Monday, 31 December 2018

2018, MANGȚHA

2018 KUM THLAHNA

                                                HC Lalramdina



          Hringnun hi Khuanu zahngaihna zârah kum tam ka lo dai chiau ve ta a. Ka hriatrengna te pawh hian nunhlui chhui lêt tûr leh dâwn kîr tûr tam tak a nei ve ta a. Ka hringnun zinkawng pawh hi zawh lêt leh tûr chu ni se chuan, zinkawng thui tak a ni tawh ngei ang.

          Naupang tê ka nih laia, kum hlui thlah tlaiah ka nu leh pate'n, "Naktûkah chuan kum khatin i upa sawt tawh ang a," min tih te, "Vawin hi naktûkah chuan nakum a ni daih tawh dâwn a..." min tih a, mak ka tih êm êm țhin laite kha nimin ang mai a la ni! Tûnah chuan khatih hunlaia ka rualpuite kha a țhen rihsâng mual an liam tawh a, a țhen nupui/pasal neiin, nupui fanau/pasal fanau nên an inkâi ve ta diah diah tawh a. "Hmân" tih a lo țûl ve ta reng mai!

          Nitin mai hian 'Hmânah' kan tih hun tûr kan insiam reng a, nimin kha 'hmân' a la ni dâwn a, naktûk pawh hi 'hmân' tia kan la sawi tûr tho a ni. 'Tûn' pawh hi a la ral ang a, 'nakin' tihin a la chhunzawm ang. Hmâna an tihdân kan sawi ang hian, tûna kan tih dan pawh hi nakinah an la sawi ve ang; Chûng hunah chuan 'hmânah' an tih tûr chu 'tûn hun' hi a ni.

          Nikum, vawiin hun ang (31.12.2017) tlâi khân, kum hlui Ni tla tûr kha ka thlir reng a. Vawiina Ni ka hmuh hi eng tikah mah ka hmu leh tawh dâwn lo a ni, tih ka hriat chian êm avângin ui êm êmin ka thlir reng a. Mahse, chu Ni êng mâwi tak mai chuan kâr lovah mi a liam san ta a. Ka hmânlai ni leh hun ve te ka ngaihtuah chho ta zêl a. Hlim lai ni zawng te an ral zêl a, hmânlai an chang mai tûr leh kum hlui han liam vung vung tûr chu a lunglênthlâk ngei mai!

          Mi lunglêng mi tân chuan kum hlui ral mai tûr te hian dâwn a titamin lunglên a kaitho nasa țhîn ngawt mai! Kumin 2018 kum pawh a herliam ve leh țêp chu a ni ta mai si a, dârkâr reilotê chauh hun kan nei ta! Kum 2019 rawn inher chhuak tûr a nghahhlelhawm viau rualin, kum 2018 a han her liam mai tûr leh upa țawng taka 'Hmânlai' a han chang mai tûr hi chu a uiawm dâwn vawng vawng hle mai. Kan hringnun pâr ang vul lai niten mual min liam san zêl dâwn zawng a nih hi maw!

                    2018, MANGȚHA LE.


                         HLAWNCHHING

HLAWNCHHING QUOTE - 29

HLAWNCHHING QUOTE - 29


               31st DECEMBER QUOTE

                                                HC Lalramdina



Zaninah hian Lal Isua khawhar takin kan kalbo san ang tih ka hlau e... Amah vênpui tûrin zanin chauh tal chu i inbuatsaih teh ang u.


                         HLAWNCHHING

100

100

                                                HC Lalramdina



          Kumin 2018 chhûng hian ka blog ah hian thu leh hla chi hrang hrang (Story, Article, Sermon, Poetry, Thu tâwi hrang hrang leh lehlin pakhat) za (100) lai mai ka dahkhâwm ta reng mai! Thu țha tak tak leh zirtir nei țha tak tak ni lo mahse, ka kutchhuakte an nih hlawm avângin ka ngaihlu a, ka tân chuan thil chhinchhiahtlâk tak a ni.

