1. Nobel Peace Prize hi a ngaihsanawmin, inchawimawina sang ber pawl a ni. Mahse a Medal ken tel ah chuan mipa 3 saruak veka ding, an koki theuha kut innghahsak lai lem a awm.
2. Darthlalang hian tawih ral raih tur chuan kum maktaduai 1 chuang a mamawh.
3. Kumtin hian veikhawr 2500 bawr velin dingkhawr ho hman tura siam thil/hmanrua. etc an hmansual avangin an thih phah thin.
4. Sakuh te hi tuiah hian an lâng thei. Hleuh tum buai a ngai ve hran lo.
5. Ar thlawk rei ber Record chu second 13 chhung a ni.
6. Camel te hian EYELIDS (Mit tuamtu) pathum/thuah thum lai an nei.
7. Tuivawk puitlingin a kâ duhtawka a ân hian a ka chhungah mihring/naupang 4ft a sang chu a ding ngil auh thei.
8. Chukchu hi a lu tan ta la, kar tam tak chhung ala nung ang. A thi anih pawn a lu tan vang ni lovin, a riltam tawngkhawng vang zawk a ni ang.
9. Mi pangai hian a tlangpuiin kum khatah mumang 1460 vel a nei hman thin.
10. Mihring malpui ruh hi concrete aiin a chang zawk.
11. Kan Lung (heart) hi ni khatah vawi 100,000 chuang a phu hman.
12. Thomas Alva Edison, Eletrict Bulb hmuchhuaktu khan thim (darkness) a hlau.
13. American mipui 1/4 (hmun lia thena hmun khat) te khu T.V ah an lang tawh.
14. Electric Chair (Misual tih hlumna) hi Dentist (Ha Doctor) pakhat hmuhchhuah a ni.
15. Kum 1471 khan Switzerland ram
Basle khuaah Arpa tuai 1 chu 'awmphung pangngai' bawhchhiaa a tui ve ringawt avangin thiamloh chantir a ni a. "Chinghne Beram vun sin a ni e,'' tiin an hal hlum daih !
16. Kum 1983 khan Spain ram Seville khuaah Alsatian Ui pakhat chu nu pakhat Bag khailai a laksak avangin an man a, Police ten rukruk thubuai an ziak lut hmak !
17. Indiana State chhung South Bend khuaah Zawng pakhat chu meizial a zuk avangin a chungthu an ngaihtuah a, thiamloh chantirin rei tak chhung Lung Inah an khung !
18. Virginia State-a Park Ranger, Roy
C. Sullivan chu tekin vawi 7 tehmeuh mai a deng a, a kezungpui tin 1 leh a mithmul chiah a chan !Thihna ngei tura chuti zat a dam khawchhuah hnuah chuan a bialnuin a bân avangin a inawkhlum leh daih !
19. Danish tawng chuan Condom hi
''Svangerskabsforebyggendemmiddel'' zu ni teh duah a!
20. Nicholas Breakspear, Pope Adrian IV ni ta kha Pope zinga Tho (Fly) thlawk lem palh vanga thi awmchhun a ni!
21. Radium hmuchhuaktu Madame Curie kha Radiation vanga thi hmasa ber a ni a. Radio Activity laka invenna nei hauh lovin hna a thawk thin a, a thihsan Note Book pawh kha a thih hnu kum 70 thleng khan Radiation tam lutuk vangin kutlâwnga khawih ngam pawh a ni lo!
22. Derek Ladner chu pa haihawt ve tak mai a ni a, Lottery a lei tawh hnuah a lei tih inhre lovin a Regular Number 6 a lei nawn leh a, Lottery Double a man phah hlauh! Kum 57 mi a ni a. Kum 2007 khan chawlhkar laihawl-a vawr tur Lottery a lei a, a lei tih inhre lovin Regular Number 6 chu a dang a lei leh a. Lottery mantu mi 4 zingah telin Pound 23,95,710 an insem ta a. Mahse chawlhkar khat vel a liam hnu chuan Ladner chuan Lottery a manna dang 1 a lei tih a inhre chhuak a. Camelot Lottery vawrtu ten an han endik chuan a Ticket theihnghilh chu Lottery manna tur Number a lo ni thlap mai si a. A mantu dangte chanpual tur atangin Pound 1,20,000 theuh la thenin a chanpual chu Pound 9,58,284 ah a pung chho ta daih mai a. Ticket 2 alo lei avangin mi 4 in an insem tawh chu ticket 5 leitute hnena sem a ngaihphah ta a, a haihawt avangin a man tam phah ta hlauh thung a ni !
