Friday, 24 February 2017

ROBOT TAX CHÂWITÎR RAWT (Hriatzau nân)

ROBOT TAX CHÂWITÎR RAWT

                    Lalramdina Hlawnchhing

          Tûnlai hian ram changkâng ho te chuan hnathawhna hmun hrang hrangah, mihring aiah Robots hman an uar chho tan ta hle mai a. Hêng Robots te hian hna an thawk chak zâwk bawk si a, mi tam takte eizawnna chu luahlânin, harsatna an tâwk chho tam tual tual ta mai.


          Microsoft hotupa, khawvêla hausa ber Bill Gates chuan rawtna siamin, "Hêng Robots, mihringte hna tam tak luahlân tute hian, an luahlân tâk mihringten chhiah (tax) an châwi ang thovin an chawi ve tûr a ni," a ti. Hetiang ho hnên atanga tax lo tlingkhâwm chu, an luahlân tâk mihring, hnadang thawk tûra training neihtîr lehna tûr atân te, tar enkawl nân te, zirna lam tihhmasâwn nân te hman nise a ti bawk a ni.

          Hei bâkah hian, hetianga Robots ten chhiah an châwi ve chuan, a neitute pawhin an hmang uar lutuk lo vanga, mihringte eizawnna hna, khâwlin a luahlân zêl te pawh a chelhmuang thei dâwn niin a sawi bawk.

          Khâwl hman tam hi, khâwlin hlawh hran a neih loh avângin, a chhawrtute tân chuan a hlâwk viau ngei ang a. Mahse, mi tam tak eizawnna a tibuai tlat a ni. A sawi zêl dân chuan, mihring $ 50000 hlawh thinten tax an châwi ang zât hi, Robots te pawhin chawi ve se, tax atanga sum lût pawh a tam thei ngei ang a ti a ni.


          Khâwl leh mihring inkârah competition a sâng chho tan ta hle mai.

                    HLAWNCHHING

Wednesday, 22 February 2017

LU KAWLH HI A THA EM? (Hriatzau nân)

LU KAWLH HI A THA EM?

                    Lalramdina Hlawnchhing

          Sam tlâk nachhan hi tam tak a awm a. Mipaah chuan, mipatna (testosterone) vâng ber niin mithiamten an sawi. Chuvângin, chalkawlh/lukawlh hi mipa zîngah a tam hle a nih hi.



          Sam hian tangkâina tam tak a nei a ni tih chu a hretute vek kan ni âwm e. Lanmâwi nân te, nisa laka lu vêngtu atân te a tangkâi khawp mai. Chuvângin, mipa chalkawlh tantîr lam phei chuan hreawm an ti a, an thiam ang tâwkin a tihrehna tur thil an buaipui nasa viau thin rêng a ni.

          Mahse, thil nalhlo leh thalo nia mipaten kan ngaih chu a lo dik chiahlo a ang khawp mai. Hmân deuh khân hmeichhe sâng engemaw zât te zîngah, mipa chalkawlh/lukawlh chungchânga an ngaihdân zawhna siam a ni a. Chuta hmeichhe tam zâwkte chuan, chalkawlh/lukawlh hi an lo iai hauhlo a lo ni a, tha an lo ti zâwk viau a lo ni reng mai.

          Hetianga ngaihdân an neihna chhan hi, hetiang ang mipate hi an lang pa an ti a. An puitlin hmêlin an fin hmêl zâwk fê niin an ngai bawk. Tleirâwl leh thalai, sambuk tha tak te hi chu nalh ve tho mahse, hmeichhe tam zâwk hi chuan an lo ngaisâng lutuk lêmlo a lo ni.

          Chuvângin, kum a lo tam zêla sam a lo thâwl chho a nih pawhin, ngaihmawh lutuk tûr a lo ni lêm love.

                    HLAWNCHHING

Monday, 20 February 2017

KIM JONG NAM THIHNA LEH PAEKTU MOUNTAIN (Thu ngaihnawm)

KIM JONG NAM THIHNA LEH PAEKTU MOUNTAIN

                    Lalramdina Hlawnchhing

          11 February 2017, a Malayasia Airport a North Korea Lalpa, Kim Jong Un unaupa, Kim Jong Nam thah a nih thu kha kan hriat theuh a rinawm. A unaupa Jong Un tihtîr a nih ngei pawh rin a ni a. An thah dân lam nilo, an thah chhan nia an sawi hi, a ngaihnawm ve hrim hrim a, i han târlang dâwn teh ang.

          North Korea leh China ram inrîna hnaihah khian tlâng khawkrawk leh hmingthang tak pakhat, hmân laia tlângkâng (volcano) in a siam, a chhîpa khuar thûk tak awm avânga dîl thûk tak awm a awm a. Chu tlâng, a hming 'Paektu' chu tuna inthahna lo awmna chhan nên inzawmna thûk tak nei niin an ring.