          He ka blog ah hian hringnun khawvêla ka thil tawn hrang hrangte ziakin ka dahkhâwm a. Ka tân chuan ngaihnawm, nuihzatthlâk leh lung tilêng tak tak hlir an ni. Hmuh theih loh, khawih theih si loh, mahse, ka rilrû kaptu țhenkhat pawh ka ziak bawk a. Khawtlâng nun sual ațangin ram rorêlna dawhkân thleng, political platform ațanga pulpit tlâng thlengin ka suangtuahnain a kîl ve a. Chûng te chu dâwn tisei tak tak an ni hlawm.

          Hêng ka thu leh hlate ka ziah lai hian hmun hrang hrangah ka awm a. Kan thurin bu Bible ang maia hmun inang lo tak tak ațanga ka ziah te an ni hlawm. Țhenkhat hi chu eng mahin min tihbuai lohva thinlung leh ngaihtuahna duh tâwka ka sâwrbing theihna hmun, hmun zalên tak ațanga ka ziahte an ni a. Țhenkhat hi chu lusûnna hmun, khawhar in ațanga ka ziahte an ni a, țhenkhat hi chu mita ka hmuh leh benga ka hriatna ațanga rilrû natna leh veina tak tak dinhmun ațanga ka ziakfung rawn lek chhuak ta te an ni hlawm.

          Mahni tawnhriat thil te, midang thiltawn te, tawnhriat ni lêmlo, rilrû suangtuahnaina a zêldin thil tam tak rilrûa a thawh dân ang angin ka han thailang a ni a. Chutia kut a han hlei viau tâkah chuan, awih tleia mual mualte pawh kan lo nei ve a ni chêk ang chu. Rin lohna hmunah, rin loh takin, rin phâk bâkin, rin phâk loh ten, rinhlelh rual lohvin,  "I thu leh hlate a ngaihnawm thei khawp mai," titu te pawh an awm ta nawk mai! Tin, kohhran chanchin buah te, mimal chanchin buah te leh thildanga chhuah chhâwn atâna min diltute pawh an awm nawk a. Zaipawl leh pawlho, a huhova zirho tûr atâna min dil te pawh an awm ve ta nawk mai!

          Zaithiamin an music track ngai hmanga hla ngai an sakin chêng sâng têl, sîng têl an hlawh laiin, thu ziaktu chuan hun tam tak leh tha leh zung tam tak sênga thu thar hlak kan ziah pawhin, kan thuziak min diltute leh lo chhiartute fak derna leh lâwmthu sawina țawngkam hi kan hlawh chhun chu a ni mai a. Mahse, vui lovin kan lâwm êm êm zâwk a ni.

          Ziakmite hian an va bei nasa in an lo va thawkrim âwm êm, rilrû te pawh an va sêng nasa âwm êm tih hi ka ngaihtuah fo țhîn. Thu țha leh ril tak tak ziak țhîn mite hi an fakawm ka ti. Kawng lehlamah chuan an awhawm hran lo hlein ka hria, a chhan chu... Thu țha leh ril an neih theihna tûr atâna anmahni thil tawnte leh midangte thil tawnin an thinlung a hrual nat dân tûr leh thawnthu an neih theihna tûr atâna lungngaihnain an thinlung a sâwr nasat dân tûr hi a namai lo hlein ka hre ve țhîn.

          Chuti chung chung chuan, thu ziakmi nih hi ka duh țhîn, mahse, thawnthu nei tûra lungngaihnain țahna ruamah min hruaina erawh a na vawng vawng si! Thu ziak tûrin a kawng hi a lo hautak hle mai.

          Ka thih hnu lei nun ka pawh sei a, he leiah hian hniak ka lo hnutchhiah ve tawh a ni tih, chhinchhiah nân ka thu leh hlate hi hawrawpa chantîr a nih hma chuan, kim lo a awma hriatna ka neih tlat avângin ka thu leh hla dahkhâwmna tûr blog hi ka siam ta a ni.

