup ngaihsânna tlâng chhîpa min chuan chhuah tirtu a ni a tih theih hial âwm e.

          Feet 5 leh inches 5 chauha sâng a ni a, heti chung hian palian feet 6 chuang te pawhin lu hmanga ball vawrh pawh an tauh khalh thei chuang lo, pumrua lian lo ni mahse a țuan a rang a, a ball ken a nghet țha hle a, mi bum a thiam a, a khelhpuite 'foul' pêk a thiam a, a team tân a țhat zâwk dâwn chuan a tlu der thiam hle a, tlûk a țhat loh hunah erawh chuan tihtlûk hleih theih a ni lo thung.

          He footballer hmingthang leh thiam bîk hi mihring ve bawk a ni a. Argentina rama mirethei fapa, zirna lama thiam sâng bîk lo kha Khawvêla Footballer manto ber niin social media leh smart phone chhuah hma daih tawh khân lâr namên lovin a lâr a, tûnlai angin inenkawlna leh enkawltu țha an la nei bîk lo nên, 'Lâr a zo lo' ti pawhin a sawi theih hial ang. Cocaine ruih a chîng ta tlat mai a. Barcelona-a a awmlai khân a chîng țan niin an sawi. Drug test paltlang zo lo Maradona chu mualpho takin an man chhuak ta a, 1991 khân thla 15 zet inkhêl thei loa hrem a ni.

          Zu bâwihah a tâng chhunzawm a, ei luat tuar loin a hrisêlna a tlahniam a, a rilrû lam a nghawng chho a, a tâlbuai hle a ni. Maradona meuh pawh a pualin 'Kohhran' hial NEI mah se,, mihring mai a ni tih a chiang a, chak lohna langsâr tak a nei tih khawvêlin a hriatpui.

          Tunah chuan kum 60 a lo tling ta. Mihring pangngai tân pawh 'Pension kum' a lo ni ve ta reng mai. Hmânni lawk khân a piancham, kum 60 a tlinna an lawm nghe nghe kha.

          Footballer Maradona hi a mihring mihrinna lamah chuan entawn tûr nungchang a nei lêm lo va, a tlangvâl lai pawha 'Kohhrana inhmang' a ni lêm lo va, a mimal nunah ngaihsân chiamna tûr a awm lo a ni mai thei e. A Football nunah erawh chuan 'Hei aia thiam hi an piang leh thei ang em?' tih hi khawvêlin an zawh kumkhua tûr a ni tawh ang.

          Khawvêl media lian zawng zawng tih theihin November 25, 2020, India ram sanaa zân dâr 10:00pm bâwr vêla Argentina leh khawvêl Footballer ropui Diego Maradona thih thu an puang a. Benavidez Veng Buenes Aires khawpui hmâr lamah a inluahah lungphu châwlin a thi a ni. Maradona hi a thluaka thisen khang chu tûn thla November 3 khân zai a ni a, a dam chho viau  tawh a, niminin lam khân lungphu châwl (heart attack) in a awm phut a, a nunna an chhan zo ta lo a ni.

          Maradona hian fanu pahnih neiin, a nupui nên hian an ințhen tawh a. An chhûngkua hi thlahtute ațanga Kristian niin, Roman Catholic kohhrana lâwi an ni.

          Maradona thih thu, thu lungchhiatthlâk tak hi Argentina TV thu puangtute chuan puan harsa an tiin, hnuk ulh țeuh leh mittui tla pûr chungin an puang a. Argentina ram chuan ni thum chhûng an sûn tûr thu an puang a ni. 

          Argentina president Alberto Ferńandez chuan, an ram national TV ah, "Vawiin hi ni duhawm lo tak a ni, Argentina mi zawng zawng tân lungngaihna ni a ni, Maradona ang midang hi kan hmuh leh pawh ka ring tawh lo," a ti hial!

          Vawiin hian thi mahse Football khawvêla a sûlhnu hnutchhiah erawh hi chu khawvêl awm chhûngin sawi a ni tawh ang.

          Gracius par haber existido, Diego. Te vamos a extrañor toda la vida.

          Thlamuang takin châwl ang che.

          MANGȚHA, MARADONA

                    HLAWNCHHING

HLAWNCHHING QUOTE - 40

HLAWNCHHING QUOTE - 40

               KA HRETHIAM LO

                                        HC Lalramdina

Ka hrethiam lo, a hlut êm êm emaw

Ka nitin hi a tân ka serh fo si!

                    HLAWNCHHING

HLAWNCHHING QUOTE - 39

HLAWNCHHING QUOTE - 39

          HRINGNUN HAHTHLÂK

                                        HC Lalramdina

Hringnun hi chu a hahthlâk ngawt mai...

A harsa lai leh a khirhkhân lai zawng zawng kan paltlang hnuah pawh kan la thi dâwn tho si a...

                    HLAWNCHHING

HLAWNCHHING QUOTE - 38

HLAWNCHHING QUOTE - 38

               HRILH TI HAI

                                        HC Lalramdina

"I tân Siar lâk ka huam," i tih lai khân

I Camera i phawrh ang tih ngaihna rêng rêng ka lo hre lo va!....