          Paektu tlâng leh tuna North Korea rorêltute chhûngkua hi inzawm tlata sawi a ni a, chu thawnthu chu an rorêlna dikzia leh nghehzia tilangtu (legitimise) niin an sawi thin. Chuvangin, an ram chhinchhiahna, emblem ah te pawh an chuantîr nghe nghe a ni. Chubâkah, an rama thil ropui deuh, chi hrang hrang, rockets, power plants, etc. ah te pawh a hming an puttîr nasa hle a ni. Kim chhûngkua thlahtu, Kim Il (il) Sung-a nihna, leilunga langchhuak (geographic incarnation) ang hiala ngaih a ni. Kim il Sung chu, chu tlâng pang vêlah chuan hmunkhuara, Japan râl laka Korea chhanchhuaktu nia sawi a ni bawk.

          Hetiang hian Kim chhûngkaw thlah, Kim Jong Nam leh Kim Jong Un te chu, chu tlâng hmingthang tak atanga lo piangchhuak thisen zawmpui chu an ni ve ta zêl a ni. Hmân deuh lawka an pa thi ta, Kim Jong il pawh kha hemi tlânga piang hi a ni an ti.

          North Korea miten Kim chhûngkua pathian ang deuhthâwa an ngaihna hi, mithiam pakhhat, Cumings chuan, hmânlai thurin pakhat, confucianism ang deuh niin a sawi a, communist thurin nêna chawhpawlh, 'Neo Confucianism' tiin a hming a phuahsak nghe nghe a ni.

          Confucianism thurin dân ang chuan, lal atân, unau zînga mipa upa ber chu ngaihpawimawh hmasak tûr a ni a. Kim Jong Nam chu, nuhrang laka mi nimahse, an upa ber a lo ni si a. Jong Un chu tunah lalna changtu a ni lawi si a. Chuvangin, u zâwk a la dam chhûng chuan Jong Un chuan a dinhmun ch him tâwk lovin a hria ni ngei tûr a ni. Tunah hian 'lal' tih hming chu pu chiah lo mahse, hei aia lalna a awm chuang lo vang.

          Korea ram hi, tûnhma atangin unau zîngah lalna inchuha indona a awm fo tawh thin a. An milian ho zîngah, lal laka lungawilo, lal paihthlâk tum an awm châng chuan, ram danga thleng thin ang bawkin, lal unau dang la damte châwisâna, an hming hmanga mipui rilru hneh an tum fo thin. Chu thil hlauhthâwnna rilrû chu, tuna inthahna lo hringchhuaktu pawh hi ni ngeiin an hria a ni.

          Tuna Kim te unau hi mipa pathum an ni a, Jong Nam hi a upa ber a ni a, Kim Jong Chol a'n a dawt a, Jong Un hi a naupang ber a ni. Jong Nam hi lehkhathiam, khawthlang lam ramah te pawh lehkha lo zir tawh thin a ni a. Chumi avâng chuan an ram inawp dân, dictatorship hi a sawisêl fo thin a ni. Chutiang rilrû pu mi a nih avâng chuan, North Korea rorêltu ni chi lova ngaih a ni a. Chu chu hriain, ramdangah raltlân ang deuhvin a awm rei tawh viau a, a unaupa Jong Un huatthu sawi hlau takin, intilâr lo takin China sâwrkâr vênna hnuaiah a khawsa ve mai mai thin. Mahse, chu a nundân tlâwm tak chuan a himna atân awmzia a nei ta chuang lo a ni hi. Hmân deuh tawh khân, a nau hnênah, a nunna zuah hrâm tûra ngenna pawh a lo siam tawh a ni an ti.

          A dawttu Kim Jong Chol ve thung chu, zaithiam, Eric Clapton ngaisâng êm êmtu a ni thung a. A tîr lamah chuan mipuite pawhin a pa aiawhtu la ni ngei tûra an rin a ni a. Mahse, a khawsakzia enin, a pa khân 'nu lutuk' tiin a hnâwl ta a ni. Tunah hian Pongyang ah khawsa ve niin South Korea Inteligence te chuan an sawi. A ni hi chu ngaimawhtlâk ah a nau hian a ngailo a ni maithei.

          An unau zîngah chuan Jong Un hi pa deuh bera a pa ngaih a ni ngei ang. 2009 atang tawh khân 'General of Paektu' tih a lo ni tawh a. Tlâng ropui leh hmingthang Paektu chhûlchhuak lal thlah kal zêl humhimtu tûra ngaih a lo ni daih tawh a ang khawp mai.

          Kim Jong Nam hian nuhrang ve ve lakah fapa pahnih a nei a. Pakhat chu Beijing ah chêngin, pakhat zawk chu Mac Macau ah a awm. Khawvêl thil hi a dang zêl angin, North Korea sawrkar kalphung pawh hi a la danglam ve ngei ang a, tuna thi ta, Kim Jong Nam fapa pahnihte pawh hi N.Korea mite hian Jong Un thlâk nan hman an la tum lo vang tih a sawi theih loh va. A fapa pakhat zâwk, Kim Han Sol hnênah hian a pa in, Jong Un mimal nun thurûk engemaw a hrilh nia sawi a ni a. Chuvâng chuan, South Korea sâwrkâr phei chuan, Jong Un lakah a dinhmun hi a himloh mai te an ring a ni.