          Mithiam thu ziak chhiar tûr tam tak kârah ka thu ziak fahrah têtê te hian ka mit a la hmasa ber ziah a. Vawi tam tak ka chhiar nawn tawh ka thu ziak bawk chu thu ziak thar ni âwm tak hian ka chhiar nawn leh țhîn a, ngaihnawm ka ti thar ziah țhîn! Miten min hlutpui lêm lo mahse, a ziaktu thinlung lamah chuan ro hlu hlut tak hian a hlu a, ka chhiar ning thei lova, ka chhiar apiangin a thar a, dam man hi a awm hian ka hre vawng vawng țhîn!


                         HLAWNCHHING

Sunday, 30 December 2018

HLAWNCHHING QUOTE - 28

HLAWNCHHING QUOTE - 28


                         LALPA ȚHATZIA
          (Pathian hnêna lâwmthu sawina)

                                                HC Lalramdina


  


Nitin malsâwmna thar ka dawng a
Ka chhiar hman lo țhîn... Ka buai êm a ni
Mahse, ka'n ngaituah chiang a
Thil țûl lo ka lo buaipui tam êm alâwm mawle...

Kumin chhûng hian ka nunah thil tam tak a thleng hman a, Ni 364 ka hman ral tâkte ka han chhuikîr a, ka ngaihtuah chian poh leh ka chunga rinawm tlat, min phatsan ngai lotu leh min chênchilh tlattu Pathian ka nei hi vânnei ka inti țhîn!

Ani'n min hnaih a duh a, thil chi hrang hrang hmangin min kar a, keiin ka hlat lui zêl a, a hlat thei ang bera awm ka tum apiangin Amah ka mamawh a zual zel a lo ni!

Ka rinna hi fiahin a awm fo țhîn a. Ka hriat chian êm êm chu, nitin hian ka mamawh zual zêl reng a ni tih hi a ni.

LALPA, nang chu ka nun chhûngrila pawimawh ber i ni a. Kum za tam tak kal tâa i thu (Pathian thu) kha vawiin thleng hian a la dik reng a ni!

                    KA LÂWM E, LALPA


                         HLAWNCHHING

Saturday, 29 December 2018

HLAWNCHHING QUOTE - 27

HLAWNCHHING QUOTE - 27


          KAN NUN, MIDANGTE TÂN

                                                HC Lalramdina



Mite tâna kan hnutchhiah theih ropui ber chu - In leh lo, ram, sum leh pai, bungrua leh khawvêl thil rohlute ni lovin
An thinlung leh ngaihtuahnaa kan thu/thil hnutchhiahte hi a ni zâwk e.

I thih hnu lei nun i pawh sei a, he leiah hian midangte tâna hniak i lo hnutchhiah ve theih nân, i damchhûng tâwitê ah hian midangte tân malsâwmna nih tum tlat ang che.


                         HLAWNCHHING

Friday, 28 December 2018

HLAWNCHHING QUOTE - 26

HLAWNCHHING QUOTE - 26


                              THURÂWN

                                                HC Lalramdina



Thurâwn rêng rêng hi ngun takin ngaithla ila, kan tâna țha tûr nia kan hriat chu tu hnên ațanga kan dawn pawh nise, zâwm hreh lo ila.

Thurâwn rêng rêng hi țangkâipui tûr chuan, thurâwn petu aiin a dawngtu a fin a ngai zâwk.


                         HLAWNCHHING

Tuesday, 25 December 2018

2018 KRISMAS CHIBAI

2018 KRISMAS CHIBAI

                                                HC Lalramdina



Krismas chibai ka bûk a che

I tâna Isua Krista lo pianni ah hian, a tân lo piang thar ve la

Khawchhak mifingte nausên Isua hnên hruai thlengtu Arsi chuan i nunkawng hruai che sela

LALPA țhatna chu i chungah Ni angin lo êng zêl rawh se

Vawiin hun hlu tak hi Pathianin min pêk a nih avângin hlut hle la, hlimpui viau ringawt mai teh. Tûn bâk hi eng thil dang mah kan nei si lo va.

I lungngaihnate chu naktûk atân dah țha la, vawiinah hian hlim takin hun hmang ang che

Tûn hi hun lâwmawm chu a ni a, tûn hi chhandamna ni chu a ni si a.


