Saturday, 31 December 2016

FLASHBACK 2016

          Khai le, kumin 2016 kuma ni hnuhnung ber chu kan lo thleng leh ta reng mai! Tûn atanga reilotêah hian, kumin chhûnga ka chanchin ziahna lehkhabu chu ziah zawhin a awm dâwn ta!!! A lunglênthlâkin a ngaihawm dâwn hle mai. Tih dikloh leh tihsual tam tak ka nei a, thiltihtheihna neiin keu lêt leh theih chu nise chuan a tam zâwk hi chu thaichhiain ka ziak tha leh duh ngei ang le. Kumina ka thiltih zawng zawngte kha he kumhlui rual hian a liam ve dawn a, chatuan hmun min lo thlen khalh ang a, Lal hmaah ka la dinpui dawn a ni. Ka nunhlui tâwmkâilo zet nêna intawn leh chu, ka zahna khua tiseitu lek an la ni ta ve ang. Mahse Lalpa, i felna zârah ka lungngai lovang.

          Kumin 2016 kuma ka hun hman tâk zawng zawngah khân lâwmna tûr tam tak ka nei a. A hmasa berah chuan, kum bul atanga kum tâwp thlenga damna leh hriselna, malsâwmna tinrênga min vûrtu Pathian hnênah lâwmthu ka sawi a. Lalpa, ka lâwm e. Ka rinna hi fiahin a awm fo thin a. Ka hriat chian êm êm chu, nitin hian ka mamawh zual zêl reng che a ni tih hi a ni. Nang chu ka nun chhûngril leh ka chhûngkaw nun chhûngrila pawimawh ber i ni. Kum za tam tak kal tâa i thu (Pathian thu) kha vawiin thleng hian a la dik reng a ni tih hi ka thinlungah hian a chiang hle a ni.

          Ka nu leh pate hnênah lâwmthu ka sawi duh bawk a. Tunah hian min la dampui mêk a, nitin hian an hmangaihna ka dawng mêk zêl a ni. Ka nu leh pate hi mi nu leh pate anga fing, lehkhathiam leh zir sâng ni lêmlo mahse, ka nitin nun min chhiarpui a, ka hma hun tûrte min chhût sak ve fo thin. Ka lo pianchhuah atanga vawiin thleng hian min hmangaihna a la danglam ngai lova, kei min hnualsuatin midang fa an awt ngai hek lo. Humsual ka dai loh nan tûk tin, zan tin min tawngtai sak thin a. An mi tawngtai sakna avânga Pathian khawngaihna dawnga tun hun thleng thei chauh hi ka ni si a! Ka nu, ka pa, ka lâwm e. In phû tâwk hlimna pêk theih cheu hi ka va duh thin tak êm! In tân hian tih theih ka nei tlêm hle mai si a! Min hmangaih zia hrechiang hle mahila, hmangaih lêt dan cheu ka thiam lo. He ka thuziak mâwltê hi ka hmangaihzia cheu lantir nân in tân ka hlân e. Ka nu, ka pa, ka hmangaih che u.

          Tin, ka u leh naute chungah pawh lâwmthu sawi tûr tam tak ka nei a. Ka pa fate zîngah pawh buaipui ngai ber leh enkawl ngai ber ka ni a. Ka mualphona tur leh ka hmingchhiatna tur zawng zawngah min hliahkhuhin, ka tlâkchhamnaah min chhawmdawl a, hetiang ang u leh nau ka nei hi chu ka vannei mang e!!!

          Thian tha tam tak, ka lama tang tlat mi, ka rilru min tawmpui thei ka neih avangin kumin hi ka tân chuan kum chhinchhiahtlâk a va ni tak êm! Thian thate hlutzia leh thian neih loh khawharthlâk zia pawh kumin hian ka chiang thar hle mai. Chutih mêk lai chuan, Dt 12 Oct 2016 khân ka thian kawmngeih berte zînga mi, V.Rotlâwmlova, S.Chawilung a mi chuan chatuan ramah min kalsan ta a. Ka ngaiin ka lung pawh a lêng hle mai. Ani hi ka naupan lai atanga ka thian tha, a thlum, a al ei za thin kha kan ni a. Hetia min awmloh san ta mai hi chu a hrilhhaithlâkin tawrh thiam harsa ka ti hle mai. Thianpa, ka ngai khawp mai che. He kumhlui hi chu liam mahse, nang erawh chu ka thinlungah hian i liam ve tawh ngai lovang.

          Kumin hian kan chhûngkua kan damtlâng angreng hle mai a. Engemaw chânga taksa nawmloh deuh chângte chu awm ve thin bawk mahse, han inbuaipui leh inenkawl êm êm ngailo leh damdawiin luh ngai khawpa harsatna tâwk lêm lovin kumtluanin Pathian vênhimna kan chang a. Hêng hi Pathian khawngaihna liau liau a ni. Tin, kan mimal tin eizawnna leh zirna kawngah Pathian malsâwmna chhiarsên loh kan dawng a, kum duhawm tih loh rual a ni lo. Khua leh tui tha ni tûra mawhphurhna kan neih zawng zawngte kan hlen thei bawk a, Pathian hruaina vang chauh a ni. Mîte angin rinna kawngah chak vak lêmlo mahila, kan mimal tin thlarau nun pawh a tha tlâng viauin ka hria.

          Ka mimal hun hman dan hrim hrimah chuan induhkhawp lohna tam tak nei mahila, kumtluanin harsatna êm êm tâwk lovin kum ka khâr thei tur hi ka lawm hle a. Kohhran huangchhûngah, thalai pawl huangchhûngahte leh khawtlângahte mawhphurhna ka neih ang angte pawh Pathian zârah ka hlen ve theih zêl a. Ka mimal eizawnna pawh chhuanawm lêmlo mahse, ka thawhchhuah ang angte Pathianin mal min sawm sak a, rualawt lutuk lovin min siam a, kan chhûngkaw tân tangkaina ka nei ve ringawt mai pawh hi ka thinlung tilawmtu a tling a ni. Kumin hian hun inanglo tak takah chêngin hringnun ka chhiar a. Lawmna nasa tak ka neih châng a awm a, lungngaihna hlimkawr ruam ka zawh chângte a awm bawk a. Beidawn rum rum chângte leh beiseina kâwl êngin min hmuah chângte a awm bawk a. Hêng ka thil hmachhawn zawng zawngte hi Pathianin ka thatna tur leh hringnun ka chhiar thiam theih nana 'a hun' min pêk a lo ni.

          Kum 2016 hian hriat reng tur min hnutchhiah tam hle mai. Pathianin chhûngkua tha tak min pê a, malsâwmna tam tak min vûr a, hlimna leh lawmna chhiarsên loh min neihtîr a, kan sualnate min ngaidamin, insiamthatna hun min pê a, tûn hun min hruai thleng a, tihborala ka awm lo hi Lalpa zahngaina vang liau liau a ni.

          He kum hi chelh dina he kuma chên reng mai hi duh viau mahila, hun hian chu ka duhthusâm chu min dâwnpui lovin a her liampui mêk a. Khuareiah chuan he kum pawh hi hmânlai a la chang ang a. Kumina ka hun hman dante thlir kîrin tawnmang ang maiin fiahlo riaiin ka la chhuikîr ang a, rilruah a lo la thar leh dawn a ni. Lehkha leh vaivuta thil ziahte chu khuareiah an ralin an reh leh mai thin; Kum 2016, nang erawh chu ka thinlungah ngei hian ka ziak  che a, khureiah pawh i ralin i reh ve tawh ngai lovang.

          Aw kum 2016, Au ding tur khawp che hian 'Aw lungkuai leh mawi' ka fah zo lo che em ni??? Auh din rual lohvin i herliam mêk chu a ni si a...

                    MANGTHA 2016



HLAWNCHHING

Saturday, 24 December 2016

2016 KRISMAS CHIBAI

          Kan ngaihhlut Krismas a lo thlen hian chhûngkaw tam takte chu "Hlimna Ni" a nihna anga hlim zo lo kan awm maithei. Kumin chhûng hian kan hmangaih ten mual min liamsan avângin kan hlim lo a ni maithei e. Kan rorelna piah lama Pathian thuneihna lo thleng, kan dan theih si loh harsatna chi hrang hrang - thihna, inthenna chi hrang hrang (a thente phei chu sual hnathawhte pawh a ni ang) chutiang harsatnate chuan chhûngkaw tam tak a tibuai mêk pawh a ni thei e. Nimahsela, chutiang harsatna tâwk mêkte tân ngei pawh chuan Lal Isua Krista hi khawvêlah a lo piang a ni.