          Kim Jong Un hian amah han khing thei âwm deuha a ngaihte chu thenfai zêl a tum niin a lang a. Chumi hna thawk tûr chuan, mipa sek teltul ai chuan hmeichhia a duh zâwk niin an sawi. Hmeichhe hmêltha leh fing leh zei bawk si te a chhawr nual a, ram hrang hrang tawng leh râlthuam hmandân te a zirtîr tluk tluk mai niin an sawi.

                    HLAWNCHHING

Thursday, 16 February 2017

ZE NGHET (Article)

          Mi zawng zawng hian nun pawnlâng zâwk leh laipui zâwk kan nei theuh va. Chu kan nun pawnlâng zâwk ang chuan kan nung deuh ber a ni. Thil thleng engemaw tak awm lova kan nih dan pangngaia kan kal lai hi chuan kan nun pawnlâng zâwk angin kan awm theuh thin. Hetiang dinhmunah hi chuan tunge ka nih chiah tih hi ka bula mite tân hriat theih a ni lo va. Kan nun lungphûm sâwi che tham, thil kan tawn chiah hian kan nun laipui zâwk chu a lo lang thin ta thin a, kan mizia tak tak chu chutiang hunah chuan a lo intâr chhuak ta thin a ni. Kan la rah ngai loh dinhmun sânga kan awm hunah te, kan beisei ngai loh dinhmun chhe zâwka kan tlâkhniam hunah te hian kan ze dik tak chu a lang chhuak fo. Hetih huna kan awm dân hi kan nun dik tak, kan ze dik tak chu a ni. Pawnlânga tha viau, belhchiana hrawn hrehawm tak a awm theih a. Ât hmêl deuh khawsakpui nuam zet mai an awm bawk. Kawng thenkhata ropui deuh pawh hi nawina lai riau nei an ni thei a, hruaitu ena kan en te ho zîngah pawh hriatthiam ngai an awm bawk thin. Midangte zia hi kan sawi peih viau naa, mahni zia ngaihtuah ngai manglo hi kan tam hle âwm e.


(Pic - Multnomah Falls)


          Mizote hi kan nunphungah hian a nâwlpuia lâkin mi pangngai tak taka ngaihte pawh hi rin ai hian kan duap ru leh tlat thin. Hei hian kawng tam takah kan nih tûr min nihtîr lovin min tihnufûm fo thin a ni.

          Sakhuana lam han thlîr ila, a hnampum deuhthâwa Kristian ni si hi mahni lâwina Kohhran leh thurin pawh hre mumal lo, mahni kohhran inrelbâwl dân leh kalphung pawh a mumala hre lo kan awm nawk mai. Engati nge a nâwlpui hian tlêma boruak thar leh thu dangdâi a lo thlen chângte hian kan buai fo mai le? Chhan hrang hrang sawi tûr a awm teuh thei ang. Mizote hi a nâwlpuiin thil kan chîk tak tak peih lova, thudik/thuchiang zâwk hre tûrin kan bêlchiang peih lova, mi sawi/midang tih chhût chiang mang hlei lovin kan lo pawm pui ve ngawt zêl niin a hriat.

          Sakhuana lam chauh lo pawh thil dang kan nitin nunphung hrang hrangah kan ze ngheh loh zia leh kan la dawrâwm ziate pawh sawi tûr tam tak a awm âwm e.

          Hêng kan hlauhthâwn thin leh kan buaina tam zâwk hi chu engvânga lo awm nge tih ngaihtuahin zir chiang thin ila chuan, kawng tam takin kan pumpelh ngei ang. Keimahni'n kan hrethiam lo a nih pawhin a hre âwm leh râwn âwm chîte zawhfiah nachâng hre ta thin ila buaina tam tak kan pumpelh ngei ang.ve hluai thin lem lovang. Ze nghet kan neih theih nân leh a phawvuaka kan buaina tam tak laka kan him theih nân chuan subject/discipline hrang hrang mithiam zâwk leh hawiharh zâwkte hian a hrelo zâwkte hnênah zirtîrna dik leh thudik zâwk hrilh hriat a, kawng dik kawhhmuh hi an tih tûrah ngaiin thahnemngai lehzualin tan lo la ta se, kawng tam takin hma kan sâwn ngei ang.

          Thlahtute atanga inthlahchhâwn zia a awm a, pianpui zia a awm bawk a, thanhnan zia kan nei bawk. Engemaw thil danglam bîkin min khawih leh nghawng avânga ze thlâk hlawk, rilru leh mihrinna danglam dâwrh khawp thil tawn châng kan nei a, kan awmna leh chênna avânga ze danglam deuh bîk neih pawh thil awm thei a ni. Dinhmunin a zir loh avânga ze pangngai lantîr theih loh a awm thei a, khuahkhirhna hnuaia awm vâng leh thil tum leh beisei neih avânga ze thup leh ze chhuah ngam loh pawh hi thil awm thei a ni.