23. Turkey Lal Sultan Mustapha III khan fa 582 a nei a, an vaiin mipa hlir zu nia !
24. Lal ropui Genghis Khan-a tupa, Timur Kebaia (Timur the Lame) khan indonaa hmelma a thahte luruh ro chu Polo ball atan a hmang thin a. Tumkhat chu a mi thah 5000 chuangte Lu a tan sak vek a, Pyramid lem sak nan a hmang !
25. Seville-a Moors Lalpa, Abbad El
Motaddid-a chuan hmelma a thah
te luruh chu pangpar khawina'n a rem tlar thut thin !
26. Russia Lal, 'Ivan Rapthlaka' an tih mai thin khan Moscow khawpuia St. Basil Biak In thar chu mawi a'n ti mai mai khawp a! A tluka tha leh mawi In dang an sak tawh loh nan St. Basil Biak In satu Architech 2 chu an mitmu a kher chhuahsak hmiah !
27. France Lal King Charles VIII chu a hawihhawm lutuk avangin a thi daih! Kum 1498 khan Tennis khel en tura a kal chu a nupui hmaah zahna lantirin a kun a, a nupui chu a luh hmasak tir hnuah a ding chhuak leh tur chuan thing kalkhang a tauh chawrh mai a. A intauhna lamah a luruh a keh a, a thihpui ta a ni.
28. Canada rama Ukil pakhat Garry Holy chu zirlaiho hnena Dominion Bank Tower rinawmzia entir a tumna lamah inchhawng 24-na atangin a tla a, a thi chiang hle. Holy hi an Company hotuin inchhawng sang thatzia midang entir thin tura fel a tih ber a ni a. Hemi tum hian tukverh kawngkhar vel an siam rinawmzia entir a tumna lamah a chesual palh a, tukverh su hawngin inchhawng sang tak atang chuan a tla palh ta a ni.
29. Roman Emperor Claudius kha a vanduai a sin! A Doctor-in luaktir tumin a hrawk chu ar hmulin a hawlh a, a lo dawlh palh a, a thih phah daih!
30. France ram Lal Charles VI khan
Darthlalanga siam a nih a inring tlat mai a, thli thawin a chhem nat deuha a keh darh mai a hlauh avangin khaw hlaah pawh a zin ngam lova, a thawmhnawah pawh thir a phum teltir vek !
31. Samak an inpawl hian a pa chu a
nu chungah darkar khat aia rei mah a bawk thin a, minute 10 dan zelah a chi a titla thin. Samak ki hi a hmul atanga insiam a ni tlat bawk !
32. Sazu hi a luak thei lova, a irh theilo bawk. A pumpui pahnih karah daltu bang a awm vang leh a ir tha a thunun theih loh vang a ni !
33. Russia Lalnu Catherine The Great khan Primrose a ngaihlu hle ni tur a ni, Lal huanah a phuntir a, vengtu sipaite chu chhun leh zanah uluk takin a ventir thin.
34. Goerge IV kha a lerh ve hle a ni ang, hmeichhia a mutpuite sam pakhat zel pawhsakin Envelope-ah a dah a, Envelope kawmah sam neitu hming a ziak tel zel bawk a. A thih meuh kha chuan a mutna pindanah chutiang Envelope chu 7000 chuang a lo hnutchhiah.
35. Hitler-a kha Napoleon-a pian atanga kum 129 chiah ah a piang ve a. Napoleona'n thuneihna a neih atang a kum 129 chiah ah thuneihna a nei ve leh a. Russia kha Napoleona'n a beih atanga kum 129 chiah ah a bei ve leh a. Napoleon-a hneh a nih atanga kum 129 chiah ah hneh ani ve leh zel ani!
36. S.Africa a Arsi lampang zir thin Danie Du Toit kum 47 mi chuan School naupang hnen ah 'Mihring te hi kan hmalam hun kan hrelo a,thi mai thei reng kan ni' tih hrilh pah chuan sweet mum a hmawm zauh a,chu sweet chu hak in chawp leh chilh in a thi nghal! Naupang ho chu an fiah khawp ang le.