          Lal Isua Krista khawvêla a lo pian dâwn khân, Berâmpute hnêna vantirhkohin a thu rawn ken chu "Mitin ta tûr chanchin tha" a ni. Thihna leh harsatnain a tlâkbuak chhûngkuate, lungngaihnain a tlâkbuak avânga Krismas pawh hlim taka hmang thei lo tûra inngaite hnênah hian a ni, Lal Isua chu a lo pian ni! Chutiang lungngaihnain a tlâkbuak chhûngkuate thlamuan tûrin, hlimna thlen tûrin leh lawmna an neih theihna tûrin Lal Isua hi a lo piang a ni. Khawvêlah kan la awm avângin kan taksate, na thei, harsatnate tâwk thei dinhmunah kan la ding a, natna khirh tak takte khawvêlah a lo tam bawk nen. Hmâna kan hriat ngai loh natna khirh pui pui, kan nun tirâlti khawpa min tibuai hi a tam ta êm êm mai a. Natna khuma lungngai taka he Krismas hmang mêkte, an taksa na ngawih ngawih avâng leh an taksaa bawrhsawm rûk awm avânga hlim thei lo, an ngaihtuahna chhûng ril lungngaihnaa khat, he Krismas Ni hlim taka hmang thei lo pawh mi tam tak an awm ang. Nimahsela, kan Pathian Thu, "Mi tin ta tûr chanchin tha" a nih ang tak hian chutiang natna tuartute, vei rûk neite, natna harsa bîk tihdam mai theih loh leh he khawvêl natnain a tihdam theih tawh loh, thih mai hmabâk nia inhriate, chutiang lungngaihnain a tlâkbuak mêkte tân chuan Lal Isua hi khawvêlah a lo kal a ni. Mi rethei berte pawhin, natna tuartute pawhin damna an lo chan theihna tûrin Lal Isua hi a lo piang a ni. Lal Isua avâng hian vawiinah hian kan lawm tûr a ni dawn lawm ni?

          Khawvêla mi ten mi fel lova an ngaihte tân pawh, mite hmuhsit thinte pawh hmangaihtu Lalpa chuan a hmusit ve ngai lo va. Chhandamtu chuan thlei bîk a nei lo va, hmangaihnaa khat Pathian a nih avângin, chûng mite tân ngei chuan Lal Isua Krista hi khawvêlah a lo piang a; Lungngaia indawm kûn mai tûr kan ni lo, Chhandamtu Lal Isua faka lawmna hla saa zai zâwk tûr kan ni.

          Chutih rual chuan, a tam zâwkte hi chuan Pathian khawngaihna avângin kumin chhûng hian a malsâwmna chhiar sên loh kan dawng a ni thei e. Mite awh ngawih ngawih khawpa malsâwmna dawngte pawh kan awm ka ring. A malsâwmnaah chauh hian ka duhtâwk mai ang tih a hlauhawm hle. Malsâwmna min petu Pathian theihnghilh phah nâna kan hman chuan a dik lovang. He hunpui lo thleng mêkah hian i malsâwmna dawn tawh te kha a mal malin chhiar chiang la, mak ti khawpin i fak ngei ang, a petu che. 

          Vawiin hi chhandamna ni lawmawm chu a ni a. Thinlung inhawnga Lal Isua pawm duh apiangte tân chhandamna ni a ni.

Krismas chibai vek ule.




HLAWNCHHING

KRISMAS CHIBAI

          Krismas chibai ka bûk a che. I la neih miah loh thil, pêk tûr che ka nei hauh lova; I dawn duh tûr thil tam tak ka pêk theih loh che a awm bawk ang. Tûna i hlimna hian nakina hriat reng tûr min hrilh; Chu chu chatuana lâwmna leh hrehawmna a ni. A Arsi hmuh hi a tha a, a hmêl tak hmuh hi a tha lehzual a ni. He hun i hman dân chu nangmâ duhthlanna ngei a ni a. Krista tel lova Krismas i hman chuan "December thla thim ber leh chhe ber" i hmang tihna a ni ang. I lungngaihna, retheihna leh harsatna zawng zawng kha puan ang hlîp la, Chhandamtu piancham lâwmin chibai bûk ang che. Hengtiang hun kan tawng bîk hi kei ni zawng kan vannei hle asin. Krismas chibai vek ule.




HLAWNCHHING

Wednesday, 21 December 2016

ZAIPAWL MAN TO

          Tin, thâwklehkhatah vântirhkoh hnênah chuan vana miho mipui an lo awm ta chiam a, Pathian an fak a. (Luka 2:13)

          Ka ngaihtuah ve mai mai thin a, Mizoramah hian Pathian fakna hla sa zaipawl tha tak tak kan ngah ta hle mai, thil lawmawm tak niin ka hria. Chûng zaipawlte chuan Pathian fakin hmun hrang hrangah an kal thin a. Mizoram pâwn leh foreign thlenga zaia rawngbawl tûra fehchhuakte pawh kan tam tawh hle mai. Zaipawl member 30/40 bâwrvêl ten sum tam tak (Nuai tel) sêngin foreign eg - USA, Australia, Hong Kong, Singapore etc. ah te zaia rawngbawlin ke an pên thin a, hmasâwnna tha tak niin ka hria. Mizoram leh chutiang (foreign) inkârah pawh sum leh pai tam tak kan sêng ral a. Chutih mêk lai chuan, Pathian thua kan hmuh angin Berâm vêngtute hnênah Vântirhkohvin Lal Isua lo pian tûr thu a rawn hrilh khân, vâna miho mipui (Zaipawl) hla rem/Pathian fak tûra leia an lo kal kha, lei leh vân inkâr hlat tur ziate ka ngaihtuah châng chuan, vân mipui ho zaipawl man kha a va tam dawn mange aw ka ti thin.

          Lal Isua Krista hi fak tlâk leh fak phu a ni a, sum leh pai tam tak sêng pawhin kan fak tûr a ni rêng a ni. Chutih mêk lai chuan nang leh kei hian hmun hla zâwk leh foreign thlengin, sum leh pai tam tak sêngin Pathian kan fakin rawng kan bawl ve theilo a ni thei e. Khawi hmunah pawh awmin, eng dinhmunah pawh ding ila "Faktu thinlung" kan pu thei a ni. He hunpui Krismas lo thleng mêkah hian sum leh pai sên ngai miah lovin, a thlâwn liau liauvin Lal Isua hi kan fak thei a sin. Chu chu mitin tih theih a ni si a. Biak inah leh zaikhawmna hmunah te thinlung taka Pathian fak turin ka sawm cheu a, fak theia hun tha kan neih lai hian fak tlâk Pathian hi fak mai tur kan ni.

Krismas chibai vek ule.




HLAWNCHHING

Sunday, 20 November 2016

NUN KAIHRUAITU ATÂN

Eng anga hmeltha, ngo leh duhawm pawh ni mahla, i hlimthlâ erawh a dum zel tho vang;
          Chuvângin mi zawng zawng tilâwm turin i tha famkim lo a ni tih inhria la, a tha thei ang berin nung ang che.

I nalhin i mawi a, i hmêl a tha a ni mai thei. Hna sâng vuanin sum tam tak i nei a, i duh leh ît zâwng chu i hlah lo a ni thei. Eng hunah nge i thih dâwn tih erawh i hre si lo. Thlânmuala i zâlna tur tlâwmngai taka laitute chu eng vaka i ngaih ngai lohte, i in leh lo rawn chuangkai zen zen lote an ni ngei ang;
          Tu chungah mah inchhuang ngai suh ang che.

Tunlai mîl ang zêla awm hi a that rualin, chhûngkaw khawsak dinhmun mîla awm hi a zahawm zâwk a;
          In chhûngkaw khawsak dinhmun hrechiang ang che.

Chanchin tha lo hi khawvêla Mechanic thiam ber pawhin an siam tha thei tawh lova;
          Neih loh hrâm tum ang che.

I thuam, i incheina chu a lo mawi a ni thei e. Mahse, mi ruala titi i vawrh chhuah ve thiam loha, mi nuih ruala i nuih ve theih loh chuan i mawi thlâwn mai a ni;
          I sum lâkluh milin inchei thin ang che.

'Neih hmanga thangchhuah' thinte hnênah chuan 'Nun hmanga thangchhuah hlutzia' kawhhmuh la;
          'Pâwla nghehna thuthlung' thlahleltute hnênah chuan 'Nun thatnathuthlung' chungnun zâwk zia lantîr thinang che.

Eng ang pawhin i thiamna chu sâng mahse, 'Naktûk' hi chu i hmu phâk ngai chuang lovang;
          I 'Naktûk hun' atân hun duhawm i neih theih nan i 'Vawiin hun' hi hmang tha ang che.