          Nun ze nghet nei lova nghîng mai mai thin mite hi mi vanduai berte an ni a, humsual dai thinte an ni. Vawiinah hian nun man i pek hmasak chuan nakinah a pung nên i la têl leh ang a, nun hi i chên hmasa a nih chuan nakinah a pung nên i la rûl leh vek dâwn. Nun chên hmasa a, a pung nêna rûl leh mêkte nun hi, nun awhawmlo berte zînga mi an ni a. A chhiat a that bih chiang lova mi tih dâna innghatte chanvo a ni tlângpui. Information technology sâng zêl avângin zawh atâna tha kher lo, kawng zawh châkawm a tam tual tual a. Hêngte hian kan nun tha min lâksak i phal ngai lovang u.

          Tûnlai hian media changkânna hian mite nunah thu a nei thûk tawh hle mai a. Invêng fîmkhur la, TV leh Internet atanga i thil hmuh leh hriat theihte hi i nun dân tûr reltu an nih phal ngai suh. Education atân hmang la, inthununtîr suh ang che. Pathian tih la, a duh dan chu tehfunga hmangin i awm dân tûrah chuan Pathian râwn chung zêlin nangmah ngeiin thutlûkna siam ang che.

          Thei kung mawi lai ber chu a pâr hun lai a ni a. Mahse, thei kung tâna pawimawh ber chu a rah awm dân hi a ni. Thei kung vênhim a pawimawh ber hun chu a pâr lai a ni. Kan mawi ber lai hunah hian kan pâr mêk hlawm a. Invên fîmkhur kan mamawh lai ber hun a ni. Kan nun tichhe tûr hian inbumna thil îtawm tak tak kan hmachhawn mêk a, kan hmachhawn zêl dâwn avangin, kan nun kan fîmkhur a, nun nghet neih kan mamawh a ni.

          Hringnun hi tuifinriat ang a ni a. Tui inang reng hi mawi taka a fâwn châng te, rapthlâk taka a fâwn châng te a awm thin. A fâwn mawi lâwmtu chuan a fâwn rapthlâk tak pawh a pawm tel tûr a ni. A tha lam leh a chhe lama nun dan thiamte hi character rintlâk nei an ni.

          Dam khawchhuak tûr chuan he nun zepui kan tih tak hi a nghet tûr a ni a, a mumal tûr a ni. Mahni inhmusita mi dang nih kan duh hun hun chu kan ât hun a ni mai. I nun zepui kha en chiang la, mangan ni atân a rintlâk em tih inenfiah rawh. Khawvêl hian kan nun min khawih chhiatsak thei leh kan future min tihchhiatsak thei thil tam tak a la rawn pho chhuak zêl dawn. Nun ze pui nghet i neih loh chuan mi tih dân entawnin i hun i hmang ral palh hlauh dah ang e.

          Mizo fate hian tûnlai thil thleng leh a boruak awm dân ang zêla zirtîrna dik pe thei tûr mi thiam kan mamawh tak zet a ni. Chutih rualin Mizo mipui tam zâwk hi mahni pawha inzir fing zo lo kan ni bawk si, heti ringawta kan kal a nih chuan kan hnam hian puitlin lam aiin hniam lam a pan zêl ang tih a hlauhawm hle mai.

          Nun nghet, ze nghet leh principle fel tak neia khawvêl kan hmachhawn a hun tawh a ni. Lal Isua zirtîrna laipui, Kohhran rawngbâwl dân zepui leh inkaihhruainate hi a tlovin a rau tâwk a. Pathian thu thiam leh rawngbâwlna kawnga daihriat nei tha zâwkte kalkawng nghet hi a himin a tha a, nghet taka vawn hi a dik ber zêl a ni.

                    HLAWNCHHING

Wednesday, 15 February 2017

LUNULA (Knowledge)

LUNULA

          I kut zungtang sâwm hnunglam kha han en la, i tin bullam, vun nêna an inthenna vêlah khân thlade tîr lam ang deuha var i hmu ang. Kha kha Lunula chu a ni. 


          Hmasâng atang tawh khân, Chinese ho chuan Lunula hi a putu mihring hrisêl that leh thatloh en nân an lo hmang tawh thin. Tunlai pawh hian mithiamte chuan, he tehna hlui tak hi dik thawkhat viauin an hria a ni. I kut zungtang engzâtah nge Lunula hi a awm? A tam leh lian leh var tha apiang chu thaa ngaih a ni a, pariat chin chunglam chu tha viaua ngaih a ni. Kut zungtang tina a awm a, a len that leh a var that viau chuan i hriselna a tha thawkhat tihna a ni a, i nei tlêm viau a nih erawh chuan in check-up vat a tha. Lunula neih tlêm hi taksa bung hrang hrangah that tâwk lohna a awm vâng a ni duh hle a, Vitamin B lam tlâkchham vâng te, Thyroid hnathawh that tâwk loh vâng te leh thil dang thalo a awm vâng te a ni châwk. I kuttang hnunglam kha han en la, i dinhmun han hre teh le.