                    HLAWNCHHING

VÂNRAM KAWTCHHUAHAH

VÂNRAM KAWTCHHUAHAH (Ka țhianpa Tlawmlova hriatreng nân)

                                         HC Lalramdina

I hlimthla thlirin

Kan nun ka dâwnkîr a

Kan duhaisâm zawng te'n

Mual min liamsan mahsela

A aia nuam zâwk chu hmunah chuan

Kan intâwk leh dâwn nia

Kei pawh ka hringchan ni a tâwp hun chuan

Lalpa buatsaih ram chu ka rawn pan ang

Vânram kawtchhuahah min lo hmuak la

Hlim taka kan inhmuh leh hun chuan

"Țhianpa, i dam maw?" tiin

Ka kuah vawng vawng ang che

                    HLAWNCHHING

HLAWNCHHING QUOTE - 37

HLAWNCHHING QUOTE - 37

               LOCKDOWN QUOTE

           (Corona Virus/Covid-19)

                                                 HC Lalramdina

(Pic - Village Level Task Force : Ramthar, Taitesena Section, Falkawn Duty)

Khuavêl hringmite cho rual loh hripui

A sakhming ah an sawi Corona Virus

Khuavêl kil tin kil tang hrût chhuakin

A lêng vêl e tlâng tin mual tin hrût vêl e

Rûn ram iangin vângkhua a ngui

Mual tin mâwitu zalêng an țîn

Sûl ang an haw rûn hliapah

Engtik ah tak kian zai rêl ang maw?

Hmuh theih changin tawn theih ni se dorâl ang hian

Lungngaih, mangan, buaina, thihna thlentu Covid-19 hi

Chengrâng châwia dâr ngênmu hlan ka nuam mang e

Hnehna Hlado chhama laitual kan lên theih nân

                         HLAWNCHHING

ȚHÂL

ȚHÂL (Article)

                                                HC Lalramdina

(Pic - Chhawkhlei par @Phawngpui tlâng, 29.3.2019)

          Hun reilo tê emaw kan tih laiin March thla kan lo chuangkai leh ta dêr mai! Kan ramah chuan tûn hun hi 'Țhâl' a ni a, kum dang ang bawkin Romei te pawh a zâm paw chi chiai leh ta. Râl lehlama tlâng te chu romei chuan a bâwm chi chiai a. Nu leh pa, nula leh tlangval leh puitling, lunglêng mite tân chuan a lunglênthlâk leh ta hle mai!

          Pathian remruat dân hi a mak hle mai a. He țhâl khawro hun lai hi Pâr chhuah chi thingte pâr hun a ni a, Fûr lo thleng tûra chi chhuah hman tûr leh hnah thar an neih hman na tûrin he khawro hun lai hian an inbuatsaih a. Hmun tin ram tinah Tlaizawng, Fârțuah, Vaube, Chhawkhlei leh thing chi hrang hrangte pâr vul chûk mai chu hmuh tûr a awm țhîn a. Heng pâr chhuah chi thingte hi Pangpar dang ai pawhin a hunlai chuan an vul chuang bîk a tih theih âwm e!

          Khawro hun lai ni si, mihring thinlung chhûng khawrhchhuak rawk rawk thei khawpa Siamtu'n a lo cheimâwi hi thil mak tak mai a ni a, kan rilrû leh thinlung lam tân chuan khawro loh hun takah a siam kan ti thei ang!

          A chhûn a zâna khaw nawm lai tak a nih avâng hian kawng hrang hrangin he hringnunah hian thu a sawi a, thing chi hrang hrang pâr vul chêk chûkte leh a bâwmtu rannung chi hrang hrangte thâwm hmuh leh hriattûr a tam a. Mi lunglêng mite tân chuan he hun hi khawhar leh lunglêng rêng rênga hman ral țhak te pawh a awl âwm mang e!

          Râl han thlir ila, romei a zâm paw chiai a, chutianga hmun khawhar leh lunglênna hmun chu kan Zoram hi a ni a, a mâwi a, rilrû leh ngaihtuahna a fan a, a lunglenthlâk hliah hliah mai a ni.

          Chu chu țhâl khawro leh thing tin mai, pâr chiten pâr mawi tinrêng an chhuah chuai chuai hun lai, tlâng tin mai bâwma romei a zâm chiai chuai hun lai, zîng kâra țiau chhûmin luidung leh kawr ruam zau pui puite a bawh hun lai, țhâl lai a ni!

          He hunah hian khua a lum lutuk lova, a vawt lutuk hek lova, a chhûn a zânin khua a thiang nuamin mihring kan harhvân hun lai tak pawh a ni âwm e.

          He țhâl, nungcha tam takte tâna chaw leh eitûr tam hun, fûr lo thleng tûr atâna an inbuatsaih hun lai taka pâr rimtui leh zu thlum tui tak chhuahtu thing leh maute hi kan duat thar leh a țûl hle mai!