Mahni intodelh mi nih tum la, thilpêk dawngtu ni lovin, a petu nih tum zâwk thin ang che;
          Englo lâk aiin pêkin lukhâwng a nei zâwk si a.

Eng anga tam thian tha pawh nei mahla thihna kotlâng i thlen meuh chuan, nangmah bâkin i liam chuang lovang;
          I thlarau nun kha ngaihtuah fo thin ang che.

Kan hma hunte hi lo hre lâwk ni ila chuan hreawm kan tawrh kher a ngai lovang a, hlawhchham ta te pawh hi an awm ka ring lo;
          Harsatnate hi mitin tâna siam a ni a, vanduai bîk avânga tawng kan ni lo va, kan hlutzia tehna mai zâwk a ni.

Mihring hian beisei tûr nei tawh lova a in hriat tawh chuan nung reng chungin a thi mêk tihna a ni. Beiseina hi Mihringte min tichak a, min tichheltu a ni. Chutih rual chuan, beisei tûr dik beisei erawh a hlu leh zual;
          Pathian beisei rawh, amahah chuan damna a awm si a.

Nih loh ngamna hmangin nihna lâwmtute chungah i thla zâr la;
          'Tamna' aiin 'Takna' thlang ngam zâwk ang che.

Midangte beiseina tihchhiatsaktu ni ngai suh ang che;
          An neih chhun pawh a ni thei.

Tumah mahni chauhvin an nung chhuak zo ngai lo tih hre reng la. Nangmah tanpuitute hnênah lâwmthu sawi theihna thinlung pû la;
          I tân an hlutzia hrilh hreh suh ang che.

Nitin eizawnga hnathawkte ngaihlûin zah thiam ang che;
          An hnathawh eng ang pawha nêp angin lang mah se.

'Tisa model' aiin 'Thinlung model' ngaipawimawh zâwk la, 'En vawng vawng tlâk' nih ai chuan 'Entawn tlâk' nih tum zâwk ang che;
          Pâwnlam lan sân chu vawikhat mitkhap atân chauh a ni a, chhûngril mawina erawh chu damchhûng daih a ni si a.

Pangpâr hian a nihna ang ang zahpui lo leh thup lova a rawn pâr chhuahpui thin avâng hian 'a mawi' kan ti thin. Hringfâte zîngah hian 'mahni' nihna thup a, a dera langchhuak thinte hi 'an mawi ngai lo';
          I nihna kha zahpui ngai suh ang che.

          Mihring nun hlutna sâng ber leh, mihring damchhan hlu ber chu, kan mihringpuite tâna tangkâina nei zâwnga Pathian hriatna nunchhuahpui hi a ni.




HLAWNCHHING

Tuesday, 1 November 2016

HRINGNUN GAME

          Thu leh hla thiam tak nih hi ka thil châk berte zinga mi a ni. Nasa taka ka inzir chung pawhin ka hlawhchham leh fo thin. Ka chak lohna lai tak nimahse, bânsan tumna erawh ka nei ngailo. Thu leh hla thiam tak takte leh mithiam tak takte karah, Themtlêng tê zâwk anga inrawlh ve chhên hi ka bânsan hun chuan, ka lei taksa chu vaivutah a kir leh ta tihna a ni ang! Chuvangin, ka damlai hi chuan Themtlêng tê zâwkah ka tang reng mai nânge!

          He ka 'Hringnun Khêl Mual' zau tak maiah hian, keimah chauhvin ka 'Hringnun Game' chu ka khêl thin a. Mahni chauhva khelh chi, (Individual Game) a nih avangin lamtang/pawl neih a rem lo a ni. Nuam tih riau chângte chu awm ve bawk thin mahse, nuam aiin hreawm a tam zawk fova. Beidawnnain min tuam châng phei chuan, "Ka hlawhchham mai ang a...," tih te ngaihtuahin, bânsan mai te ka duh rum rum thin. Mahse, thil theih a ni silo. Chawlhlâwk a awm ve thei lova, bânsan theih a ni lova, engtiklai pawha tan mar pât a ngai zawk si a. Game hahthlâk tak zawng a lo ni! Ka beidawn zual châng phei chuan, kir leh mai châkin hnunglam ka hawi fo thin a, Aigupta sabêl ka ngai zual thin. Mahse, ka han thlir chian chuan, ka kalsan tâk thilte kha an lo hluiin an lo chhe tawh a, pawm leh châkawmin an tharlam tawh si lo. Ka kalsan tâk ka hlimna thinte pawh kha, beidawnna belhchhahtu mai an lo ni tawh si. Tin, ka han hawikual vel a, tuilâirapa awm mêkte ka han hmu a, an zinga chên ve châkawm khawpa nun hlimawm tak nei an nih loh avangin, hmalam ka pan a ngai a ni. He, "Kir leh nun" hi chuan ram ropui min thlen dawn lo tih ka hriat avangin hmalam ka pan hrâm hrâm a ni. Ka hmalam ka han thlir a, kawng bumboh tak piaha kawng zâwl nuam tak chu mittui far zawih zawih chunga thlirin, thlan tla zawih zawih chungin ka pan hrâm hrâm a ni. Chutah chuan hahdamna a awm tih ka hria a, beiseina tlêmtê ka la neih hi thanlen tir chungin chu hmun chu thlen hlân nghâkhlel takin ka pan hrâm hrâm a ni. Chu hmun ka thlen hun chuan, lungngaihna, beidawnna leh harsatna ka tawrhte avanga ka thinlung kehsawm chu "HNEHNA HLADO" ka chham khum thei dawn a ni tih ka hriat avangin. Chu hmun chu engtikah tak thleng thei ang i maw?

          Ni e, he hringnun game hi zawng, game hahthlâk tak zawng a lo ni! A 'fair lo' tih châng tam tak ka nei thin a, ka hnual leh rawih thin. Mahse, "Hnehna Hlado" chham thei tur chuan, 'Fair lo tak' atang pawhin 'Fair thei tura' kan 'Fight' ngam a tul si! Kan fight loh chuan hnehin kan awm dawn si a. Tlanchhiat a rem lo a ni. Reilotê hlimna hlawhchhuak tur pawhin hreawmna tam tak hmachhawna, paltlang a ngai fo thin. Kan damkhawchhuah ve theihna tur chuan, kan chêt chhuah ve a ngai thin. Hmuh theih loh kut kan vawn tâng tâng thin te, mamawh lote tâna kan thinlung kan hlan thin te, hrui tel lova kan inphuartirna zawng zawngte kha a vai takmeuha kan kalsan a ngai a ni; Kan chauhpuia kan thihpui hma ngei hian. Beiseina beitham tak nen pawh hian hringnun hi hmachhawn a lo har miah lo! Risk la ngam tura kan huaisen erawh a ngai ve a ni.





HLAWNCHHING

Monday, 24 October 2016

TALA-A LEVERS AWMZIA

          Tala (Padlock) ah hian Levers chi hrang hrang a awm a. 5 Levers te, 7 Levers te kan hmu fo thin in ka ring. Hêngte hi eng nge a awmzia tih hrelo erawh kan awm nual mai thei.

          Tala te hi Levers tam apiang hian chahbi milpui an nei tlêm a, an him deuh zâwk a ni âwm e. Levers kan tih chu 'a kalhfung' ti mai ila a dik âwm e. Levers an chhût dân chu hotê ni mahse, hriat loh ve theih tak a ni. An chhût dân chu hetiang hi a ni :-

          3 Levers an chhût dân hi entirna han tarlang ta ila. Lever number chin hnuailam number zawng kha puntir tûr a ni. Hetiang hian :- (1x2x3 = 6).

          5 Levers ah chuan :- (1x2x3x4x5 =120).

          Hemi awmzia chu 3 Levers Tala ah chuan khatiang Tala 6 zêlah a Chahbi mîlpui pakhat a awm zêl tihna a ni a, 5 Levers ah chuan 120 zêlah pakhat. 7 Levers ah phei chuan (1x2x3x4x5x6x7 = 5040) zêlah pakhat. Chutiang zelin...

          Helaia kan hman lâr ber pawl chu 7 Levers hi a ni a, 9 Levers hmang te pawh kan awm teuh maithei.