                         HLAWNCHHING

Saturday, 22 December 2018

HLAWNCHHING QUOTE - 25

HLAWNCHHING QUOTE - 25


               KRISMAS MI DANGTE TÂN

                                                HC Lalramdina



Thihna hi tuman kan pumpelh dâwn lo. Engtik nîah emaw chuan kan la thi vek dâwn.

Hawilopâr la tawn tûr țheuh țheuh hi, a țhenin Rose pâr an tawn laiin, a țhen erawh chuan Tlângsâm pâr khawro takngial pawh tawn pha lo an awm a sin!

Hawilopâr i tawn hma ngei hian, i sum neih ațanga tlêm tal kha mi retheite Krismas chibai bûk nân i hmang dâwn nia.


(NOTE - He thlalâk hi kum 1946-a Life Magazine in a pho chhuah a ni a. Fahrah naupang, Pheikhawk inkhing tâwk nei ngai lo Werfel-a chu Red Cross Society-in Krismas present atân Pheikhawk inkhing an pê a, a lâwm êm êm lai thlalâk a ni)


                         HLAWNCHHING

Friday, 21 December 2018

KAN TUARAH VÂNPUI A CHIM E

KAN TUARAH VÂNPUI A CHIM E (Poetry)

                                                HC Lalramdina



LALPA, khatah khân tlansa tam tak i nei tawh a
I tân a la tâwk zo lovem ni???
Vân mipui khati zozai zînga nu leh pa tel lova khawsa ve tûr chuan
Kan nau kha zawng a la sên lua lo maw???
Ngen a sâwt lo, i hruai lui ta tho si a
Kan tuarah vânpui a chim e

Nang pawhin i fapa i chân tawh a
A nat zia pawh i hrechiang khawp mai
I hmangaihte tlan tûra i fapa Isua Krista i sûn ral ni khân
Nang meuh pawh i lungngai a
Khawvêl a thim a, lungpui a khi chat a, lîr hial a nghîng kha a ni si a

Zahngai thei LALPA, zah han ngai hrâm la
Hei erawh kan ngên leh hrâm teh ang che
Kan nau khân ni pawh a la vui zo lova
Nu leh pa tel lo chuan a la tlei zo hek lo
I hmangaihna țângnêmah duatte'n lo châwi mu țhîn ang che aw

(He Poetry hi, vawiin Dt 21.12.2018 tlai dar 5:30pm vêla chatuan ram pan ta Alfred V Ramthanpuia (2 months) s/o V Zoramênga, S.Chawilung thlah nân a puala ka ziah a ni)


                         HLAWNCHHING

Friday, 7 December 2018

HLAWNCHHING ȚAH HLA - 18

HLAWNCHHING ȚAH HLA - 18


          ȚAH LAI KA BÂNG LÂW'NG E!

                                                HC Lalramdina



He khawvêl êng hmu tûra ka lo pian ni khân ka țap a

Naupang ka nih laiin, ka nu leh paten țhian kawm an phal loh avângin țhian kâwm châkin ka țap a

Țhalai niin tlangvâl ka lo ni a, ka Di ngaih vângin ka țap a

Puitling ka lo ni a, damchhûng khawsak ngaihtuah vângin ka țap a

Lu a kêl sam a țo hunah, ka nunhlui la ni mai tûr, ka țahna zawng zawngte hi ngaihtuah lêt leh ni ka la nei ang a, chutih hunah chuan chû'ng aia nasa lehzual chuan min la țahtîr âwm si a!

He khawvêl hringchan chhûng hi zawngin țah lai rêng ka bâng lâw'ng e!


                         HLAWNCHHING

Thursday, 6 December 2018

HLAWNCHHING QUOTE - 24

HLAWNCHHING QUOTE - 24


                         LEI (TONGUE)

                                                HC Lalramdina


                    


Hliam zînga dam hma ber chu - 'Lei'(Tongue) -a hliam awm hi a ni a

Hliam zînga dam har ber chu - 'Lei'(Tongue) -ina mi a hliam hi a ni

"I thusawi, i țawngkam khat lek khân mite thinlungah hliampui i tawrhtîr thei tih hria la
I Lei kha vêng țha ang che"


                         HLAWNCHHING

Saturday, 1 December 2018

HLAWNCHHING QUOTE - 23

HLAWNCHHING QUOTE - 23


          I NUN KHA FÎMKHURPUI RAWH

                                                HC Lalramdina



Hringnunah chuan kan nuihpuite hi kan tahpui ni a thleng leh țhîn a

Kan lâwm chhante hi kan lungngaih
chhan a ni leh fo țhîn a

Kan hlimnate pawh kan mittui ko
chhuaktu a ni leh fo țhîn.