                         HLAWNCHHING

THIH THLENGIN NANG NÊN

THIH THLENGIN NANG NÊN (Article)

                                                HC Lalramdina

          Keipui tin zumte lam tibil țhîn a, Keitê ha chakna lam sâwinghîngtu, min thlahtute vaivuta chantîrtu, hun nunrâwng tak chuan, nang leh kei ngei pawh hi eng tik niah emaw chuan, mahnia insaseng hleithei lo khawpin min la sawisa ang a, vawiina midang ta tûra kan ngaih, 'Tar' tih țawngkam leh keimahni hi hmehbel kan la ni ve ang.

          Khawchhakah Ni a lo chhuak a, khawthlangah a liam leh mai țhîn emaw kan tih satliah mai mai lai hian, chu hun nunrâwng tak chuan kan țhat lai hunte a liampuiin kan vânglai hunte hi a herliampui mêk zêl a. Eng tik niah emaw chuan kan țhatlai hunte hi kâwlah a la her liam ang a, 'Tar' hun kan la hmachhawn ve ngei ang.

          Mihring kan nih chhûng hian hun hian min herliampui zêl a, kan upa tial tial a, chak reng a har a, hrisêl taka nun reng pawh a harsa a ni. Țhatlai huna thahrui ngah tak leh hrisêl tak pawh hi kumte a lo tama upat lamah hi chuan, bâwrhsâwmna chi hrang hrangin min la tlâkbuak ang a, kan taksate hi lo awngrawpin kan bân tha chaknate pawh a la uaithla ang a, kan khûpte pawh a lo zawi ang. Țhatlai huna mi inringtâwk tak leh mi inthazo tak ni țhîn khân, tiang hawl lo chuan kal kan harsat tawh ang.

          Vawiina kan lawm êm êm, a chhûn a zâna kan bih âwl loh, kan hmêl mawi tak târlangtu 'Darthlalang' te hi kan țihkhâi zo tawh ang a. Kan duhawmna ve ber kan tisa mâm han mai te pawh hi a lo zûr zo tawh ang a, kan sakruang tuam mâwitu kan vun mâm takte pawh hi hun sulhnû puin a lo chuar tep tup tawh ang. Kan chhuan êm êm țhin kan pian nalh tak te pawh hi zahpuiawm khawpin a la tlabal ang a, kan nêlawmna ve ber kan nui hmêl te pawh hi naupangte tâna râpawm mai a la chang ang.

          Chutih hunah chuan, mite'n, "Tar â," min ti ang a, țhenkhat tân phei chuan, 'Tar rimchhia' mai te pawh kan lo ni tawh ang. Zawhna kan neih apiangin 'Tar dîlchhût' kan ni ang a, sawi leh sêl kan neih hlekin 'Tar phunchiar' mai nih ka hlawh tawh ang. Kan chhuahvah ve lahin 'Tar lên cheh' min ti ang a, hmuhnawm kan thlir lahin 'Tar hâwkdâk' mai kan la ni ang. Chhûngte tân hnawksak mai nia inhriatna kan nei ang a, tu leh fate tân ninawm mai niin kan inhre tawh ang.

          Khawvêl mâwina hmufiah tûr pawhin kan mit a phê ruai tawh ang a, kan ri hriatna te lo chak lovin, râl lehlama sava hrâm thâwm chu sawi loh, kan beng bula min be lawl lawltute aw pawh kan râl hriat ruai tawh ang. Kan leiin thil tui leh tui lo a hriat hran theih loh hun te, puar khawpa ei tûra ha chakna kan neih tawh loh hun te, duh zâwng sawi tûra fiah taka kan țawng theih loh hun te kan la hmachhawn ang.

          Ri hriatna lo chhe ta avâng leh khaw hmuh lo fiah ta lo avâng tein biak tlâkah min ngai tawh lo vang a, hriatna lo chawlawl ta avângin kawm tlâkah pawh min ngai tawh lo vang. Rual kawm tûr hre mah ila, kâwmtu mumal pawh nei lovin ngaihtuahna kan kâwm nitin tawh ang. Ei châk zâwng te nei ve mah ila, sawichhuak ngam lovin ngawi rengin kan awm ang a, duh zâwng nei ve mah ila, kan ît liam mai mai tawh ang.

          Kan mithmuh hi a chuai telh telh ang a, kan beng hriatna lah a ri bung vut tawh ang. Zân thim hnuaia kan thil khawih te chu kan hre hrang thei tawh lovang a, kan ngaihtuah theih thilte lah chu a mâwlmang telh telh ang a, kan chhûngte hming takngial pawh kan hre kim thei tawh lovang.