                            

                                


          Lunula fiahfai tha tak nei chu mi hrisêl, harhvâng tha an ni tlângpui a, a len zâwng hi tin leh vun inzawm chin hmun ngaa thena hmun khat(1/5) vêl hi duhthusâm a ni. Tin, a rawng awmdân hian awmzia a nei hle bawk. Lunula hi naupang chuan an neilo tlângpui a, an lo thanlen deuh hnuin a lo lang ve mai thin. Puitling zîngah pawh neilo an awm thei a, mahse, ngaihthat lohna tûr erawh a ni lêm lo. Lunula hi neilo tak tak kan awm lova, thenkhat, neilo anga inngaite pawh hi an vun khuh china a awm vâng mai a ni. Tin, Lunula hi a no hle a, a chhiat chuan tin pumpui pian a tikhawlo vek thin a ni.  Lunula nei tlêm leh nei tê te chu an hrisêlna a panin natna do theihna(immunity) an nei tlêm kan tih laiin, kawng hrang hranga thlîr ngai a nih avângin thutlûkna awlsam taka siam mai chi chu a ni lovang. Zanlam mengrei thang te hian Lunula hi an neilo duh viau bawk. Chuvângin, a neilote hi natna vei an nih nghal mai loh laiin, an damloh vêk chuan an serious duh bîk an ti.

          Lunula awmdân hi kan thil ei te, kan vêl boruak awmdânte, kan taksa dinhmun azir tein a danglam thei hle a. Pumpui chaklo, digestion thalo leh kan thil eia chakna awm, kan taksa lamin a hip that dân azir tein a rawngte a thim tual tual thei a, a bo thei hial thin. Chutiang hunah chuan protein lam leh thlai hnah hringduk lam ei leh exer lâk that a tangkai. Lunula lian tha chuan thisen kal, blood circulation chak a entîr a, a lo têt viau erawh chuan blood circulation chaklo a entîr thung. Red blood cell tlâkchham, anaemia vâng tein Lunula a bo thei bawk a, chutiang mite chu an kut leh ke a vawt thler duh a, immunity pawh a chaklo thin.


LUNULA RAWNG HRANG HRANGTE AWMZIA

Ivory :- Hei hi saingho rawng, a var uk deuh a ni a, hei hi a tha ber a ni. Hetiang neite chu an taksa a chak tlângpui a, an harhvâng tha a, an hrisêl tha châwk.

Grey :- Hei hi rawng uk lam, vut rawng ang deuh a ni a. Hetiang neite chu an energy a hniam tlângpui a, chu chuan an la, pumpui leh digestion te a tichaklo thin a, chu chuan anaemia siamin an chau hma thin hle.

Pink :- Hei hi a sendâng lam a ni a, a thente phei chu tin rawng pangngai ang deuhthâwin a lang. Hetiang neite chu an kawchhûng lam, an ril leh thildangte a chaklo tlângpui thin a, chu bâkah, an taksa a rim lutuk a ni duh hle. Chu chuan zunthlum natna te, thyroid chak lutuk leh natna dang a awm tîr duh thin.

Purple :- Hei hi lamawirawng kan tih ang lam hi a ni a. Lanula rawng hetiang a lo nih chuan, thisen kal chaklo, blood circulation chaklo an nei a ni duh hle a. Chutiang avâng chuan thluak lama thisen kal te a lo chak lova, thisendâwt khawng, arteriosclerosis te an nei duh hle. Thisen a kal that tâwk loh chuan taksain Oxygen a kham lova, luhai te, lunâ te an nei duh hle.

Black :- Lunula rawng dum chuan lung natna serious tak te, cancer te leh metal poisoning nasa tak a entîr a, hetiang poisoning hi damdawi engemaw, reitak ei vâng a ni fo thin.



ZUNGTANG HRANG HRANGA LUNULA AWMZIA

Kut zungpui :- Zungpui leh chuap leh la hi an inkungkaih bîk a. Zungpuia mi, a rawng Pink a nih chuan pancreas (rilbawh) hnathawh a tha tâwklo tih a entîr a, hritlâng te an chhar hma a, an chau hma bawk. Zunthlum natna neih vâng a nih loh pawhin an nei awlsam bîk thin.

Zungpir :- Hei hi ril leh pumpui nên an inkungkaih bîk a. A rawng Pink a nih chuan pumpui leh rilpui chakloh vâng a ni thei. Chu chuan thil ei châkna a ti hniam.

Zunglai :- Hei hi taksaa thil hriatna nên an inkungkaih a. Pink rawng a lo nih chuan Psychentonia natna an nei tihna a ni duh hle a. Luhai te, lunâ te, hriatna tha tâwklo te, muthilh theihloh te leh manglam deuh ruaia awm te an nei duh hle.