HIV/AIDS vânga i lungngaih loh nân, i nun kha fîmkhurpui hle ang che.


                         HLAWNCHHING

Thursday, 29 November 2018

HLAWNCHHING ȚAH HLA - 17

HLAWNCHHING ȚAH HLA - 17


          A LO INLÂR CHHUAK LEH ȚHÎN

                                                HC Lalramdina



Ka thinlungah hian riak reng sela, vawng reng ila, hre reng ila, thar zêl se ka tih ngawih ngawih țhin thil ṭhenkhat hi ka theihnghilh țhîn a

Ka tâna pawimawh êm êm, ziaka ka vawn thlap lohva hriat chhuah theih tawh miah loh thil tam tak pawh ka ngaihtuahna ațang hian paih bovin a awm fo

Chutih mêk lai chuan, hriat reng atâna ka duh lêm loh, a țhente phei chu theihnghilh daih ila ka tih ngawih ngawihte pawh, ka thinlung chhûngril hmun khawi emaw laiah hian a lo inkhâwlkhâwm a, a lo inlâr chhuak leh thin!


                         HLAWNCHHING

Friday, 9 November 2018

HLAWNCHHING ȚAH HLA - 16

HLAWNCHHING ȚAH HLA - 16


                         I TELLO CHUAN

                                                HC Lalramdina


        


Hmânah chuan suangtuahna kan ințâwm țhîn a
Tûnah erawh kan suangtuah a thuhmun tawh si lo

Hmâna kan nuihpui țhin fiamthute kha
Tûnah erawh keimah chauhvin ka ngaithla tawh si

Hmâna kan sak dun țhin hla mawi kha
Tûnah erawh keimah chauhvin ka sa tawh si

Hmânah chuan kan khawharnate kan inhnêm dûn țhîn a
Tûnah erawh khawharna hi keimah chauhvin ka maltuar ta si

Hmâna kan kal dun țhinna hmunte kha
Tûnah erawh chuan keimah chauhvin ka kal a țûl tawh si

Hmâna kan thlîr dun țhin Thla êng kha
Tûnah erawh keimah chauhvin ka thlîr tawh si

Hmânah chuan hringnun kan hmachhawn dûn țhîn a
Tûnah erawh keimah chauhvin ka hmachhawn a țûl tawh si

Hmânah chuan "I tân chauh" kan ti țhîn a
Tûnah erawh "Neitu" nihna a bo zo tawh si

Bul min țan pui a, a tâwp min thlenpui leh si lo
Hringnun hi engtin hmachhawn zêl ang i maw?

I tello chuan nun hian awmzia a nei lova
Nun loh pawh hian awmzia a neih ka ring hek lo!


                         HLAWNCHHING

Saturday, 3 November 2018

POLITICS LEH KOHHRAN

POLITICS LEH KOHHRAN (Elocution)

                                                HC Lalramdina



POLITICS CHU ENG NGE?

          Politics chu eng nge? tiin han inzâwt ta ila, 'Politics chu mi dik lohna lai leh fel lohna lai inhriatsiakna. Dâwt hmanga inchirhthehna' ang ah te pawh a ngaih theih âwm e. A ni taka, tûnlai Mizorama kan politics khelh dân hi han en mai chuan, a dikna chen pawh a awm thei ang. Amaherawhchu, a nihna tak hriatfiah hi mipuiten kan bat a ni a, tûn țumah hian sawifiah kan tum dâwn a ni.