37. Rome hi pa ropui tak Romulus-a din niin,an hriat dan phei chuan amah hi a unau pa Remus nen Chinghne rual in an enkawl seilen an ni awm e. Chuan Rome a lalna chelh hnuhnung ber tu chu a hming ROMULUS ve bawk ani!!
38. Video Games 'Deus Ex' tih kha kum 2000 a siam ani a, a background ah New York khawpui lem hman ani nghe nghe. Mahse a design tu in World Trade Centre (Twin Tower) kha alo dah hmaih palh a, terrorist tih chhiat ang in an ti ta ringawt a.Kum 2001 sep 11 khan terrorist ho chuan an ti chhe ta tak tak a nih kha. He games hian Bin Laden a te ho kha idea a pe ani thei mai ang em le???
39. Nokia siam chhuaktu company hi mobile phone an siam hma hian lehkha (paper) siamna company an ni thin.
40. Bluetooth tih hming hi kum zabi 10 lai a Lal Harald Bluetooth a hming chawi a phuah ani.
41. Phone call kan lak a"HELLO" kan tih ziah hi, Telephone siamchhuaktu Graham Bell-a bialnu hming, Margaret Hello atanga lo piang a ni.
42. U.S President lo ni tawh thin ve ve Abraham Lincoln leh John F Kennedy te chanchin hian inlaichinna mak tak tak an nei tlat...
1). Lincoln kha Congress ah 1846 khan thlan tlin ani a.
Kennedy kha 1946 ah thlan tlin a ni ve thung.
2). Lincoln kha U.S president ah 1860 khan thlan tlin a ni a.
Kennedy kha 1960 ah thlan tlin a ni ve leh a ni.
3). An pahnih khan kahhlum ve ve an ni a, an lu ah ve ve kah niin, an kahhlum ni hi 'Friday' ve ve a ni.
4). Lincoln kha 'Ford Theatre' ah kahhlum a ni a.
Kennedy kha 'Lincoln Ford' ah a ni ve thung.
5). A kaphlum tute kha chhim lam mi ve ve an ni a.
An ai rawn awh tute pawh chim lam mi ve ve an ni.
6). Lincoln rawn thlaktu hi 'Andrew Johnson' niin 1880 a piang a ni a.
Kennedy rawn thlaktu pawh hi 'Lyndon Johnson' ve tho a ni a, 1908 a piang a ni.
7). A kaphlum tute hi hming 3 a hriat ve ve niin an hming ah hian hawrawp 15 ve ve a awm.
8). Lincoln-a kap tu hi 'ennawm chhuahna' atanga tlanchhia in 'bungraw dahkhawmna' ah man a ni a.
Kennedy-a kap tu hi 'bungraw dahkhawmna' atanga tlanchhia in 'ennawm chhuahna' hmun ah man a ni ve thung.
9). President that tute hi an chungthu rel a nih hma a thah ve ve an ni.
10). Lincoln leh Kennedy te hming hi hawrawp 7 ve ve a ni.
43. Starfish hian thluak a nei lo.
44. Tho hi kar hnih vel chauh an dam thin.
45. Lehkhapuan eng tiat pawh thlep la, a intiat chiahin vawi 7 aia tam a thleh theih loh.
46. Sai hi ding chungin an thi thin.
47. Starfish hian a banah mit a nei daih.
48. Lungphu a tawp hnuin darkar 8-24 thleng kan la dam thei.
49. Sai hi ramsa zinga tap ve thin awmchhun ani.
50. I hahchhiau laiin i mit i meng thei miah lo ang.
51. Hnapkhawn hian Blade hriam tak hi inti pem miah lovin a zawh chhuak thei.
52. Khawvela indona reilo ber chu kum 1896 khan a thleng a, minute 38 (9:02a.m-9:40a.m) chhung indona niin England in Zanzibar a hneh.
53. Kum 1950 atang khan BBC hian channel pangngai bakah Television Pictures live in a pe chhuak tan.
54. Samantha Druce, kum 12 leh ni 119 a upa chuan English Channel(lake) kum 1983 khan hleuh chhuak in English Channel hleuh chhuak thei naupang ber a ni.