          Hlutna rêng nei lova inhriain, kan thlahte zîngah ngei pawh inthlahrung dêkin kan awm tawh ang. Khawvêla awm ve siin, kan tân khawvêl mawina te'n awmzia rêng a nei tawh lo vang a, thil hlute pawh hlutna nei lo ang mai an ni tawh ang. Dam man a tlêm tual tual ang a, hlimna te'n min hlat tial tial tawh ang. Thih hlauvin kan dam ang a, damrei hlauvin kan nung ang a, nun khawharin hun kan hmang nitin tawh âwm si a. Chu hun chu tar thlenga kan dam te a nih ngai chuan, kan duh emaw, duh lo emaw kan pumpelh dâwn si lo. Khuanu duan dân a ni si a, engtikah emaw chuan chu hun chu kan la tawng țheuh dâwn a ni. Hringnun hian dâwn a va tisei lua êm!

          Chutiang hun kan hmachhawn hunah chuan, hmalam thlîr ai chuan nunhlui leh vânglai hun sawi nuam kan ti tawh zâwk ang a. Chutih hunah chuan khawharna hi kan ta a ni ngawih ngawih tawh ang a, mu leh mal nei lova lunglên châng kan ngah ngawt ang. Dam aia thih kan thlâkhlelh hun te pawh, chu hun nunrâwng tak chuan a la rawn herchhuahpui mai thei. Ngaihtuahnain ngaihtuah tûr dang a hriat tawh loh hunah, nun hi mumang ang ruaia a chian loh hunah te pawh, ka kianga awm a, ka bân vuan tlat turin ka duh che a ni.

          Kum tam a liam hnuah, duhawma a chuai hunah, kawng chhukah chelh ka ngai ang a, kawng chhovah puih ka ngai tawh ang. Kawng pheiah hruai ka ngai ang a, inchhûngah kaih ka ngai tawh ang. Thlasik a lo thlen huna kuahlum tûr chein, Nipui thlifîm dawnpui a, khuangruah sûr dopui tûr che leh, Khuangchâwi thla, Thla êng thlîrpui tûr chein, ka kiangah awm reng a, min chelh tlat tûrin ka duh che a ni.

          Mawi takin Ni a lo chhuak a, a tla leh ang hian, ka damlai Ni hi a la tla dâwn a. Thihnain thla a lo zâr a, ka thâwk hnuhnung ber ka lâk laia ka hnukchat lai min dâwm tûr chuan ka phal lo che a, he khawvêl hreawm taka ta kalsan che hi ka duh bawk si lo. Kei aia kal hmasa a, Vân Jerusalem thara min kâisan tûr chuan ka ngaingam bawk si lo. Chuti chuan, chung Pathian khi ka au vang a, malsâwmna chhiar sên loh a vûr țhin kei misual hi, a malsâwmna hnuhnung ber min hlân phal dâwn te a nih ngai chuan, thihna hlim kawr chu nang nêna zawh dun ka dil ngei ang.

                         HLAWNCHHING

MALIN KA AWM LO'NG

MALIN KA AWM LO'NG (Article)

                                                HC Lalramdina

          Mihring nun hi han bêlchiang ila, hlauhthâwnnain a khat a tih theih âwm e. Mite mittlung nih kan duh a, țhenawm khawvêng te, țhen leh rual te hmuhsit nih kan hlau va, mi pangngaia chhiar ve kan nih theih nân theihtâwp kan chhuah țhîn.

          He khawvêlah hian rinchhan tûr/inphênna tûr thil a awm nual ang; a țhat leh țhat loh te, rintlâk a nih leh nih loh lam te chu thuhran ni se, rinchhan tûr thil eng eng emaw chu a awm a ni. Chutiang rinchhan tûr thil chu a zawn pawh kan zawng a, chutiang rinchhan tûr ngaihtuah chhuah thiam chu remhria nihna pawh a ni ang. Chutiang chu mi remhria leh mi fing nihna pawh a tling hial ang a, ngaihsân pawh kan ngaisâng tûr a ni bawk ang chu. Hei hian mihring nun hi a derthâwng a, hlauhthâwnnain a khat a, kan nun tithlamuang theitu tûr thil kan zawng a ni, tih a tichiang hle âwm e.

          Chutiang a nih mêk lai chuan, he nun, nun derthâwng tak mai hian, he khawvêlah muanna a awm lo a ni tih hre reng mah se, rinchhan tlâk Pathian kan nei a ni tih hre reng mah se, Pathianah rinna nghat ngam lo hian, he khawvêl thilah te hian muanna kan la zawng ta fo va! Kan hlauthâwnna te chuan min kiansan chuang si lo. A nihna takah chuan, kan nun a la ngai reng a. Phêntu kan insiam chawp avâng khân nun a him phah lova, nun chhûngrila hlauhthâwnna kha a reh chuang hek lo!

          Chutianga hlauhthâwnna thlipuiin min nuai vêl châng chuan, hle hla (KHB - 435) hian nun a tiharh sawng sawng thei a sin! Hlauthâwngte tân thlamuanna thuchah ropui tak a ni a. Khawvêlah lâwmna a kina, beisei a bo vek hnuah pawh, ni êng, zan thim leh khaw dur pawhin a tihzâm ve loh Arsi, a hun takah a lo êng țhîn ang hian, Lal Isua chu min thlamuan tûrin kan tân a êng reng a. Thlir tûr dik lo kan thlir țhin avângin 'Hmar Arsi' chu khaw durin a lo hliah zâwk mai țhîn a lo ni! Lal Isua chuan zân khaw dur hnuaiah pawh, "Ka kalsan lovang che, Malin i awm lo'ng" min ti a nih chu! Hlau leh khûra awmte tân 'Zalênna Dar' a khâwng ri e.