HLAWNCHHING

MIZORAM PIN CODE NUMBER

1. Aizawl - 796001

2. Aibawk - 796190

3. Armed Veng - 796008

4. Bawngkawn - 796014

5. Bilkhawthlir - 796091

6. Champhai - 796321

7. Chanmari - 796007

8. Chawngte - 796770

9. Darlawn - 796111

10. Diakkawn, Kolasib - 796082

11. Hnahthial - 796751

12. Kawnpui - 796070

13. Khawzawl - 796310

14. Kolasib - 796081

15. Kulikawn - 796005

16. Lawngtlai - 796891

17. Lengpui Airport - 796421

18. Lungdar 'E' - 796370

19. Lunglei - 796701

20. Mamit - 796441

21. Mizoram University - 796004

22. Ngopa - 796290

23. N. Vanlaiphai - 796184

24. 'W' Phaileng - 796431

25. Ramhlun - 796012

26. Reiêk - 796501

27. Saiha - 796901

28. Sairang - 796410

29. Saitual - 796261

30. Serchhip - 796181

31. S. Khawbung - 796320

32. Thenzawl - 796186

33. Thingsulthliah - 796161

34. Tlabung - 796751

35. Vairengte - 796101

36. Vaivakawn - 796009

37. Zawlnuam - 796471

38. Zemabawk - 796017

39. Zotlang, Lunglei - 796691

                    HLAWNCHHING

Monday, 17 October 2016

NEI VEHICLES REGISTRATION CODES

AS - ASSAM

AS-01 :- Guwahati and Kamrup region

AS-02 :- Nagaon

AS-03 :- Jorhat

AS-04 :- Sibsagar

AS-05 :-Golaghat

AS-06 :- Dibrugarh

AS-07 :- North Lakhimpur

AS-08 :- Dima Hasao

AS-09 :- Karbi Anglong

AS-10 :- Karimganj

AS-11 :- Cachar

AS-12 :- Sonitpur

AS-13 :- Darrang

AS-14 :- Nalbari

AS-15 :- Barpeta

AS-16 :- Kokrajhar

AS-17 :- Dhubri

AS-18 :- Goalpara

AS-19 :- Bongaigaon

AS-20 :- Assam State Transport Corporation

AS-21 :- Marigaon

AS-22 :- Dhemaji

AS-23 :- Tinsukia

AS-24 :- Hailakandi

AS-25 :- Guwahati (No longer used)

AS-30 :- Assam State Police

ML - MEGHALAYA

ML-01 :- Shillong (Govt. Vehicles)

ML-02 :- Shillong (Police Vehicles)

ML-03 :- Shillong (Transport Corporation)

ML-04 :- Jaintia Hills

ML-05 :- East Khasi Hills

ML-06 :- West Khasi Hills

ML-07 :- East Garo Hills

ML-08 :- West Garo Hills

ML-09 :- South Garo Hills

ML-10 :- Ribhoi

MN - MANIPUR

MN-01 :- Imphal

MN-02 :- Churachandpur

MN-03 :- Kangpoki

MN-04 :- Thoubal

NL - NAGALAND

NL-01 :- Kohima

NL-02 :- Mokokchung

NL-03 :- Tuensang

NL-04 :- Mon

NL-05 :- Wokha

NL-06 :- Zunhebeto

NL-07 :- Dimapur

NL-08 :- Phek

TR - TRIPURA

TR-01 :- Agartala

TR-02 :- Kaishahar

TR-03 :- Udaipur

AR - ARUNACHAL PRADESH

AR-01 :- Itanagar

AR-02 :- Itanagar (Commercial Vehicles of State Transport)

AR-03 :- Tawang

AR-04 :- Bomdila

AR-05 :- Seshadadspa

AR-06 :- Ziro

AR-07 :- Daporijo

AR-08 :- Along

AR-09 :- Pashigat

AR-10 :- Anini

AR-11 :- Tezu

AR-12 :- Changlang

AR-13 :- Khonsa

AR-14 :- Yingkiong

MZ - MIZORAM

MZ-01 :- Aizawl

MZ-02 :- Lunglei

MZ-03 :- Saiha

MZ-04 :- Champhai

MZ-05 :- Kolasib

MZ-06 :- Serchhip

MZ-07 :- Lawngtlai

MZ-08 :- Mamit

                    HLAWNCHHING

Thursday, 13 October 2016

KA THIANPA V. ROTLAWMLOVA THLAH NAN

V. Rotlawmlova (16.Aug.1985 - 12.Oct.2016)

          A vânglai takin thihna kut vâwt chuan a thliak ta!!! Ka naupan lai atanga ka thian kawmngeih berte zinga mi a ni a. A thihni thleng hian ka la ngai êm êm thin a ni.

          Mi nun ngil, hawihhâwm leh zaidam tak ni reng chunga i nun i hmangral thei bîk hi i awhawm ka ti ngawt mai. I awm hian thu tam tak sawi lêmlo mahla, i awm loh hian a reh leh êm êm si a. Englai mah hian i thinrim emaw i lungawilo hmêl hmuh tûr a awm ngai lova. Mi thenkhat angin Pathian hnenah vui dawn la, vuina tûr i nei ve teuh hian ka ring thin. A lang chhuak a awm ngei tûr a ni. Chu tak chu mi neih loh i neih nun awhawm bîk chu a ni. I natna tawrh zo zaite kha ka hua a, tih theih neih ka châk thin asin. Vânglai nun duhawm tak i hmang ve mêk a ni tia i chhûngten i laka beiseina sang tak an neihte chu a hlawhtlinna hmuh tur a awm ta silo. Chak taka kal takngial pawh thei lo va i awm thinte khân chunglam khi min dem tir lek lek thin. Amaherawhchu, a tuartu ber hian lungawina kim i hmu tlat thin si khân vanduai rau raua i vanneihna min hmuh nawn tir fo thin. Tunah zawng i sawi reng thin Vanramah chuan he leia i tih theih ngai loh duhtâwka tlan leh zuante kha i thei tawh âwm si a, i hlim viauin ka ring a ni.

          Vawiinah, Arsi êng mâwi takah chantîr i lo ni ta a. I nun tawi mahse, nang zawngin chhui tlâk hniak duhawm i hnutchhiah a ni. I sakruang ina minchhuasan ni hi, 'I thihni' kan ti phal lo; 'Nun vâwrtâwp hmanga thu i sawi Ni' a ni zâwk e. Zâm lote'n chu hmun mawi chu pan ta la, thlarau thianghlim chuan a hruai zêl ang che a, nakinah i lawina run in nuam Krista kiang atang ngei chuan min la rawn hmuak ve dawn nia.

          Nang ber a hruai tak daihah che chuan i nu leh pa, i û leh naute hi Lalpa'n a hlamchhiah lo vang chu maw. Thianpa, hmun ruak i hnutchhiah zau dawn mang e, ka ti!

          "Mangtha/Anih leh mai aw" tih tawngkam hman hi, tun tum tluk rêngrênga har tih ni ka la nei ngailo. Hring kan chan chhûng hian mitin thinlungah lusûnna ko nghâwngkawl chu bâtin a awm a, "Thianpa, ka va'n ngai thin tak che êm!!!", tiin ka thinlung a rûm chhuak fo tawh dawn a nih hi. Rotlawmlo, i pamhmai lua e!

          Vui ni chu lêmang der ta la,
Hringmi zingah lo kir leh rawh.
          Kir tiang rêl a rem loh paw'n,
Tawnmangah tal lo lêng rawh aw.




HLAWNCHHING

Monday, 12 September 2016

MUPUI

          Mupuite hi kum 70 chuang an dam thei a. Mahse, kum 70 dam thleng tûr chuan kum 30-40 inkârah dunthlan tûr harsa tak an nei a ni. An tin hriam tak leh an hmul leh thla khawng takte chuan chuai hun an nei a. Tin thar leh thla thar khawng tha tak nei leh tûr chuan hreawm tam tak an tawrh a ngai a ni. Chutiang hunah chuan duhthlan tûr pahnih chauh an nei a - Thih emaw harsatna tam tak tuarchhuak a kum tam tak dam leh theihna a ni. Mupui chu tlâng sâng chhengchhe tak, lung tam tak awmnaah a thlawh a ngai a. Chu tlâng chhengchhe taka lungah chuan a tin chu thi phunga a hai thlâk vek a ngai a ni. Chu mai chu a la nilo, a thla khawng tak thin, tliak chhe nuai tawhte pawh chu a hmui hriam taka a chuh phawi vek a ngai a ni. Thil nuam leh awlsam tak zawng a ni hauh lo vang. A tin leh a thla khawng takte a tlâk vek hnu chuan a hmui hriam tak pawh a thai tlâk leh a ngai a ni. Chutia a tin, a thla, a hmul leh a hmui a tlâk vek hnu chuan thlawk thei lovin thla tam tak a awm a ngai a. Chûng zawng zawng chu a rawn chawr thar leh hnu chuan a note ang maia siamthara awmin, hrisel leh chak takin kum tam tak a dam phah leh thin a ni.