           Pu JF Laldailova’n a hrilh fiah dân chuan, "Politics chu ram awp dân ngaihtuahna," a ti a. Oxford Dictionary chuan, "Politics chu sâwrkâr zir bingna/zir thiamna," tiin a hrilhfiah bawk a. Heti a nih chuan, politics chu ram inenkawlna, fel tak leh țha taka inkaihhruaina tihna a ni ber âwm e. Smart tak leh ropui taka khingpuite nêna inbeihna, mi tu pawh huapzo ti pawhin a sawi theih âwm e.


KOHHRAN CHU ENG NGE NI?

          Kohhran sawi nân hian Greek țawng "Eklesia" tih hman a ni țhîn a. A awmzia chu koh chhuah, ko hrang, ko khâwm tihna a ni. Tin, Kohhran tih țawngkam hrim hrim hi zirmiten an sawi dân chuan, a tîr lamah chuan thlan anga kal khâwm (eddah) a kâwk a. A kohva koh khâwm a kâwk leh a. Mahni duh thua kal khâwm mai a kâwk lo an ti.

          Chutiang chuan, kohhran tih hian Krista sipai ni tûra koh khâwm a kâwk deuh ber. Kohhran chu khawvêl mite Krista mi ni tûra kohchhuah, ko hrang, lâkhran a ni a. Kohhran tia kan sawi ber hi chu Pentikos-ni ațanga lo awm, Thlarau Thianghlim chênchilh, Krista Isuaa tihhran, mi thianghlim ni tûra koh leh serhhran a ni. (I Kor 1:2)


POLITICS PAWIMAWHNA

          Politics hi mipui mimir (common people/citizens) te tel lo chuan a awm thei lova, a famkim thei lo a ni. Thuneihna leh rorêlna chuan rorêltu leh rorêlsaka awmte a rawn keng tel nghâl a.

          Ram inawpna leh inkaihhruaina dân leh thutlûkna siam tûr a awm dâwn chuan, chutianga kaihruaitu/siamtu leh siamsak/kaihhruai tûr an awm ve ngei ngei ngei a ngai a. Chuvâng chuan, politics ah hian mipui mimir te hian vote thlâk ringawt leh, chu vote hmanga kan thlan tlinte ațanga hamțhatna, sum leh pai leh thil dang dang, beisei ringawt piah lamah hian tih tûr kan nei ve a, chu chu 'Politics zirchian' hi a ni.


KOHHRAN PAWIMAWHNA

          Pathianin Ama taksa hmanga a din, Amah ringtute inpâwl khâwmna tûra a buatsaih a ni. Kohhran hi Krista aia palai (Missionary) hna thawk tûra din a ni (Eph 4:13, II Kor 5:20) Kohhran hi ringtute inpâwlkhâwmna tûra din, he khawvêl kan châm chhûnga kan harsatna te kan inhnêm a, kan phurrit kan inphurhchhâwk tawnna tûra din a ni.


POLITICS LEH KOHHRAN

          Mihringte inrem tirtu țha ber chu inngaihsak tawnna hi a ni ti ila a sual âwm love. Mipuite pawh hian hruaitute laka kan beisei leh kan lungâwina ber țhin pawh inngaihsakna hi a ni fo mai.

          Chutiang bawkin, kan Zoram pawh hian ngaihsaktu hi a mamawh reng a, kawng hrang hrang hêng - Ram hruaitu ten ram an hruai dânah te, sum lâkluh leh hman dânah te, ei leh bâra intodelh kawngah te, hnam dang ten min chîm ral lohna tûr thuah te leh mipui rilru sûkthlêk dân leh hmasâwnna thuah te hian ngaihsak reng a mamawh a ni.

          Tûnlai khawvêla kan ram dinhmun leh kan ram kal zêl dân han thlir hian mipuiin kan mamawh êm êm mai nia lo lang ta chu "Politics kalphung dik" hi a ni âwm e.

          Kohhran mite tân Politics sawi a inhmeh lo, politics -a inhnamhnawih a țha lo tih hi kan țawngkam chhuak tlânglâwn tak a ni âwm e. Hei hian kan politics thlîr dân fuh tâwk loh zia leh a chhe lai siam țhat kan tum tâwk lohzia te pawh a tarlang chiang khawpin ka hria.

