Mi zawng zawng hian nun pawnlâng zâwk leh laipui zâwk kan nei theuh va. Chu kan nun pawnlâng zâwk ang chuan kan nung deuh ber a ni. Thil thleng engemaw tak awm lova kan nih dan pangngaia kan kal lai hi chuan kan nun pawnlâng zâwk angin kan awm theuh thin. Hetiang dinhmunah hi chuan tunge ka nih chiah tih hi ka bula mite tân hriat theih a ni lo va. Kan nun lungphûm sâwi che tham, thil kan tawn chiah hian kan nun laipui zâwk chu a lo lang thin ta thin a, kan mizia tak tak chu chutiang hunah chuan a lo intâr chhuak ta thin a ni. Kan la rah ngai loh dinhmun sânga kan awm hunah te, kan beisei ngai loh dinhmun chhe zâwka kan tlâkhniam hunah te hian kan ze dik tak chu a lang chhuak fo. Hetih huna kan awm dân hi kan nun dik tak, kan ze dik tak chu a ni. Pawnlânga tha viau, belhchiana hrawn hrehawm tak a awm theih a. Ât hmêl deuh khawsakpui nuam zet mai an awm bawk. Kawng thenkhata ropui deuh pawh hi nawina lai riau nei an ni thei a, hruaitu ena kan en te ho zîngah pawh hriatthiam ngai an awm bawk thin. Midangte zia hi kan sawi peih viau naa, mahni zia ngaihtuah ngai manglo hi kan tam hle âwm e.
(Pic - Multnomah Falls)
Mizote hi kan nunphungah hian a nâwlpuia lâkin mi pangngai tak taka ngaihte pawh hi rin ai hian kan duap ru leh tlat thin. Hei hian kawng tam takah kan nih tûr min nihtîr lovin min tihnufûm fo thin a ni.
Sakhuana lam han thlîr ila, a hnampum deuhthâwa Kristian ni si hi mahni lâwina Kohhran leh thurin pawh hre mumal lo, mahni kohhran inrelbâwl dân leh kalphung pawh a mumala hre lo kan awm nawk mai. Engati nge a nâwlpui hian tlêma boruak thar leh thu dangdâi a lo thlen chângte hian kan buai fo mai le? Chhan hrang hrang sawi tûr a awm teuh thei ang. Mizote hi a nâwlpuiin thil kan chîk tak tak peih lova, thudik/thuchiang zâwk hre tûrin kan bêlchiang peih lova, mi sawi/midang tih chhût chiang mang hlei lovin kan lo pawm pui ve ngawt zêl niin a hriat.
Sakhuana lam chauh lo pawh thil dang kan nitin nunphung hrang hrangah kan ze ngheh loh zia leh kan la dawrâwm ziate pawh sawi tûr tam tak a awm âwm e.
Hêng kan hlauhthâwn thin leh kan buaina tam zâwk hi chu engvânga lo awm nge tih ngaihtuahin zir chiang thin ila chuan, kawng tam takin kan pumpelh ngei ang. Keimahni'n kan hrethiam lo a nih pawhin a hre âwm leh râwn âwm chîte zawhfiah nachâng hre ta thin ila buaina tam tak kan pumpelh ngei ang.ve hluai thin lem lovang. Ze nghet kan neih theih nân leh a phawvuaka kan buaina tam tak laka kan him theih nân chuan subject/discipline hrang hrang mithiam zâwk leh hawiharh zâwkte hian a hrelo zâwkte hnênah zirtîrna dik leh thudik zâwk hrilh hriat a, kawng dik kawhhmuh hi an tih tûrah ngaiin thahnemngai lehzualin tan lo la ta se, kawng tam takin hma kan sâwn ngei ang.
Thlahtute atanga inthlahchhâwn zia a awm a, pianpui zia a awm bawk a, thanhnan zia kan nei bawk. Engemaw thil danglam bîkin min khawih leh nghawng avânga ze thlâk hlawk, rilru leh mihrinna danglam dâwrh khawp thil tawn châng kan nei a, kan awmna leh chênna avânga ze danglam deuh bîk neih pawh thil awm thei a ni. Dinhmunin a zir loh avânga ze pangngai lantîr theih loh a awm thei a, khuahkhirhna hnuaia awm vâng leh thil tum leh beisei neih avânga ze thup leh ze chhuah ngam loh pawh hi thil awm thei a ni.