          Awle, keini mihringte pawh hian hlawhtlinna chang tûr chuan harsatna tam tak kan paltlang a ngaih châng a awm fo thin. Hmasawn tûr leh hmalam pan tûr chuan kan tih thinte leh kan awmdan thinte pawh bânsan a, kan tih ngai loh thilte pawh kan tih a lo ngai thin a ni. Kan nunhluite, kan hmânlai thilte leh kan hun liam tawhte chu theihnghilh ngam a, huaisen taka kan hmalama chona thar hmachhawn ngam hi hmasâwnna leh hlawhtlinna kawng pawimawh berte zinga mi a ni.





HLAWNCHHING

Thursday, 11 August 2016

MI SAWI DAMDAWI THENKHATTE

Balhla pil vâr a chhûng lama ha nawh hi ha vâr nân a tha hle.

Thosi seh thakah hian Sahbawn nuai phuan hnawih ila a reh nghâl thei.

Bengkherh nasa tawh tak tân DERHKEN hnah tui sawr hnawih tûr. 'A tluka bengkherh damdawi tha a awm chuang lo,' an ti.

Tonsil na thin tân Kaikuang kan ro ei hi damdawi tha tak a ni.

Khuai zûk (seh) ah hian Dawl hnai hnawih a tha khawp mai. A zûk hlimah Dawl kung kha ulh bun hmawka hnawih mai tûr.

Singsihlîp rehna chu - Dumdê. Tin, a tihreh dan awlsam leh chu chinai leh Surf tlêm tihpawlhin hnawih ila, a reh hmak thei bawk.

Zakkhâ neite tân inbual zawh veleh soda hi Zakah hnawih ila ni 2 vel pawh inbual miah lo vin a dah theih.

Kut pemah hian Khawizu hnawih a tha. Khawizu hi bacteria thattu tha tak a ni a, intihpem palha bacteria pung tur ang hi chu a that vek deuh thaw thei an ti.

Ha ngêt nâah hian Khawizu (pure) tât zeuh rawh. Pain relief tha tak a ni a, dam hlenna erawh ani lêm lo.

Vaimim hi Tûr (poison) eng pawh ei palh tân damdawi a ni. Tûra hrai Sazu pawh hian Vaimim a ei chuan a thilo an ti.

Khawihli ah hian Purunsen chhûng lama a hamda vâr hi bel ila a hnai hma bik an ti.

Ha nâ tân :-
1) Theihai hnah lawh thar kuangin han hawlh ila, kan hawlh hma hmain a nâ kha a dam thei an ti.

2) Ha nâ hi tawrh hreawm tak a ni. Ha na thin tân chuan Sakuh ril/ a pumpui rêp ro hi lehkhaa zial a, meizûk anga zûk hian a dam hmak thei an ti. A khu kha hmuam deuh vang vang tûr a ni âwm e.

Sam tlakawlh tân hian Sunhlu tui, a tlâkkhawlhna lulei (scalp) a hnawih hian a to leh thei niâwm tak a ni.

Rul chuk damdawi atân, Chang-el tui emaw, Balhla kung tui emaw, khamkhawk saisu tui emaw intir tur a ni. A kung fik hmawk a, a tui dawh mai tûr a ni. Rul in a chukna hmuamhma ah pawh hnawih bawk tûr a ni.

Saiekhlo :- A hnah hi thakah te, pân dam tha thei loah te hnawihin a ngeih hle. Tin, a hnah vêk hi santên, pumnâ, ulcer, kawthalo tân damdawi tha tak a ni.

Vangvat zûknaah hian Nawhalh bâwk hi han nâwt alh la, chhêm hlum leh vat la, a bâwklai alh zo lo ung thet hi hnawih ila, a thak a reh a, a dam awlsam hlê bawk.

Thinlian tân hian Theiherhâwt ei a tha. Mahse, thisen a zirte pawh a ni ve thei.

          PS :- Mi ngeih zâwng apiang kha i ngeih ve vek kherlo mai thei. Fimkhur a tha.

(Sources :- Mi sawi)

Sunday, 10 July 2016

KA NUN HI HNEH HARSA KA TI FO THIN

          Thu leh hla thiam tak nih hi ka thil châk berte zinga mi a ni. Nasa taka ka inzir chung pawhin ka hlawhchham leh fo thin. Ka chak lohna lai tak nimahse, bânsan tumna erawh ka nei ngailo. Thu leh hla thiam tak takte leh mithiam tak takte karah, Themtlêng tê zâwk anga inrawlh ve chhên hi ka bânsan hun chuan, ka lei taksa chu vaivutah a kir leh ta tihna a ni ang! Chuvangin, ka damlai hi chuan Themtlêng tê zâwkah ka tang reng mai nânge!

KA NUNAH HIAN

Lâkluh tur aiin paihchhuah tur ka ngah zawk a;
          Chhuan tur aiin siamthat tur nen.

Lawmthu sawi aiin vuivaina ka ngah zawk a;
          Hlim aiin lungngaihna.

A duhzâwng ni lovin, ka duhzâwng ka thlang thin a;
          Ka thatna tur emaw ka lo tih thinte kha harsatna min thlentu mai an lo ni si.

Pêk aiin lâk a tam zawk a;
          Thawhchhuah aiin hmanral.

Sengkhâwmtu aiin thehdarhtu ka lo ni a;
          Tipungtu aiin tikiamtu.

Hnungtawlh aiin hmasâwn ka harsat a;
          'Hnehtu' ni lovin, 'Hneha' ka lo ni leh thin.

Hmalam ka pan laiin hnunglamin min lo au va;
          Thiltih that sawi tur nei si lovin ka hawikir leh thin.

Chhuan tur nei si lovin ka chapo va;
          Keimah leh keimah ka lo inbum a ni reng si.

Hmangaihna aiin huatna a lian zawk a;
          Duhsakna aiin itsîkna nen.

Beiseina aiin beidawnna a lian zawk fo va;
          Rinna aiin rinhlelhna nen.

Chona aiin hlauhna thinlung a lian zawk fova;
          Huaisenna aiin dawihzepna thinlung nen.

Phûrna aiin hrehna ka nei lian zawk a;
          Châkna aiin huphurhna.

Thawkrim si lovin hahdam ka lo tum a;
          Thawkchhuak si lovin thawh loh rah seng ka lo tum thin.

Nungchang tha pho chhuah tur aiin zia thup tur ka ngah zawk a;
          That ka tum poh leh ka sual hnai hi a ni ringawt mai.

'Tha' tih aiin 'Ho' tih ka ngah zawk fova;
          A tam zawk apiang a tha zawkin, a dik zawk emaw ka ti fo thin.

'Mamawh' aiin 'Duhzâwng' ka ngah zawk a;
          'A tha' aiin 'A mawi' ka thlang zawk fo thin.

Ka sualna aiin ka thiltih thatte ka hmu lian zawk a;
          Inngaihtlâwmna nun aiin chapona thinlung ka nei lian zawk fo.

Dawhthei a tul laiin ka nghâkhlel a;
          A lo thlen veleh nakin atan ka khêk leh si thin.

Beiseina chu rinhlelhna in a nuai bo fova;
          Theihna pawh tlin lohnain.

Ni a ka hriatte pawh hi a lo ni vek kher lova;
          Ni lova ka hriatte pawh an lo ni zawk fo thin.
          
Hmalam ka thlir aiin hnunglam ka hawi châng a tam zawk fova;
          Tlûklehdingâwn ka fâwm.

Ka nuna thil awm hi hneh ka tum laiin, chu thil chuan min hneh zawk fo va;
          Ka duhzawng ni lovin a duhzawng min tih tir leh thin.

Ka nun hi zahpuiawm tak a ni!!!

Eng tikah nge ka nun hi hneha ka thunun theih ang?
          'Tunah' aiin 'Nakin' a chak zawk fo si.

          "Hnehna Hlado" chham tur chuan, mi sâng tam tak aiin, mahni inhneh hmasak a lo ngai a; Mahse, a va har si em!

"Ka buante hi tisa leh thisen a ni si lo"




                    HLAWNCHHING

Tuesday, 5 July 2016

TLAI FO HI

                         TLAI FO HI

1. Tlai fo hi chu chhungkaw inkaihhruai dan thalo (disfunction) zia pakhat a ni.

2. Mi tuanmuang apiang an tlai thin chuang lova, mi tuanrang fe fe tlai reng a awm theih tho.

3. Tlai bik fo hi chu midang/thawhpuite zah lohna pakhat a ni.

4. Tih loh/ Kal loh hreh si, kal peih bawk silo-te hi an tlai thin.

5. Tlai duh hauh lo hi chu an tlai lo mai thin niin a lang. Tlai pawisa lo chu an tlai zel mai.

6. Tan hun sawn tlai pawh hian a tlaia te chu an tlai reng tho thin.

7. Tlai lo turin hmanhmawh phili kher a tul chuang lova, mi hmanhmawh phili chungte zingah tlai an awm tho. Hun 'manage' thiam a tul.