Zung u (Ring finger) :-Kawchhûng lam thil chhuak thin te nên a inkungkaih a. Pink rawng a lo nih chuan taksa chaklo leh nuamlo a lo nei a. Hmeichhia an nih chuan hmeichhe natna hrang hrang an nei duh a, an thlathi neih a chiangkuang lo thin bawk.

Zung tê:- Zungtê hi lung leh kal nên an inkungkaih a. Zungtê ah hian Lunula hi a awm khât hle a, khawsik avângin a awm thin châwk. A rawng sena a lo lan chuan lung natna serious tak a ni duh hle.

          Lunula hi a lian tha chu a tha kan tih laiin, lian lutuk erawh natna vâng a ni duh viau lawi a. Mithiamte chuan a awmdân a zirin awmze hrang hrang an neih tîr. Tinbul chiah lo deuhah te pawh Lunula ang chi hi a awm ve fova, tin chhûngah te pawh hian thisenzâm te tak tê tê, capillaries te hi lo kehin thisen te a lo chhuak ve thei a, tin vêl te a lo sen viau thei thin. Chu chu Splintered hemorrhages an ti a, kal leh thildang that loh vâng a ni fo thin.

                   HLAWNCHHING

Tuesday, 14 February 2017

I TÂN CHAUH

          Eng tikah emaw, eng hunah emaw, eng atân emaw tal, mawi taka lan chhuah ve ka duh... I tân chauh.

(Pic - Vaadhoo Islands, Maldives)



HLAWNCHHING

Monday, 13 February 2017

HRINGNUN HI

HRINGNUN HI

A THEN TÂN

A then tân chuan tahna
A then tân chuan nuihna
A then tân chuan hlimna
A then tân chuan lungngaihna
A then tân chuan khawvâwt tuarna
A then tân chuan khawlum tuarna
A then tân chuan ruah a sur a
A then tân chuan chawlhna daihhlim
A then tân chuan inbumna mai
A then tân chuan rinawmna
A then tân chuan tuarna
A then tân chuan lâwmna
A then tân chuan beidawnna
A then tân chuan beiseina
A then tân chuan ânchhia
A then tân chuan malsâwmna
A then tân chuan vânduaina
A then tân chuan vânneihna.



HRINGNUN HI ZAWNG

Hrilhfiah a harsa a
Hringnun hrilhfiah tûr hian tumah an upa tâwk thei lova
An naupang ber thei lo bawk
Mahni chan leh tawn apiang hian hrilhfiahna thar min siam a
Tlai khaw thimin min nang a
Mahse, zîngah khawvâr êngmawi tak kan hmu leh thin
Hringnun hi chhiar thiam a har a
Hringnun kawng hi zawh dik thiam a harsa
Kumhlun tûr rêng awm lohna hmun ah hian
Kumhlun tûrin suangtuahna erawh kan din si thin
Famkim lo hian famkim nun chu kan ngaia
Hrethiam famkim rêng tung chhova kal hringfa zîngah hian awm tak maw???

                    HLAWNCHHING

Sunday, 12 February 2017

DAH THAT

TKP RAMTHAR UNIT, LUNGLEI

BIAL PAWN FEHCHHUAH

A hun :- 6 - 9 Nov 2015
A hmun :- North Khawbung

OB
Pre - Lalramdinliana Sailo
V. Pre - R Vanlalhauhva
Secy - J Lalramdina
Asst. Secy - R Vanlalhriatpuia
Trea - F Lalngaihzuali
Fin. Secy - F Lalbiaksangi

EXE - COMMT
LP Lalnuntluanga
Lalthakima Sailo
Samuel Lalruatfela
C Lalhruaitluanga
Saidingliani Sailo
Jacob C Roluahpuia
R Remsangpuia

PROG. COMMT
R Lalthangliana
Samuela
F Lawmsangzuala
R Lalengzuala
Christina Lalrinpuii
Lalpekhlua Khiangte
Loisy Lalrinchhani
Jacob Lalhriatpuia
MC Lalramengzuala
PC Lalrinzami
HC Lalramdina

MEMBERS
S Lalremruata
HS Vanlalruata
R Lalzarmawia
L Lallawmzuali
F Lalvenpuii
Marina Remlalliani
C Lalnunpuii
F Lalfakawmi

Upa Vanlalhnema Sr. Ad

Pu Ramtea Driver, BCM Bus.

6.11.15 - Champhai Bethani biakin ah kan riak.

7.11.15 - Rih Dil ah kan kal hnuin Khawbung lam kan pan.