"Hlau suh, ka awmpui che,"

Rangka êng zâm hian

Ropui chung siâr ang

Ka kawng a rawn ên

Zân khaw dur hnuaiah pawh

He tiamthu a êng;

"Ka kalsan lo vang che,

Malin i awm lo'ng," a ti

          Mihringte hi a huhova chêng tûra duan kan ni a, hei vâng hian mal bîk nih te, thlauhthlâk bîk nih te hreawm kan ti a, chutiang mi nih chu kan duh lo țheuh âwm e. Țhenrual țha nei tûrin kan tha leh zung kan sêng a, chutiang tak chuan, kan nun leh kan hun kan buatsaih țhîn. Kan khawhar hnêmtu atân u leh nau kan mamawh a, țhenrual kan siam a, lungngaih mangan niah min hnêmtu leh min phêntu atân kan hmang țhîn.

          Mihring leh mihring inkârah hi chuan kan theihna leh tlinna ațangin kan inteh a. Miin a theihna zawng zawng a sâwmkhâwm pawhin a tehtu mittlung nih a harsa a, a theihnain a tlin loh chuan hnâwl a ni leh mai țhîn. Famkim lohna khawvêla kan âwm mek lai hian, midang tâna tling tûr leh tlâk ni tûra nun buatsaih reng chu a harsa bawk si a, vântlâng pâwnlam hnâwl hnuah inngaiin mal leh khawhar takin kan awm fo țhîn a nih hi.

          Ka hringnunah hian harsatna thlipui a tleh chiam țhîn a! Hlim châng te chu nei ve țhîn bawk mah ila, lungngaihnain min ûm phâk leh thuai țhîn. Kan duhtak ten piallei dai min belhsan châng te hian he hringnun hian hnêmtu a ngai țhîn a. He thi thei taksa, Pathian thâwk khum avânga nunna nei mai hi, natna chi hrang hrangin a tlâkbuak fo va. Hringnun pâr tivula, vânglai nun tinuamtu nulât tlangvâl inhmangaihna te hian mi țhenkhat hnênah damchhûng hlimna a thlen laiin, țhenkhat tân erawh rilrûa retheihna, thinlung lungchhiatna leh beidawnna a thlen bawk țhîn.

          Ka hringnun hi chutiang harsatna chi hrang hrang chuan min nuai vêl țhîn a, lungngaihna leh hreawmna ten a khuh bo lek lek châng a awm țhîn. Chutiang hun a lo thlen châng chuan, kal ngaihna rêng hre lovin ka buai țhîn a, nun chau takin ka awm a, ka nun ram hian puitu a ngai ngawih ngawih țhîn.

          He khawvêl thil hrang hrangte avâng hian lungngai leh mal ngawih ngawiha inhriat châng ka nei fova. Hlimna leh lâwmna ten min kiansan ta nia inhriat châng ka nei fo țhîn. Kan dam hun chhûng hian ni tam tak daih lo mah se, kan phurrit erawh chhiar sên loh khawpa tam a ni țhîn a. Buaina leh harsatna namên lo ten min hual vêl reng a, min kiansan tik ni a awm thei si lo.

          Hlim ni ka thlahlel a, ka hun lo la kal tûrah chuan ka beiseina kâwl a êng ve dah lawm maw tiin, suangtuahna chuan beisei bawk țhîn mah se, khawhar taka hringnun kawng chhuk chho ka zawh bek bek lai hian hahchawlhna leh thlamuanna tûr rêng rêng he lei ânchhe dawngah hian a awm lo tih bâk hmuh chhuah ka nei ngai bawk si lo. Kan chênna, he khawvel hi zawng hreawmna zawng zawng infâwkkhâwmna, hmun țihbâiawm, sual thuneihna, buaina leh harsatna hmun mai a lo ni e.

          Lalpa ka auh lahin a reh vung vung ni te hian ka hria a, hlauhthâwnnain min zêm a, mangan a zual a, he lungngaihna tuipuiah hian ka pil dâwn ta a nih hi tih ngaihtuahna rilrûah a lo lang a, thlaphâng takin ka awm țhîn. He ka hringnun hi tuifinriat zau taka, lawng chhe tûr ang mai hian ka inchan a, hlauhthâwnnain ka khat fo țhîn.

          Lungngaihna nasa takin min hual vêl a, ka hmalam chu a thim mup mai hian ka hria a. Beisei tûr chiang lo, beisei ber pawh hre bawk si lovin beiseinain ka khat a. Eng thil mah pawh beisei ngam tak tak si lovin, engmah lo piahlamah eng emaw beisei nei chung siin, beidawnna bâk ka beisei ngam chuang si lo. Țhian țha țawngkam thlumin thinlung nâ a thâwidam zawh loh châng te, puipunnaa kalin thaw a tih ipik a, fianriala awm lahin rilru hah thâwidam ahneha a tihzual châng te hian he hringnun hi lungngaihna ruamah a tlulût leh țhîn.