8. Chhuanlam chu a awm zel, mi 'sincere' an tlai reng ngai lo.

9. Tlai reng maite hi mi rilru hrisel lo an ni thei bawk.

10. Tlai fo mai te hi planning felfai tak nei lêmlote zingah an chhiar tel theih tho awm e.

          Chuvang chuan, kan thiltihna rêng rêngah tlai nih hi i tum lovang u. Tlai loh hi hmasâwnna kawngte zinga rahbi pawimawh tak pakhat a ni tih hi i hre reng ang u.

                    HLAWNCHHING

MANGTHA 2015


          Vawiin Dt.31 Dec 2015 hian, kum 2015 chhûnga ka kum khat hringnun ziahna Lehkhabu chu keu zawh a ni dâwn ta reng mai. A lunglenthlâk dâwn mange ! Kum bul atanga ka thiltih zawng zawngte a mal tê têa ka chhiar lêt hian ka lâwma, ka hlim êm êm rualin, Pencil-a ziah chu nise a phêk tlêm azâwng chu ka nâwt reh duh ngei ang!

          Pathian leh Kohhran bêl thei tur leh, phâk ang tâwka a rawng bâwl ve thei tura hun tha tak min petu Pathian hnenah lawmthu ka sawi a. Thinlung thianghlim tak min pêk avangin ka lawm a, dam hlutzia ka hriatthiam theih nan ka chungah natna min thlen a, rinawmna hlutzia ka hriatchian lehzual nan phatsantu min pe a. Humsual dâi tura ka ke ka pên lai paw'n midangte tana malsawmna ni tura min la hmang duh kha ka ngaihtuah lêt hian ka hnuk a ulh thin.

          Thian tha, min hmangaihtu min pêk zozai te avangin ka lawm a. Mangan laia min tanpuitu, min hnêmtu thenrualte leh thenawm khawvêng tha tak tak min pêkte leh kalsualna laka min vêngtu Kohhran ho min pêk avangin ka lawm e. Nu leh Pa thlazar hnuaia khawsalo tih pawh lang miahlo khawpa min uap lum turin thenawm khawveng nu leh pa tha tak tak min pêk avang pawhin ka lawm e.

          He khawvel ngaihah mifing leh mithiam nilo mahila, rawngbâwlna kawng hrang hrang min hawnsak a. Kohhranah leh khawtlângah mawhphurhna, chanvo hrang hrangte pêk ve ka ni a, tlinglo ka va inti thin tak êm! Kei aia tling leh tha an tam vei nen, "Engah nge kei kher, thiamna leh tlinna rêng neilo hi, chu mawhphurhnate chu ka koa nghah a nih tâk mai le?'' tia ka ngaihtuah chang chuan, insitna leh inthlahrunna hlirin ka khat thin. Mahse, Pathianin a rawngbâwl turin min duh a, min thlang a, ka theihtâwk tlem hle mahse, a tana hlân lêt ve turin min duh a ni tih ka hriatchian êm avang leh, min kalsan ngai dawn lo a ni tih ka hriat avang erawh chuan ka thla a muang leh thin. Kaihhruai ngai êm êm zawk hi hruaitu dinhmunah hlânkai ka ni a, memberte kaihhruai thiam har ka va ti thin tak êm! He khawvel finna man thiam phalo, mi ningkhâwng hre ve tura he dinhmun min hlângkaitu Pathian leh rualpawl ve thei tura min duhsaktu ka rawngbawlpuite chungah ka lawm a. Kawng engkimah fuihna leh thurâwn tha tak tak te pêa min tawngtai sak thintu, ka chhûngte leh ka thiante chungah ka lawm êm êm bawk a ni. Ka theihna, finna leh thiamna ringawt chuan a tlinlo tih ka hria a, hêng ka mawhphurhnate hi Pathian thatna leh ka rawngbawlpuite min tâwiâwmna avâng chauha tihlawhtling thei ka ni tih ka hriat hian ka tan chu aia lawmna nasa chu a awm dawn chuang em ni?

          2015 hian ka hriatreng tur thil min va hnutchhiah hnem malh malh êm! Retheihna hi malsâwmna a ni tih min hrilhrûk avangin ka lawm a ni. Beiseina thar min siam a, vannei ta riaua inhriatna min pe bawk a. Nang pawh ka theihnghilh phah ang che tih hial tur khawpa tam malsawmna min vûr hi ka lawm rual rualin, "Isu, nang ka theihnghilh che ai chuan ka engkim chân hi ka la duh cheu a, ka duh ang a, ka duh reng bawk ang".

          Chhûngkua tha tak min pe a, Nu leh Pa, U leh nau min pêk avangin ka lawm e. Nu leh Pate nena dam taka kan inhmukhâwm a, min la dampui tak te hian asin lawmna mittui ka biangah sur tir hnem thin! Ka pa Proffessor a ni lova, ka nu lah khawvela nu entawntlâk ber a ni hek lo. Mahse ka tâna khawvela ka nu leh pa chhuan ber leh ka entawn ber an ni a, an ni reng ang. Lawmna tura ka hriat phâk miah loh min ngaihtuah tir avang ringawt pawh hian ka lawm a, ka lawmna chu nang i ni a, ni kumkhua se ka duh.

          Thlanmualah mi tam tak vuiliamin an awm mêk. Kan chhûngkua ah ngei pawh thihnain thla a zâr a. 30.11.2015 zan dar 11.00 pm khan ka u Ngûnbika chuan thihna awm tawh loh naah min kalsan ta! Thihna hi midangte ta tûr ah ka lo ngai thin a, kan ta pawh alo ni ve tho mai tih min hriat thar tir leh avang pawhin ka lawm e; he kan u thihna atang hian i ropuizia min hriat thar tir avangin. Thi theilo ila nang kan hre dawn si lo che a. Lalpa, kan thatna tura i remruat a ni tih pawm thiam thei turin kan thinlungah thu rawn sawi ang che. Mi tha tak tak leh mifel tak takte mual an liam mêk lai hian kei, mi thahnemngai lo ber mai hi, engvangin nge tun thleng hian nungdama ka la awm le? Lalpa, i zahngaihna vâng chauh a lo ni. "Tihborala ka awm lo hi Lalpa zahngaihna a lo ni".

          Kumin hian kan chhûngkua hian i malsawmna kan va dawng nasa tak êm! Ka nu leh pate an eizawnnaah an thawh rah malsâwmna i vûr a, ka u leh naute an eizawnna leh an zirnaah hlawhtlinna i pê a. Kei ngei pawh hi rualawt bik lova min siam avangin ka lawm e. "Heti taka i tana tlinglo leh  thahnemngai lo hi engvangin nge i malsâwmna min la vur cheu?" tih hi ka zawhna leh ka zawh tawp theih loh tur  a ni. I hnêna ka dil zawng zawng hi nei ila, nang ka ngai lo ang che. Ka hlima, ka lawm zia hi sawifiah thiam ila, damchhung sawi tling ka nei ngei ang.

          "Aw Lalpa, i malsâwmna hlu kan engkim chungah a lang.
          I thu lo chuan kan nunna hlu kan neih zawng nen a ral ang.
          Kan fak a che, i malsâwmna kan hmuh hian".

          Kum bul ata ka thiltih apiangah, "ISUA NISE ENGTIN NGE A TIH ANG?" tih thu tê mai hian min hruai a, kumtawp min hruai thleng ta reng mai! Ka lawm e, ka'n ti leh pek teh ang. "Mihring hi enge maw a niha i hriatreng thin a, mihring fapa pawh hi tunge maw a niha i kan thin ni?"

          Phâk ang tâwka i hnung ka zui ve thin na te kha ka va in duhkhawp lo hnuhnawh êm! Hunin a her liampui ta si. Theih nise, heti chauh lo deuh hian i tan ka hun min pêk te kha ka hmang tha tur! "Khâng hun ral ta zawng zawngte kha kohkir leh theih ni sela, ko kirin chhandamtu hnenah lawm takin ka pe vek ang".

          2015, thil theih anih ngai chuan, kum maktaduai tam liam hnuah pawh, eng dinhmunah pawh ding ila, eng harsatna pawh tâwk dawn ila ka la rawn zin leh duh ngei ang.

                  
                    MANGTHA 2015.

                    HLAWNCHHING

Monday, 4 July 2016

ICE NUMBER

                    ICE NUMBER

          Bawihsawm ngaia chesual palh thei vek kan ni. Tawng theilo leh kut-ke che thei lovin kan awm palh thei a, tuma bawihsawm lohvin khawilai kawmkârah emaw kan ruang an chhar palh thei. Zin kawngah kan chesual palh thei vek bawk. Heng hi ka chungah a thleng ve lovang ti thei tumah kan awm lo.