55. Khawvela nupa, fa nei (parent) naupang ber chu kum 8 leh kum 9 mi an ni a, kum 1910 vela China rama cheng an ni.
56. Pathianni a chanchinbu chhuak thin upa ber chu 'Observer' tih niin, Britain ramah kum 1791 khan tihchhuah tan a ni.
57. Mexico ramah khuan kum tin khawmual kaikuang vangin mi 1000 vel an thi thin.
58. Buckingham Palace, British Lal chenna ah hian room 600 chuang a awm.
59. Khawvela hmun hnawng/huh ber chu Hawaii a Mount Waialeale a ni a, kum tluan deuh thaw in ruah a sur a, kum khat chhung in ruah 460 inches vel a sur thin.
60. Leonardo Da Vinci lemziah lar tak 'Mona Lisa' hian mithmul a nei miahlo.
61. Mihring taksa a tihrawl chak ber chu Lei a ni.
62. Coca-cola hi a rawng hmasa ber chu a hring.
63. Fanghmir hi a muhil ve ngai lo.
64. Khawvela hming common ber chu 'Mohammed' tih hi a ni.
65. Sanghawngsei te hian thlaler vaivut atanga an mit venhimna turin, mitvun pathum an nei.
66. Khawmualpui zawng zawngte hming sipel hi, a hawrawp intan na in a tawp leh vek.
67. 'Typewriter' tih hi saptawng hawrawp Computer leh Typewriter keyboard tlar khat atang a chhut chhuah theih sei ber a ni.
68. Hmeichhia te hian Mipa te aiin a let deuhthaw in an mit an khap rang zawk.
69. I kiu i liak thei miah lovang.
70. The Guiness Book of Records te hi Public Library atanga lehkhabu rukchhuah hnem ber a ni.
71.Sap ho an hahchhiau thuai a, an bula miten 'Bless you' an lo tih vat thin na chhan chu, kan hahchhiau hian kan lungphu hi, milisecond khat a chawlh thin vang a ni. I hahchhiau nat viau chuan, i nakruh a auh thei a. I hahchhiau insum nasat viau chuan, i lu a thisen zam kha keh in, i thihpui thei.
AMAZING SCIENCE FACT
1) Mihring thluak hian taksaa chakna Energy 20% lai a hmang a, taksa rihna zawng zawnga 2% chauha rit a ni thung.
2) Mihring thluak hian Second tinin Information maktaduai 11 bit vel a lalut reng a. Mahse, 40 bit vel chauh a chhinchhiah thei a ni.
3) Vur khal (Ice) hi a vawt lova a lum zawk a ni. Vawt ang a mihring ten kan hriat chhan chu vur khal lumna hi kan taksa lumna aia a tlem vang a ni.
4) Energy awm tamna apiangah lumna (heat) a tam a ni.
5) Rilru sukthlek (Emotion) hian mihring taksa ah nghawng thuk tak a nei a ↓
• Thinrimna in→ Lung chak lohna
• Lungngaihna in→ Pumpui chak lohna
• Hlauhna in→ Kal chak lohna
• Nguina in→ Chuap chak lohna
• Stressin→ Thin leh thluak chak lohna.
6) Mobile phone zawng zawng hian radiation a pe chhuak reng a, hei vang hian kum tin sava tam tak an thih phah a ni. I phone in radiation a pe chhuak a ni tih i finfiah duh chuan i phone kha speaker nen thlunzawm la, speaker chung zawnah dah la 'tak-kt-te-kt-ch' tih ri i hria ang. Hei hi a chhan chu speaker khan magnet a nei a, speaker a magnetic field awm chu speaker atanga wave chhuakin a tihbuai vang a ni.
7) Lemziak lar tak Scientist ropui tak Leonardo Da Vinci ziah ni bawk, a hmela emotion zawng zawng a entu azira awm thei, Mona Lisa lemziak hi tun lai thiamna changkang tak Face-recognition Software ina a chhut dan chuan hlimna (83%), duhlohna lantirna (9%), hlauhna (6%) leh thinrimna (2%) a hmu a ni.
8) Mihring taksa ah hian chawhrualin atom 7,000,000,000,000,000,000,000,000,000 chuang awm anga chhut a ni.