          Lal Isuan, "Engahmah mangang suh u," a tih lai hian, rinhlelhna thlipui nasa takin min nuai vêl țhîn a, ka nunah harsatna a lo thlen hian mangang takin ka awm leh țhîn a, he hun khirh takah hian rinna derthâwng takin ka awm fo țhîn. Tuifâwn ang maia thahrui chakna pai rinhlelhna hian nasa takin min vawrh lâwp lâwp a, chu tuipuiah chuan ka pil țhelh țhelh țhîn a, ka lo chau hman hial țhîn a ni.

          Zân ka mu a, suangtuahna a kal ding mup mup reng a, he leia ka hmangaihten min phatsan châng a lo awm a, "Nunkhua a har chuang mange" tiin ka hnual leh rawih țhin! Thlamuang tak pawha muhîl thei lovin, vêngtu ten khawvâr an thlîr aia nasain, chu khawvâr hun chu lo nghâkin, "Hlim ni a lo her chhuak ve mahnâ" tiin nghâkhlel takin ka thlîr țhîn a. Mahse, beiseina tlemtê ka la neih hi țhanlentîr ka ngai a ni tih bâk, chu khawvâr êng chuan min hriattir ngai silo.

          Mahse, hei hi ka lo hre ta! "Pathianin lei leh vân a siam lai daih tawh khân, ka nunna hi a kutphah ropui chhûngah thuhrûkin a lo awm daih tawh a. Nunna neia a din leh a siam ka ni" tih hi!

          Lei leh vân leh engkim siamtu Pathian khian, mi, tuma hriat hlawh lo, kei hi min lo hriain ka hming hnâisâilo hi a hria a nih chu!!! A rûka siama ka awm a, lei hmun hnuaihnung bera mawi taka siama ka awm lai khân, ka ruhrelte chu a lakah thupin a awm lova. Ka riruang la famkim lo chu a mitin a hmu a, a lehkhabuah chuan ka pêngte zawng zawng pawh a ziak vek a ni!

          Nung tlâk loh kei misual hi, min hre reng a, min chhandam nân a nunna hial ka tân a hlân a ni. Chu mai chu a la ni lo, "Kei, khawvêl tâwp thleng pawhin i hnênah ka awm zêl ang," min lo la ti fan hi a ni, thu mak ka sawi nin theih loh chu!!!

Malin ka awm lo'ng

Ka hnênah a awm;

Aman min awmpui a tiam si

Mah riakin ka awm ngai lo'ng

 

          Chhûngkaw hlim tak te hi an va duhawm țhîn êm! Nula tlangvâl inhmangaihte hi an va mawi êm! Zirna leh eizawnna kawnga hlawhtling te hi an vânnei in an va nihlawh tehlul êm! Țhian țhate tluka hlu hi awm ang maw? Mahse, hêng zawng zawng hi khawvêl rose pangpar ang chauh an ni. Rose pangpar mâwi takin a lo par a, rei lo têah a lo vuai a, a lo țîl leh țhîn ang hian, kan duh berten min liamsan a, kan mi rin berten min phatsan leh țhîn!

          Hringnun hlimna hi rei lo tê atân a lo vul a, a tâwpah chuan hlim ni ngaiin kan țap a, lungngaiin kan indawmkûn leh țhîn. Kan himna kulhpui nia kan hriat, he khawvêla kan innghahna hrang hrangte leh, kan rinchhan berte, kan hmangaih berte hi Lili par ang maiin kan tan a chuai leh si thîn! Chutiang hun harsa kan tawh châng pawhin, Van Saron par mawi Lal Isua chuan, "Malin i awm lo'ng," min ti a. A va thlamuanthlâk êm! Zân khaw thim ber hnuaiah pawh Arsi angin kan tân hian a êng reng a, harsatna ruamah pawh kan tân Ni angin a êng reng țhîn. Kan tâna inpeih reng Lal Isua hi a va hlu tak êm!

Kan vêl rose pangpâr leh

Lili pâr an chuai;

Lei ni êng ral hnuin

Thangvân êng rii riai

Isua, Saron pâr mawi

Vul lai a chul lo

Isua chunglûm lai ni

Malin min kalsan lo vang

          Nun derthâwng, hliahkhuh ngai ngawih ngawih, tling lo leh tlâktlaina rêng neilo pawh hi min phatsan ve ngai lova min pawmtu avâng chauh hian, ka hmaah eng anga thim chhah pawh lo awmin, hlauhawm pawh lo hnai mah se, min pawmtu, rinchhan tlâk Pathian chakna leh hliahkhuhna avâng chauh vin thlamuang takin ka awm thei țhîn!