          Chutiang hunah chuan, nangmah ngaihven hmasa bertu chuan a hmelhriat si loh che chuan, i Cellphone atangin tunge i nih tih leh tute nge i chhûngte hriat a tum ang. Thenkhat chuan, Nu, Pa, Mama, Mami, etc. ti ringawt tein kan Cellphone Directory-ah kan chhûngte hming kan chhinchhiah mai thei. Hnamdang zingah tawhsual tâwk ta ila, emergency duty leh Police ten phone hmasak nachâng an hre hauh lo vang.

          Hetiang thil hi tu chungah pawh thleng thei a nih avangin khawvel puma emergency service-a duty-te chuan inthurualin mi tin hriat thiam theih tur Code an ngaihtuah chhuak a. Chu chu hawrawp pathum (3) chhinchhiah awlsam tak, 'ICE' tih hi a ni. An rawtna chu ICE (In Case of Emergency) Number a ni. I Cellphone-ah chuan nangmah hnaih bertu i chhûngte number pathum vel hming bulah 'ICE' tih hi dah la, tawhsual i tawh hunah, chumi number ah chuan an phone mai dawn a ni.

          Hei hi khawvela mi pangngai chin chuan reilo têah an hre vek dawn niin a lang. Tichuan, nang pawhin, midangte tawhsual tâwk i bawihsawmin an Cellphone-a ICE Number atangin rang takin an chhûngte i zawn sak thei dawn a ni.

                    HLAWNCHHING

Tuesday, 28 June 2016

MESSI, COME BACK!!!

          Argentina National Football Team Captain Lionel Messi, FIFA Ballon d'Or lawmman la hnem bertu chuan, International Football chawlhsan a tum ta mai hi a lungchhiatthlakin a khawharthlâk dawn hle mai. Argentina football team hian major tournament ah, Messi captain-na hnuaiah hian vawi 4 tehmeuh mai final an thleng a, an chak lo fai vek si a, a tan chuan a rilru natthlâkin a va thinrimthlâk dâwn tehrêng êm! Hetianga world football legend meuhin a ram tâna Nomawi chawi lova a, a ram tana inkhelh a chawlhsan mai tûr hi a lainatawm hlê mai. Football khawvel tan chuan chânna nasa tak a va ni tehlul êm!

          World Cricket ah chuan India thiampuipa, Sachin Tendulkar hian ram tân, club tân leh continent aiawh pawhin medal leh Nomawi a chawikim hman vek a, ropui takin khawvelin a thlah liam a ni. Messi erawh zawng Football khawvelah mimal chawimawina zawng zawng dawng kim vek mahse, ram tana Nomawi chawi (hi mitin mai, khua leh tui tena kan châk ber) chu tihlawhtling thei lovin, beidawng leh lunghnûr takin a ram tana inkhelh chu a chawlhsan ta a ni. A va lungchhiatthlâk tak em! Football khawvel tiropuitu, Footballer Arsi lian Leo Messi i her liam mai tur hi chu ka tuar thiam thei lo a ni. Champion chungin i chawlh thute hi lo hre ta zawk ila, lung a dam deuh tur!

          Sachin final speech leh Messi final speech chuan hnuk an tiulh thei dawn alawm le.

          Argentina khua leh tui ni lo mahila, a inkhel hmuphâka ka awm avang leh a ram tâna a inpêknate a ropui êm avangin ngaihhruina thuchah ka hlân ve a ni e.

 

          Messi, thinlung takin ka ui che a sin!!!

         

    

                    HLAWNCHHING

Saturday, 25 June 2016

JUDGE

          He khawvela chêng mihringte hian kan mihringpuite thiltih, an tawngkam, che zia, khawsak leh nun dan etc. te, a chhe lam emaw, a tha lam pawh nise, an chanchin an sawi kan hriat phawt chuan, keimahni rilrem zawngin kan rilruin kan lo 'judge' ve chiam thin a! Judge tur pawh kan hre thin narawh e. Kan rilruin thleng se tia kan duh ang maiin, Criteria hrang hrang kan hmang a. Kan chhûngte kan judge dan leh chhûngkaw dang kan judge dan chu criteria inang rau rauah pawh a danglam daih thin! Chutiangin keimahni leh midang chungchâng kan judge dan pawh a dang thei khawp mai. Mi dang kan judge 'tlin loh' laiin keimahni lam chu kan lo in judge 'tling' leh thin!

          Hei hi i ngaihtuah ngai em? Mi kan va judge thin ang hian Pathianin nitin min judge thin tih hi. Nang leh kei hian he khawvel tawp hunah 'Judgement Day' kan la hmachhawn theuh dawn! Chutih hunah chuan judge tu tur dik tak Pathianin nitina min judge na record chu a puang chhuak ang a, 'Judge tlin' i ni ang em???

                    HLAWNCHHING

Tuesday, 21 June 2016

SMS CODES

SMS CODES

          Company SMS kan tih mai thin ho hi Mobile phone hmang thin chuan kan dawng deuh vek thin in ka ring. Entirnan: SBI -a Account nei chuan kan Account -a pawisa che vel chungchâng kha SMS hmangin kan dawng thin in ka ring. ATM atanga pawisa i lâkchhuah khan SMS hmanga hriattirna AM-CBSSBI tih vel atang ten kan dawng thin in ka ring bawk. Tin, Company eng eng emaw atangin anmahni infakna (Advertisements) thu te kan dawng thin a ni.

          Telecom Regulatory Authority of India (TRAI) chuan hetiang company, a hlâwma SMS thawnchhuak thin ho te chu a thawntu hriat hran theihna turin anmahni ID atan hawrawp (6 digits) aia tlêmlo hmang turin hriattirna a tichhuak a. A chunga entirna 'AM-CBSSBI' tih ah khian 'CBSSBI' tih khi ID chu a lo ni ta a. 'Core Banking Solution State Bank in India' tih lamtawi a ni a. A hmalama hawrawp pahnih (2) 'AM' tih khi eng tihna nge lo ni ve ta ang le? Hei tak hi a ni SMS Code chu. A awmzia chu hawrawp pahnih (2) ah khian hawrawp hmasa zawk khi Service Provider Code a ni a, a hawrawp hnuhnung zawk khi SMS an rawn thawn chhuahna State Code a ni ve thung a ni.

          Mobile Phone Service Provider hrang hrangte hi Code hran vek pek an ni a, chutiang bawkin India rama State zawng zawngte hi Code hran pêk vek an ni bawk. Hetiang Company SMS i dawng anih chuan eng Service Provider hmanga thawn nge tih leh khawi State atanga thawn nge a ni tih a hnuai atang hian awlsam takin i hre thei ang.

SERVICE PROVIDER CODES

Aircel, Dishnet Wireless = D

Airtel = A

BSNL = B

BPL Mobile/Loop Telecom = L

Datacom Solutions = C

HFCL Infotel = H

Idea Cellular = I

MTNL = M

Reliance Communications = R

Reliance Telecom = E

S tel = S

Shyam Telecom = Y

Spice Telecom = P

Swan Telecom = W

Tata Teleservices = T

Unitech = U

Vodafone = V

STATES ORIGIN CODES
SERVICE CIRCLE CODES

Andhra Pradesh = A

Assam = S

Bihar = B

Delhi = D

Gujarat = G

Haryana = H

Himachal Pradesh = I

Jammu & Kashmir = J

Karnataka = X

Kerala = L

Kolkata = K

Madhya Pradesh = Y

Maharashtra = Z

Mumbai = M

North East = N

Orissa = O

Punjab = P

Rajasthan = R

Tamil Nadu = T

UP-East = E

UP-West = W

West Bengal = V

          Table hmasa zawk khi hawrawp hmasa zawk kha a ni a, Table hnuai zawk khi hawrawp pahnihna zawk kha a ni ve thung a. AM-CBSSBI tih atanga SMS kan dawn chu SBI hovin Airtel service hmangin Mumbai atangin min rawn thawn tihna a ni ta a ni. A chunga Table pahnih (2) te khi i en chuan Table hmasa zawkah 'A' chu 'Airtel' tih i hmu ang a, 'M' chu 'Mumbai' a ni tih i hmu bawk ang.

                    HLAWNCHHING

Monday, 20 June 2016

KA NU, KA HMANGAIH CHE



Ka Birthday pualin - Ka Nu hnêna ka lawmthu sawi nan

          Vawiin ka Birthday (6 July 2016) a lo thlen hian, a hmasa berin Pathian hnenah lawmthu ka sawi a. Tin, ka nu, i hnenah pawh lawmthu ka sawi a, 'MHIP Day' chibai ka bûk a che. He Ni hi hlim taka hmang turin ka duhsakna sâng ber ka hlân bawk a che. Ka nu, i tan hian tih theih ka va nei tlêm em! Min hmangaih zia hrechiang hle mahila, hmangaih lêt dan che ka thiam si lo. He ka thuziak mâwltê hi ka hmangaih zia che lantir nan i tan ka hlân e.

