Thursday, 26 November 2020

MANGȚHA, MARADONA

MANGȚHA, MARADONA
(Diego Armando Maradona (30 Oct 1960 - 25 Nov 2020) thlah nân/A pualin)

                                       HC Lalramdina



          October 30, 1960 khân Argentina khawpui Buenos Aires khaw daia  Lanús-ah naupang danglam bîk a piang a, a pa hming chu Diego Maradona a ni a. An fapa hmingah Diego Armando Maradona an sa a, he naupang hian kum 60 a tling ta. Khawvêl a awm chhûng leh Football an pêt chhûng chu hming ropui ber zînga mi a ni kumkhua tawh ang.

          Mirethei chhungkua ațanga seilian ni mahse, Football thiamna lama a hausakna erawh khawvêla a ber a ni.

          Kum riat mi a nihin Football coach pakhat, Francisco Cornejo chuan a hmu fuh a, a chanchin ti hian a sawi zui, "Thilmak ka hmu. 1969 khân Inrinniah ruahsûr hnuaiah kum riat mi inkhêl ka hmu a, khatiang kha ka damchhûngin ka la hmu ngai lo... Naupang taksa ni mah se, puitling ang maiin a inkhêl a, kum riat mi lek a ni tih kan hriat chian hnu kha chuan amahah khân kan insâwrbing ta ngar ngar a ni," a ti. He pa hi Maradona thiamzia hmutu mi vânnei hmasa a ni a, khawvêl mipui dang zawng hi mi vânnei hnuhnung kan ni e.

          Mahni puala 'Kohhran' nei thei ngat, kum 2000-a 'FIFA Player of the Century' atâna Pele nêna an thlan kawp hi Footballer piang tawha ropui ber a nih leh nih loh hi statistics-in a hrilhfiah zo dâwn lo va, a goal thun zât leh a game khelh zât ațanga teh theih a ni hek lo. A hunlai mîla teh a ngaih dâwn avângin inhnialna tâwp thei lo erawh a ni ang. Chutih rual erawh chuan, kei chuan, Maradona aia thiam tih Footballer hi ka nei bîk miah lo!

          Kum 16 a pumhlûm hmain Argentinos Juniors tan professional football-ah bul a țan a. A club hmasa ber Argentinos Juniors hian Maradona hi an chhuang khawp a, an stadium hmingah 'Estadio Diego Armando Maradona' tih an vuah a, stadium luh dâwnah, "Khawvêla Footballer piang tawh zînga thiam ber chuan October 20, 1976 khân he Stadium-ah hian a Football hun bul a țan," tih an ziak!

          Khawvêla Footballer man to ber ni tûra Barcelona-in an lei khân 22 mi lek a la ni a, 1983-a El Clasico-a goal a thun hnua Real Madrid fans-in kut bênga an lawm khân, Barca player zînga Real fans-in kut bênga an lawm hmasak ber a ni.

          Khawvêla player man to ber ni tûra Barca a zawm hnuah Khawvêla Footballer man to ber ni tûr thovin Italy-a 'Club tenau' Napoli-in an lei. Maradona hi Argentine mah ni se, Naples khaw chhuak anga ngaih a ni mai lo va, Naples-ah amah aia ropui leh hmingthang hi an la awm lova, an awm leh tawh lo vang.

          Napoli club a zawm ațang hian Napoli inkhêl entu an pung a, an result a țha chho zêl a, 1986-87 ah a vawi khatna atân Napoli chu Serie A champion an ni ta hial mai. Italy-ah hian Football-a champion hi an lâwm tawh țhin a, World Cup-a an champion hial pawh an lâwm a; nimahsela, Serie A-a Napoli champion Naples khaw mipuiin an lawm anga ropui hi a la awm ngai lo, thla khat chuang an lâwm an ti!

          Italy-in 1990 World Cup an thlen ṭum țum khân Naples khuaah ngei mai hian Italy leh Argentina chu semi final-ah an inhmachhawn a, 'Naples khuain țan zâwk tûr a hre lo' an ti hial a, Naples khaw mi tam tak chuan Maradona vângin Argentina chak kha an lâwm tho an ti!

          Napoli a chhuahsan hnu hian Spain ah bawk kal lehin Sevilla a zawm a, a hun tâwp lamah Argentina-ah kir leh in, Boca Junios-ah a club football hun hnuhnung a hmang ta a ni.

          Diego Maradona hian Argentina tân vawi 91 khelh ah goal 34 thunin Football inelna dawhsân a ngaihhlut ber World Cup vawi 4 ah a inlan hman a, kum 1986 khan Captain ni chungin final ah khatih hunlaia Football Power House Germany hneha Champion Trophy châwiin 'Golden Ball' leh 'Best Player' atân thlan a ni.

          Kum 1986 World Cup quarter final ah England 2 - 1 a an hneh țumin goal 2 thunin, he goal 2 hi khawvêl awm chhûng chuan thaibo a nih a rinawm tawh lo. 