          Chak lote tân Isua lungpui nghet a nih angin, chu lungpui nghet, Isua Kristaa innghat te chuan nun danglam tak mai an nei a. Hlauhna kârah pawh thlamuang takin an lêng țhîn. Lungngaihna chhûm dum kârah ni êng mawi tak lo chhuak ang hian, khawvêl hnâwl hnu, vântlâng hnâwl hnu leh hnuchhawn nun nei te pawh kan ni thei e. Kan hnêna awm mi chak tak hian lungngaihna leh hlauhna min tihkian sak thei a. 'Isua hnênah hlauh tûr a awm lo, Engkimin a thupêk an awih țhîn'! tih hrechiang tu te chuan 'Țhâl lai vate angin thlamuang takin hnehna hla an sa thei țhîn a ni.

Hmatiang hmuh lâwk loh kawng

Hlauhawm a hnai thei;

A hnai zawk Chhandamtu'n

'Thlamuang rawh,' min ti

Khua țhâl sîrva tê ang

Lunglai ka lâwm ta

Hlimin ka zai zêl ang

'Min kalsan lo vang,' tiin

 

Hlauhna hmunah thlamuanna a lo awm ta!

"Isua Saron pâr mawi vul lai a chul lo vang"

                         HLAWNCHHING

 

HLAWNCHHING QUOTE - 36

HLAWNCHHING QUOTE - 36

                    HRIA SE AW

                                                 HC Lalramdina

A lo nat tawhna chu ka chhâwk thei lo a nih paw'n

A hun lo la awm tûr atâna mi țangkai tak ka ni ve thei tih tal hi

Hria se aw...

                         HLAWNCHHING

HLAWNCHHING QUOTE - 35

HLAWNCHHING QUOTE - 35

THLA (MOON) LEH KA HRINGNUN

                                                 HC Lalramdina

A châng chuan ka hringnun hi Thla (Moon) ang mai hi niin ka inhre țhîn!

Thla a bial țhîn ang hian

- Ka puma ka inpêk châng a awm a

Thla a chanve chauh a lang țhîn ang hian

- Ka nihna chanve ka târlan châng a awm a

Thla a chanve aia liana a lang țhîn ang hian

- Ka nihna chanve aia sâng hreta ka lan châng a awm a

Thla a chanve aia têa a lang țhîn ang hian

- Ka nihna chanve aia hniam hreta ka lan châng a awm a

Thla a mang țhîn ang hian

- Ka nihnate hi ka thup vek a ngaih châng a awm țhîn!

A châng chuan lungngaihna nasa tak avângin ka hmêl ka lan thei ngai lova

A châng chuan lungngaihna kârah pawh ka hmêl ka lan luih hrâm hrâm a ngai bawk a

A châng chuan hlim rûkna tak ka neih avângin a langsâr thei ang bera ka inphochhuah châng a awm bawk!

                    HLAWNCHHING

KEI ERAWH CHUAN NANG KA RING ANG CHE

KEI ERAWH CHUAN NANG KA RING ANG CHE (Article)

                                                HC Lalramdina

Kei erawh chuan Nang ka ring ang che (Sam 55:23)

          Mihring hian theihna a nei a, theihtâwp pawh a chhuah thei. Mahse, chu chuan daih loh chin (Limit) a nei a, a tih theih loh titheitu chu a mamawh ta țhîn a ni. Mihring hi a ropui zâwnga sawi chuan a ropui ve khawp mai; mahse, a tihtheih loh thil hi a tam êm êm mai a, a tihtheih hi chu tuifinriata tui mal far hnih khat emaw ang vêl a ni chauh ang.

          Hlawhtlin tumin theihtâwp a chhuah thei a, thui tak a thleng thei a, chu chu thil ropui tak pawh a ni. Mahse, a duhthua hlawhtling ngawt thei a ni lo. A ngaihtuahna zawng zawng hmanga a beih pawhin hriat loh chin a nei a, a tha leh zung zawng zawng nêna a țan pawhin tih theih loh a nei tih a hmuchhuak zêl a, a beih nasat poh leh mihring nêpzia a hmuchhuak tam ting mai a ni. Engemaw chen chu ama tha chakna leh thluak hmangin kal țhîn mah se, a lungâwina khawp hlawh chhuak tûr erawh chuan a thlen theih chin a tâwi si. A mit hmuh leh a beng hriata thil thlengte chu a thiamna leh finna hmangin hrilhfiah theih châng nei mah se, a chanve pawh a hrilhfiah zo chuang si lo.

          Chutah chiah chuan mihring theihnain a daih loh chin a lo awm a, a tihtheih loh titheitu, a aia ropui zâwk a mamawh ta țhîn a ni. Chutiang chu mihring dinhmun a nih avângin a tihtheih loh titheitu a mamawh a, vêngtu leh humtu, rinchhan tûr a lo mamawh ta țhîn a ni.

          Mihring hian Pathian hnên ațangin theihna, chakna, thiamna te dawngin kan nei ve a, chu kan theihna leh kan chakna te rinchhana kan kal hian rei tak chu kan kal ve thei țhîn âwm e. Mahse, tâwp chin nei a nih avângin, kan nunphung rêng a, kan thiamna, chakna, theihna te hi rin dân tâwk kan thiam țhîn tûr a ni. Keimahni mihring theihna ring lo hian kan chhûnga awm Thlarau Thianghlim thiltihtheihna zâwk ringin kan kal țhîn tûr a ni.