          He khawvelah hian nu tam tak an lo awm tawh a, an awm mêk a, an la awm zel bawk ang. Mahse, ka nu hi chu vawikhat chiah a awm dawn si a. Ani chuan tunah hian min la dampui mêk a, nitin hian a hmangaihna ka la dawng mêk zel a ni. Ka nu hi mi Nute anga fing, lehkhathiam leh zir sâng ni lêmlo mahse, ka nitin nun min chhiarpui a, ka hma hun turte min chhût sak ve fo thin. Ka pian atanga vawiin thleng hian min hmangaihna a la danglam ngai lova, kei min hnualsuatin midang fa a awt ngai lo.

KA NU,
             Ka tâna i thiltihte leh i tâna ka thiltih beitham takte hi inhen lo hle thin mahse, nang chu ka lakah lungawina khawp hmu thei tura dawhtheihnaa thuam i nih avangin ka lakah hian vuivâina rêng i nei ngai lova. Humsual ka dai châng pawhin beidawng mai lovin, ka insiamthat hun nghâkin dawhthei takin min tawngtai sak thin a nih kha. Ka thinrim chângin ka vin che a, ka tihtauh khum che a, mahse, nang chuan min thungrûl ngai silo. Hmangaih thinlungin min tawngtai sak zawk thin a nih kha. Inthlahdah nun ka neih lai pawha khawngaihna dahthaa, hmangaihna thinlung khauh tak leh zilhhauna thlum si hmanga min kaiharh thintu ka Nu, ka tan hian "NU THA BER" i lo ni e. I phû tâwk hlimna pêk theih che hi ka va duh thin tak êm! Nikhua ka hriat ve hma pawh khân, ka tân hian thil tam tak i lo ti fo thin. Ka lum theih nan khawvawt i tuar a, ka puar theih nan riltâm i tuar thin. Tui taka ka mut theih nan i tlaivâr fo va, ka damloh in min enkawl a, ka tan i theihna zawng zawng i hlân thin. Ka bawrhsâwm laia duat taka i kutin min chûlna tluka 'Damdawi thlum' hi a awm thei ang em ka hre lo. Mi Nute anga lehkhathiam, duh duh nei thei khawpa hausa, hrisel leh vun nung sâr khawpa inenkawl thei ni ve lo mahla, i kut leh ke te pawh i hnathawhna avangin lo thapin lo hriam mahse, i vunte pawh nisa leh khawlum i tawrh nasat avangin lo thim ta deuh pawh nise, Sâp tawngte pawh lo lam sual nawk nawk thin mahla, Nu dang ka duh chuang lo. Piang nawn leh dawn pawh ni ila, nangmah tho hi ka Nu ni la ka la ti fan e. Khawvel dangah te hian lo piang nawn leh dawn pawh ni ta ila, nangma chhûl chhuak tho nih hi ka la duh cheu vang. Harsatna tam tak ka hriat ve loh pawh i paltlang ngei ang, Pathian i tih tlatna avang hian ka zah che a, ka nu i ni a, ka entawn tlâka i nung hi ka chhuang tak zet che a ni.

          Vawiin thlenga min la dampui avang hian ka lawm a, ka mamawh chânga "Ka Nu" tia koh tur i la awm leh ka hlimni leh lawmnia min lawmpui tur leh, ka lungngaih, mangan nia min hnêm tura i la awm hi ka vannei hle a ni.

               Ka Nu, ka hmangaih che.

                    HLAWNCHHING

Thursday, 7 April 2016

BAR CODE NUMBERS

          Kan ram hi foreign product-in a paltlang nasat em em ram a ni a. Fake product pawhin nasa takin min paltlang thin. Eng thil pawh nise, a original pack-ah emaw a lema kan tarlan ang hi a awm thin. A dum leh a varin a inziak tlangpui thin a. He barcode atang hian i thil lei chu eng ram siam nge tih i hrethei zel ang. Barcode scanner hmang phei chuan chu aia kimchang, a siam ni leh thla thlengin a hmuh theih a ni. Mahse, a awlsam zawngin thilsiam chu khawi ram siam nge tih kan hriat duh chuan a barcode chu kan en ang a. A veilam atangin number inziak kha digit 3 thleng emawin chhiar ila, chu ringawt pawh chuan khawi ram siam nge tih min hrilh thei a ni. A lem hi han en ta la, a veilam atang hian 890 a inziak a. Barcode list-ah i en leh ang a, India siam a ni tih i hre thei nghal ang. "USA siam chêrna a ni a, USA siam thauna a ni a, Japan siam power bank a ni a, a tha a nia" tiin miin a thil zawrh fak ta se, a bawm han en la, barcode i en ang a, USA (000-019) huamchhung a lnih loh chuan USA siam a ni lo tawp tihna a ni. Tin, 450-459 inkar eng emaw ber anih loh chuan Japan siam a ni ikhaw lo tih i hre thei bawk ang. Chutiang zel chuan hman tangkai lo tum ve teh le.




           "The GS1 Prefix, the first three digits, usually identifying the national GS1 Member Organization to which the manufacturber is registered (not necessarily where the product is actually made)."

Code = Country

000 - 019 = United States and Canada

020 - 029 = Restricted distribution (MO defined)

030 - 039 = United States drugs (see United States National Drug Code)

040 - 049 = Restricted distribution (MO defined)

050 - 059 = Coupons

060 - 099 = United States and Canada

100 - 139 = United States

200 - 299 = Restricted distribution (MO defined)

300 - 379 = France and Monaco

380 = Bulgaria

383 = Slovenia

385 = Croatia

387 = Bosnia and Herzegovina

389 = Montenegro

400 - 440 = Germany (440 code inherited from old East Germany on reunification, 1990)

450 - 459 = Japan

460 - 469 = Russia

470 = Kyrgyzstan

471 = Taiwan

474 = Estonia

475 = Latvia

476 = Azerbaijan

477 = Lithuania

478 = Uzbekistan

479 = Sri Lanka

480 = Philippines

481 = Belarus

482 = Ukraine

483 = Turkmenistan [1]

484= Moldova

485 = Armenia

486 = Georgia

487 = Kazakhstan

488 = Tajikistan

489 = Hong Kong

490 - 499 = Japan

500 - 509 = United Kingdom

520 - 521 = Greece

528 = Lebanon

529 = Cyprus

530 = Albania

531 = Macedonia

535 = Malta

539 = Republic of Ireland

540 - 549 = Belgium and Luxembourg

560 = Portugal

569 = Iceland

570 - 579 = Denmark, Faroe Islands and Greenland

590 = Poland

594 = Romania

599 = Hungary

600 - 601 = South Africa

603 = Ghana

604 = Senegal

608 = Bahrain

609 = Mauritius

611 = Morocco

613 = Algeria

615 = Nigeria

616 = Kenya

618 = Ivory Coast

619 = Tunisia

620 = Tanzania

621 = Syria

622 = Egypt

623 = Brunei

624 = Libya

625 = Jordan

626 = Iran

627 = Kuwait

628 = Saudi Arabia

629 = United Arab Emirates

640 - 649 = Finland

690 - 699 = China

700 - 709 = Norway

729 = Israel

730 - 739 = Sweden : EAN/GS1 Sweden

740 = Guatemala

741 = El Salvador

742 = Honduras

743 = Nicaragua

744 = Costa Rica

745 = Panama

746 = Dominican Republic

750 = Mexico

754 - 755 = Canada

759 = Venezuela

760 - 769 = Switzerland and Liechtenstein

770 - 771 = Colombia

773 = Uruguay

775 = Peru

777 = Bolivia

778 - 779 = Argentina

780 = Chile

784 = Paraguay

786 = Ecuador

789 - 790 = Brazil

800 - 839 = Italy, San Marino and Vatican City

840 - 849 = Spain and Andorra

850 = Cuba

858 = Slovakia

859 = Czech Republic

860 = Serbia

865 = Mongolia

867 =  North Korea

868 - 869 = Turkey

870 - 879 = Netherlands

880 = South Korea

884 = Cambodia

885 = Thailand

888 = Singapore

890 = India

893 = Vietnam

896 = Pakistan

899 = Indonesia

900 - 919 = Austria

930 - 939 = Australia

940 - 949 = New Zealand

950 = GS1 Global Office: Special applications

951 = EPCglobal: Special applications

955 = Malaysia

958 = Macau

(Source - LAWRKHAWM)

                  HLAWNCHHING