          A goal hmasa zâwk hi tûnlai technology changkang la awmlo in a kut hmang mahse, he goal hi 'HAND OF GOD' tih hial a vuah niin a thiamna phhochhuak tûrin a goal 2 na thun tûr hian yard 66 ( ft 60 ) zet ball a tlânpui hnuah a thun leh a ni. He goal hi kum 2002 khân "Goal of the Century" ah FIFA.com chuan Voters kaltlanga thlan a ni nghe nghe a ni.

          Football khawvêla mi lian, a hunlai khawvêlah na na na chuan a damrualpui mihringte a zûna uai tir deuh vek thei khawpa Football khêl thiam kha a ni a. A bîkin keini mizote ngat phei hi chu Football ngainatna ruama min hnûk lût a, World Cup ngaihsânna tlâng chhîpa min chuan chhuah tirtu a ni a tih theih hial âwm e.

          Feet 5 leh inches 5 chauha sâng a ni a, heti chung hian palian feet 6 chuang te pawhin lu hmanga ball vawrh pawh an tauh khalh thei chuang lo, pumrua lian lo ni mahse a țuan a rang a, a ball ken a nghet țha hle a, mi bum a thiam a, a khelhpuite 'foul' pêk a thiam a, a team tân a țhat zâwk dâwn chuan a tlu der thiam hle a, tlûk a țhat loh hunah erawh chuan tihtlûk hleih theih a ni lo thung.

          He footballer hmingthang leh thiam bîk hi mihring ve bawk a ni a. Argentina rama mirethei fapa, zirna lama thiam sâng bîk lo kha Khawvêla Footballer manto ber niin social media leh smart phone chhuah hma daih tawh khân lâr namên lovin a lâr a, tûnlai angin inenkawlna leh enkawltu țha an la nei bîk lo nên, 'Lâr a zo lo' ti pawhin a sawi theih hial ang. Cocaine ruih a chîng ta tlat mai a. Barcelona-a a awmlai khân a chîng țan niin an sawi. Drug test paltlang zo lo Maradona chu mualpho takin an man chhuak ta a, 1991 khân thla 15 zet inkhêl thei loa hrem a ni.

          Zu bâwihah a tâng chhunzawm a, ei luat tuar loin a hrisêlna a tlahniam a, a rilrû lam a nghawng chho a, a tâlbuai hle a ni. Maradona meuh pawh a pualin 'Kohhran' hial NEI mah se,, mihring mai a ni tih a chiang a, chak lohna langsâr tak a nei tih khawvêlin a hriatpui.

          Tunah chuan kum 60 a lo tling ta. Mihring pangngai tân pawh 'Pension kum' a lo ni ve ta reng mai. Hmânni lawk khân a piancham, kum 60 a tlinna an lawm nghe nghe kha.

          Footballer Maradona hi a mihring mihrinna lamah chuan entawn tûr nungchang a nei lêm lo va, a tlangvâl lai pawha 'Kohhrana inhmang' a ni lêm lo va, a mimal nunah ngaihsân chiamna tûr a awm lo a ni mai thei e. A Football nunah erawh chuan 'Hei aia thiam hi an piang leh thei ang em?' tih hi khawvêlin an zawh kumkhua tûr a ni tawh ang.

          Khawvêl media lian zawng zawng tih theihin November 25, 2020, India ram sanaa zân dâr 10:00pm bâwr vêla Argentina leh khawvêl Footballer ropui Diego Maradona thih thu an puang a. Benavidez Veng Buenes Aires khawpui hmâr lamah a inluahah lungphu châwlin a thi a ni. Maradona hi a thluaka thisen khang chu tûn thla November 3 khân zai a ni a, a dam chho viau  tawh a, niminin lam khân lungphu châwl (heart attack) in a awm phut a, a nunna an chhan zo ta lo a ni.

          Maradona hian fanu pahnih neiin, a nupui nên hian an ințhen tawh a. An chhûngkua hi thlahtute ațanga Kristian niin, Roman Catholic kohhrana lâwi an ni.

          Maradona thih thu, thu lungchhiatthlâk tak hi Argentina TV thu puangtute chuan puan harsa an tiin, hnuk ulh țeuh leh mittui tla pûr chungin an puang a. Argentina ram chuan ni thum chhûng an sûn tûr thu an puang a ni. 

          Argentina president Alberto Ferńandez chuan, an ram national TV ah, "Vawiin hi ni duhawm lo tak a ni, Argentina mi zawng zawng tân lungngaihna ni a ni, Maradona ang midang hi kan hmuh leh pawh ka ring tawh lo," a ti hial!

          Vawiin hian thi mahse Football khawvêla a sûlhnu hnutchhiah erawh hi chu khawvêl awm chhûngin sawi a ni tawh ang.

          Gracius par haber existido, Diego. Te vamos a extrañor toda la vida.

          Thlamuang takin châwl ang che.
          MANGȚHA, MARADONA


                    HLAWNCHHING

Monday, 9 November 2020

HLAWNCHHING QUOTE - 40

HLAWNCHHING QUOTE - 40

               KA HRETHIAM LO
                                        HC Lalramdina


Ka hrethiam lo, a hlut êm êm emaw
Ka nitin hi a tân ka serh fo si!


                    HLAWNCHHING