7.11.15 (Inrinni) Zan inkhawm -
Hruaitu :- Jacob C Roluahpuia
Thuchah :- J Lalramdina
Solo :- Ronald, ... Khawbung
Zaipawl :- Ramthar TKP & Khawbung TKP

8.11.15 (Pathianni) Zing inkhawm - 
Hruaitu :- R Vanlalhriatpuia
Thuchah :- Upa Vanlalhnema
Solo :- Lalthakima Sailo, Ramthar
Zaipawl :- Ramthar & Khawbung

Fellowship :- R Vanlalhauha & V.Pre, TKP Khawbung
Solo :- Asst. Secy, TKP Khawbung
Skit :- TKP Ramthar

(Pathianni) Zan inkhawm -
Hruaitu :- F Lalngaihzuali
Thuchah :- Lalramdinliana Sailo
Solo :- R Lalthangliana, Ramthar
Zaipawl :- Ramthar & Khawbung

Fellowship :- F Lalbiaksangi & Pre, TKP Khawbung
Solo :- F Lalfakawmi, Ramthar & Lalrengpuii, Khawbung

Present to Khawbung Kohhran :- Dekchi & Rs 2000/-
Presented to TKP, N.Khawbung :- Bass Guitar

9.11.15 :- Lunglei.

Kan thlenna In :- Upa F Lalawia 'L'
Nubuati - Chhûngkaw Nu ber
Roluahpuii (Lapuii) - An fanu
Sangsangi - Lapuii fanu
Hmangaihsangi (Ahmai) - An fanu

Thlen pui :- Samuela.



MTKP INKHAWMPUI 2016

A hun - 18 - 21. Feb 2016

A hmun - CYLA Playground, Lawngtlai

Bial - Chanmari Bial, Lunglei

Unit - Ramthar Unit, Lunglei

Unit Members - 60 vel

Bial Members - 200 vel

Bial Hla rem hun - 20. 02. 2016 zan

Hla rem zât (member) - 180 vel

Thlenna veng - Electric veng, Lawngtlai

Mikhual - 2 (Samuela leh Kei
(HC Lalramdina)

Thlen In te chhûngkua :-

Nunhama - Pa ber

Siammawii Chawngthu - Nu ber

Ngûnrûma (Rûma) - An Tlangval

Zaitinremi (Zaitei) - An Nula

Lalramchhani (Machhani) - An Nula

Latlanmawii (Matlani) - An Nula

Remsangpuii (Sangpuii) - Zaitei Fanu





HLAWNCHHING

Saturday, 11 February 2017

MIN TIAM THEI AWM SE CHUAN

          Boruakah te leh vân thengreng zau takah te, tuifinriat leh khawmual zau takah te hian chawlh hahdamna a awm lawm ni, tiin chawlh hahdamna zawngin ka phi ruai thin a. A ni, he hringnunah hian thawhrimna leh lungngaihna chauh lo chu kei, mihring fapa hian chanvo ka va nei chau êm!!! Khawiah hian nge ka duhthusâm leh hlimna tluantling chu ka hmuh ang le??? Thlâkhlelh nei nia ka inhriatna lai chauh hi ka hlim lai tak chu a ni lek fang a, ka hlim kumhlun dâwn emaw ka tih laiin, he leiah intawng leh hauh lo tûrin lungduhte nên kan inthen a tûl leh si thin. Ka dam that lai hunte hi hlobet pâr ang chauh leh ni lo chhuaka tla leh mai thin ang chauh a ni si.



Hringnun piahah, thlaraute ramah chuan - "Chawlhna kumhlun leh thlamuanna thlâkhlelhawm tak" a awm a ni tih min tiam thei awm se chuan... A hming vâng chauh paw'n ka pan ruak ruak mahna.

                    HLAWNCHHING

Tuesday, 7 February 2017

KÂNGMEI LAKAH I FÎMKHUR ANG U



          Sik leh sa inthlâk dânah thal hun kan lo thleng chho leh tan mêk a, Mizoramah chuan boruak nawm hun lai ber tia sawi theih ni mahse, kângmei avânga vânduaina thlen tam hun lai a ni ve thung. Chuvângin, kângmei lakah kan invên fîmkhur a tûl leh dâwn ta. Mi tinten kângmei laka invên fîmkhur nachâng kan hriat loh chuan thil pawi tak a thleng thei a ni. Sawrkar pawhin kângmei laka fîmkhur a tûlzia a sawi mawlh mawlh bawk a ni.

          Awmze nei lova kângmei chhuak hian thil pawi tam tak a khawih thei a, thihna hial pawh a thlen thei a ni tih kan hriat theuh a tha âwm e.

          Kângmei chhuak hian kan chênna boruak hi nasa takin a tichhe thei a, chu chuan mihring hriselna nasa takin a khawih pawi thei a, kan dam chen tûra Pathianin min ruat kan dam thlen loh phah thei a ni. Zan khat thilthûa kan huan thlai leh in leh lo, kan nunna hial pawh khawih pawi mai thei a ni. Kan fîmkhur tâwk loh avângin mahni leh thenawmte kângmeiin meivâpah min chantîr vek thei a ni. Tin, kan ram hi a kan fo chuan lei atanga boruak tha kan hmuh tûr ang hi kan hmuh loh phah a, a pawi êm êm bawk a ni.