          Pathian aia kan mihringpuite chunga rinna nghah zâwk châng pawh awm theih a ni. Amaherawhchu, mihring chuan theih loh chin leh phâk loh chin kan nei țhîn. Chuvângin, Pathian engkim tithei hnênah i innghat ngam ang u. Kan duh leh mamawhte a hnênah kan thlen ang a, kan hma lam hun tûr pawh Amah i kawl tir ang u. Kan Pathian hian min thlahthlam dâwn lova, eng lai pawhin min vêngin, kan tân a hnai reng a, thil eng pawh kan chungah lo thleng se la, Amah hi min humhim theitu awmchhun, rinchhan tlâk Pathian chu a ni.

          He khawvêlah hian rinchhan tûr/inphênna tûr thil a awm nual ang; a țhat leh țhat loh te, rintlâk a nih leh nih loh lam te chu thuhran ni se, rinchhan tûr thil eng eng emaw chu a awm a ni. Chutiang rinchhan tûr thil chu a zawn pawh kan zawng a, chutiang rinchhan tûr ngaihtuah chhuah thiam chu remhria nihna pawh a ni ang. Chutiang chu mi remhria leh mi fing nihna pawh a tling hial ang a, ngaihsân pawh kan ngaisâng tûr a ni bawk ang chu. Chutiang a nih mêk lai chuan, rinchhan tlâk Pathianah kan rinna nghat lo hian, he khawvêl thilah te hian kan innghat zo ang tih erawh a hlauhawm. He khawvêla thilte zawng kumhlun tûr rêng a awm si lo va.

          Kan nuna harsatna hrang hrangah pawh Lalpa engkimtitheia rin leh a lama beiseina neih ai chuan he khawvêlin awlsam taka min chhawp sak theih chi hrang hrangah hian kan intulût nasa a, Lalpa lama theihtâwp chhuah ai chuan khawvêl thil lamah theihtâwpin kan in hnangfâk fo țhîn. Chu chuan Pathian nêna kan inkâr pawh hi a nghawng phah ta hial țhîn a. Awlsam taka Pathian rawngbâwl te, awlsam taka Pathian hnathawh hmuh te kan tum ta țhîn a, hei hian kan rinna a tidal ta țhîn a ni.

          Hebrai lehkhathawn ziaktu chuan, "Isua hi kan rinna siamtu (Author) a ni a, a tâwp thlenga rin tlâk leh vân ram min hruai thleng tûra rin ngam a ni," a ti a. Chuvâng chuan, rinchhan atâna thil dang thlang lova, "Kei erawh chuan nang ka ring ang che," tia, Pathianah rinna nghat tlat theitu kan nih a pawimawh hle mai. Pathian chauh hi rinchhan tlâk, innghahna tlâk leh kan phên tûr chu a ni. Keini mi hnuai hnung tak mai, he leiah  tumah rinchhan tûr nei miah lo hian, rinchhan tlâk rinchhan tûr Pathian kan nei hi a lâwmawm takzet a ni.

          Pathian hi kawng engkimah rintlâk a ni a, kan nitin nunah te, kan hnathawhna  hmunah te hian Amaha rinna nghat ngam mite tân hi chuan a lo rintlâk êm êm mai a. Pathian Lehkhabu Thianghlim (BIBLE ah pawh rintlâk Pathian a nihzia entîrna hmuh tûr tam tak a awm a, chû'ng thilte chu ka ngaihtuah apiang hian kan Pathian hi rintlâk a nihzia ka hre chhuak thar leh țhîn.

"LALPA ringtute chu Zion tlâng, tihhnghîn rual loh, kumkhuaa awm reng tûr ang chu an ni" (Sam 125:1)

KEI ERAWH CHUAN NANG KA RING ANG CHE

(He Article hi Țhalai Kristian Pawl : Ramthar Unit, Lunglei, Golden Jubilee (22.2.1970 - 22.2.2020) puala ka ziah a ni - HC)

                         HLAWNCHHING

HLAWNCHHING QUOTE - 34

HLAWNCHHING QUOTE - 34

               LALPA KA NGAI CHE

                                                 HC Lalramdina

LALPA

Chakna châka chauva kûn hi mi kai la

Nunna nung nun mi thlen ta che

Beiseina nung beisei nun min neihtir la

Zuaia zâla ka zâm ral hma hian

Muanna muanawm chu i thlamuanna chauh a ni si a

                    HLAWNCHHING

HLAWNCHHING QUOTE - 33

HLAWNCHHING QUOTE - 33

                    KUM THAR QUOTE

                                                 HC Lalramdina

Aw Lalpa, he kum tharah hian

Tar anga puitu ngaia bân ka phar apiangin

I kut chak leh thiltithei tak chuan

Naupang angin min kaiin min hruai zêl ang che

                    HLAWNCHHING