9) Tunlaia atom bomb an siamte hi Hiroshima leh Nagasaki a bomb an thlak let 5 velin a thawkna tawh zawk a. Hetiang bomb pakhat hian 962 square miles chhunga thil awm zawng zawng chu a tichhe vek thei tihna a ni. Khawvela khawmual zawng zawng hi 57,510,000 square miles vela zau a ni a, a zatve vel khawmual hi mihring leh thilnung awmna ni ta se, heng zawng zawng ti chhe turhian 26,890 bomb vel chauh a ngai a ni.
10) Kum 1960 hma kha chuan hmeichhe rai leh railoh test-na hi ala awm lova. Khami hma zawng kha chuan rai leh rai loh test nan hmeichhe zun chu Africa rama Utawk nu chi khat chhungah an kap lut a. Utawk chu darkar 12 chhunga a rai anih chuan hmeichhia chu a rai a ni tih an hre thei a ni.
11) Albert Einstein-a kha kum 9
a nih pawhin ala tawng fiah lova, a chhungte chuan rualbanlo tur chi niin an ngai hial nghe nghe.
12) Mithiamte zirchianna atanga a lan danin, Balhla ei zo chiahte hi thosiin an bawr duh bik!
13) Penguins te hi 6ft. dawna sang tein an zuang ve thei tlat!
14) I chuap veilam aiin i chuap
dinglam khan boruak a hip lut hnem zawk a, a mamwh hnem zawk bok!
15) Zirchiannaa alan danin, ran - Zawhte, Ui leh a dang vulh tute 40% hian an ran vulh thlalak hi an wallet-ah an pai thin!
16) Thosi te hian Ha an nei!
17) Bawng thenkhat chuan music an ngaihthlakin hnute tui an ngah sawt thei!
18) Polar Beer thin (liver) hian vitamin A a pai tam hle mai a, i ei anih chuan i thih phah mai thei. Mihring taksain heti zat Vitamin A hi a dawllo a ni!
19) Kangaroo pa te hian a nu te hi an zun theih nan an dulah an si vak vak thin. An zun hnuah an zun chu a pa chuan a temsak a, thi a neih tawh leh tawh loh a hre thei thin a ni!
20) Khawvela hnathawk chhawr tam ber chu India-a Indian Railway System te an ni a, hnathawk 1.6 million chuang an chhawr mek!
Xmas tih lo chhuahna chu Greek hnam atangin a ni a, Greek tawnga Christmas chu 'Xristos' tih a ni a, hawrawp bula 'X' awm chu Christ tih aiah hman a ni chho ta a ni.
Pope naupang ber chu kum 11 mi a ni.
Butter pound khat siam turin Bawnghnute no 29 a ngai!
Carbon Monoxide hian minute 15 chhung lekin mihring a tihlum thei!
Mihring puitling taksa hian nitin Oxygen Pound 88 vel a mamwh.
'Spain' tih hi sap tawngin a awmzia chu,'Land of Rabbits (Sazupui Ram)' tihna a ni.
Kêl te hian ha hmai chunglam an nei lo.
Hnara boruak kan hip luh lai tak hian a tawng rik theih loh.
USA ah Census hnuhnung berah khan Jesus Christ tih hmingpu 7 an awm.
Kum 1640 khan hmun thenkhatah chuan Vawk ril hi Condoms atan an lo hmang tawh. An duh chenah an tan bung a, an thui ping mai.
Sazu nupa hi nikhatah vawi 20 chuang an inpawl hman.
Mitdel hmingthang tak mai Helen Keller khan a thiante chu an rim atangin a hre hrang vek.
Kum 1814 khan London khawpui ah Beer an tibua a. Khawlaiah a tling nasa hle a. Mi 7 an tla hlum hman.
California-a nupa tuak khat chu an pianni, thla leh kum a thuhmun a. Kum 75 an inneih hnuin a ni indawtin an thi.
Khawvel pumpuia hla Hit ber chu ''Happy Birthday To You''.
HLAWNCHHING
Va țha dap2 ve
ReplyDeleteKa lâwm e. I lo lêng lût fo dâwn nia. Khawngaih takin, ka blog hi min lo share sak ve ang che.
ReplyDelete