          Mizote hi lo neia eizawng hnam kan ni a, lo tûr ni lêmlo a kan fo hian ram a tichhia a, chu chuan kan eizawnna thlengin a khawih pawi thei a ni. Lo kan hâl leh tan dâwn ta a, awmze neia lo hâl hi kan tih tûr a ni tih i hre thar leh teh ang u. Huan lo ram hâl tûr neite pawhin kângmei tichhuak lo tûra meikawng sial that leh vên uluk hi kan tih tûr a ni tih kan hriat a tha. In lamah a ni emaw, ram lamah a ni emaw kan meizial zûk bung paih hian kângmei a tichhuak thei tih hre nawn ila, tihlum chianglo chuan i paih mai mai lovang u. Ram kâng tam tak pawh hi a chhan lian tak pakhat chu kan fîmkhur tâwk loh vâng a ni châwk. Lo/huan kan hâlin uluk takin meikawng sial ni se, ramvâk thinte pawhin fîmkhur taka ram tikâng lo tûra mei kan chhêm thin a pawimawh. Mei bung leh ram tikâng theite pawh kan paih mai mai tûr a ni lova, kan meichhêm te pawh tihmit zêl thin tûr a ni.

          In kan sakin uluk taka mi thiamte rawn ngeia 'wiring' kan tih that a pawimawh a, kan 'connected load' zawh tâwk chauh power hman thin a pawimawh bawk. 'Connected load' aia tam hman a nih hian vânduaina leh buaina lian zâwk a thleng thei a ni. Chhûngkaw tam takin Ar vulh kan intihhmuh a, mi ram anga hmun danga vulh lovin kan chenna in bul vêlah te kan vulh thin a. Electric êng chhitsak an ngaih thin avângin, hemi kawngah pawh kan fîmkhur thar leh a pawimawh a, mahni tâna tha tûr nia kan hriatte hi kan lungngaihna min thlentu mai a ni thei tih kan hriatreng a pawimawh bawk.

          Kângmei chungchângah hian media hrang hrang kaltlangin inzirtîrna neih a ni kumtin a, heti chung hian thal hun a lo intan leh meuh hi chuan a hmaa sawi bawk kha sawi nawn a lo ngai leh thin. Hei hi kan inenfiah a ngaihzia tichiangtu a ni. Kângmei lo intan theih chhan hrang hrang hêng - Zial bung paih fîmkhur loh, electric kalsual, meisi in a mankai palh leh a dang tam takte chu kan hre hlei hlui a. Khuarêl chhiatna thleng palhte chu sawi tûr awm bawk thin mahse, vânduaina lo thlen chhan tak erawh hi chu kan fimkhur tâwk loh vâng a ni tlângpui thin.

          Kângmei chungchângah mipui kan inzirtir lawm lawm lai hian sorkar lam, a bîkin kângthelhtu lam department te pawh thal hun chhûng hian hun dang aia inrâlrin lehzual a tûl hle bawk. Vânduaina a lo thlen palh châng hian dem tûr tam tak zawn a ni thin a, chutiang hunah chuan kângthelh pawl kal har tih thâwmte pawh hriat tûr a awm fo. Hêng sawisêlna hrang hrangte hi thawktute pawhin thahnemngaihna a ni tih hria sela, anmahni ah tan lâk tîrtu atân hmang thei ta se, hmasâwnna ropui tak thlen ngei ka ring a ni.

          Ram a lo kâng palh a nih pawhin khua leh tui tha chuan kan thelh zêl tûr a ni a, hei hi kan duty a ni tih kan hriat a pawimawh a. Thufing chuan, "Tihdam aiin invên a tha zâwk," a ti a. Chuvâng chuan thil pawi a thlen hmaa lo invên hi hi mi tinte tan lâkna tûr pawimawh ber chu a ni. Sorkar leh tlâwmngai pawlte pawhin tûn aia uar zâwka kângmei chungchâng inzirtir a tûl a, kângmei râpthlâkzia te, pawi a khawih nasat theihzia te, a kalsan râpthlâkzia te kan hriat thar fo a tûl a, thil pawi zâwk a thlen hmaa fimkhur taka chêt hi kângmei laka invênna tha ber chu a ni. Kan in leh lo te pawh kângmei laka kan vên fîmkhur a tûl takzet a ni tih hriain khua lo ro chho zêlah hian kângmei laka kan invên fîmkhur hi kan tihmâkmawh leh kan ngaihpawimawh tûr a ni tih i hre thar leh theuh ang u.

          Kângmei avânga chhiatna hi a râpthlak bîk êm êm thin a, chuvâng chuan, kângmei laka invênna kawngah a theih ang anga kan tan tlân a ngai a, mahni chauhva tawrh theih a nih rualin, midang tân pawh tawrhna a thlen theih avângin kan fîmkhur tlân hle a ngai a ni.

"Mi dang tân i fîmkhur peihlo a nih pawhin, nangma tân tal fîmkhur ang che. Kângmei lo chhuahna bulpui ber pakhat chu, mi tlêmtê inthlahdah vâng a ni châwk thin"

                    HLAWNCHHING