Nun ze nghet nei lova nghîng mai mai thin mite hi mi vanduai berte an ni a, humsual dai thinte an ni. Vawiinah hian nun man i pek hmasak chuan nakinah a pung nên i la têl leh ang a, nun hi i chên hmasa a nih chuan nakinah a pung nên i la rûl leh vek dâwn. Nun chên hmasa a, a pung nêna rûl leh mêkte nun hi, nun awhawmlo berte zînga mi an ni a. A chhiat a that bih chiang lova mi tih dâna innghatte chanvo a ni tlângpui. Information technology sâng zêl avângin zawh atâna tha kher lo, kawng zawh châkawm a tam tual tual a. Hêngte hian kan nun tha min lâksak i phal ngai lovang u.
Tûnlai hian media changkânna hian mite nunah thu a nei thûk tawh hle mai a. Invêng fîmkhur la, TV leh Internet atanga i thil hmuh leh hriat theihte hi i nun dân tûr reltu an nih phal ngai suh. Education atân hmang la, inthununtîr suh ang che. Pathian tih la, a duh dan chu tehfunga hmangin i awm dân tûrah chuan Pathian râwn chung zêlin nangmah ngeiin thutlûkna siam ang che.
Thei kung mawi lai ber chu a pâr hun lai a ni a. Mahse, thei kung tâna pawimawh ber chu a rah awm dân hi a ni. Thei kung vênhim a pawimawh ber hun chu a pâr lai a ni. Kan mawi ber lai hunah hian kan pâr mêk hlawm a. Invên fîmkhur kan mamawh lai ber hun a ni. Kan nun tichhe tûr hian inbumna thil îtawm tak tak kan hmachhawn mêk a, kan hmachhawn zêl dâwn avangin, kan nun kan fîmkhur a, nun nghet neih kan mamawh a ni.
Hringnun hi tuifinriat ang a ni a. Tui inang reng hi mawi taka a fâwn châng te, rapthlâk taka a fâwn châng te a awm thin. A fâwn mawi lâwmtu chuan a fâwn rapthlâk tak pawh a pawm tel tûr a ni. A tha lam leh a chhe lama nun dan thiamte hi character rintlâk nei an ni.
Dam khawchhuak tûr chuan he nun zepui kan tih tak hi a nghet tûr a ni a, a mumal tûr a ni. Mahni inhmusita mi dang nih kan duh hun hun chu kan ât hun a ni mai. I nun zepui kha en chiang la, mangan ni atân a rintlâk em tih inenfiah rawh. Khawvêl hian kan nun min khawih chhiatsak thei leh kan future min tihchhiatsak thei thil tam tak a la rawn pho chhuak zêl dawn. Nun ze pui nghet i neih loh chuan mi tih dân entawnin i hun i hmang ral palh hlauh dah ang e.
Mizo fate hian tûnlai thil thleng leh a boruak awm dân ang zêla zirtîrna dik pe thei tûr mi thiam kan mamawh tak zet a ni. Chutih rualin Mizo mipui tam zâwk hi mahni pawha inzir fing zo lo kan ni bawk si, heti ringawta kan kal a nih chuan kan hnam hian puitlin lam aiin hniam lam a pan zêl ang tih a hlauhawm hle mai.
Nun nghet, ze nghet leh principle fel tak neia khawvêl kan hmachhawn a hun tawh a ni. Lal Isua zirtîrna laipui, Kohhran rawngbâwl dân zepui leh inkaihhruainate hi a tlovin a rau tâwk a. Pathian thu thiam leh rawngbâwlna kawnga daihriat nei tha zâwkte kalkawng nghet hi a himin a tha a, nghet taka vawn hi a dik ber zêl a ni.
HLAWNCHHING
No comments:
Post a Comment