          Politics ah hian inhnamhnawih duh lo sa teh mah ila, Politics chuan min lên kâwi min lên kâwi tho si a nih hi. Kan nitin khawsak phung leh kan nun thleng ah mai hian Politics chuan nghawng a nei a, ram hnukpui a ni a, kohhran pawh a khawih tel ve lo thei lo va, ram a kal fuh chuan mipui kan nuamsa ang a, ram a kal fuh loh chuan kan nuamsa ngai lovang. Chuvângin, Politics hi tuman kan maimit chhînsan thei lova, "Eng tin nge ni ang?" tia rilrû fîm tak hmanga ngaihtuahna kan sên ve hi a țûl a ni.

          Hun kal tawhte han thlirin, kohhran leh sâwrkâr hi a kal hrang ngai lo hrim hrim a. A chhe zâwng emaw, a țha zâwng emawin an inzawm tawn tlat a, chuvâng chuan kohhran hi sâwrkâr-a a inhnamhnawih hi thil thar a ni lo. Khawtlâng țhatna tûr duh vânga kohhranten theihtâwp chhuah a, sâwrkâr nêna an inhmachhawn ut ut chângte pawh a awm țhîn. Hêngah hian kohhran hian a tih loh tûr a ti lo a, mipui thlarau nun chauh ni lovin, social security an neih a, an him theih nân a thawk țhîn a ni.

          Kohhran chu ram țhatna tûr thilah rêng rêng a țha zâwngin a tel ve tûr a ni a, active politics (party politics) ah erawh chuan a inrawlh tûr a ni lo. Sâwrkâr a țhat loh chuan indirect in kohhran pawh a chhe nghal dâwn a, kohhran hruaitute pawh an awm theilo vang. Chuvângin, party a buailo, thil dik tak tak duh leh sual do tûr bera ngaih leh sâwrkâr rorêlna hnuaia awmlo kohhran hruaitute hi ram rorêlnaah a khalh ngîltu an nih loh chuan tu in nge khalh ngîl ta ang le?

          Sakhuana leh politics hi kal kawptir thiam a țûl. Hindu ten politics hmangin an sakhua tihlen leh tihngheh an tum a, keinin kan sakhuana kalh zâwngin kan khêl fo mai. Sakhuana hi awm lo se, Kohhran hi awm lo ta se chuan thisen a luang nasa tawh ang, nun a derthâwng ang a, ruling party nihte hi a nuam bîk hauh lovang. Chuvang chuan, sakhaw lungphûm chunga chuangin politics hi khelh tûr a ni.

          Kan ramah hian politics awmzia kan man fuh tâwk loh avângin politics awmze dik inzirtir a țûl a. Kan chênna khawvêl, chênna tlâka siam tûrin Pathianin mawhphurhna ropui tak min pe a, chu thil tihlawhtling tûr chuan politics hi hmanraw pawimawh tak a ni. Kristianna hian kan nun pum a huap a, politics pawh Kristianna huang chhûnga awm a ni tih kan hriat a țûl a ni. Chuvângin, kohhran hote pawh hian politics awmze dik kan inzirtir fo a țûl a ni.


POLITICS ȚHA LEH SÂWRKÂR ȚHA NEI TÛRA KOHHRAN MITE MAWHPHURHNATE

(1) Inthlan thuchah ngaih pawimawh :-
Sâwrkâr țha tak kan neih theih nân a thlangtu mipuite, kohhran mite kan pawimawh hle a, Pathian leh kan ram tâna kan mawhphurhna a ni.

Kan lâwina Kohhranin Inthlan thuchah a siamte zahin zawm ila.

(2) Vote thlâk țheuh tûr a ni :- Israel fate khân, Lal an neih dâwn rêng rêngin, Puithiamin hriak a thih țhîn. Keini Thuthlung thar fate hi kan Bible chuan "Chi thlan, Lal Puithiam ho, hnam Thianghlim" min ti a (I Pet 2:9) Kan khawtlâng leh ram rorêltute kan thlan hunah hriak thih tûrin Pathianin min ti. Hriak aiah kan vote hmangin Lal kan siam dâwn a ni. Kan mi duhzâwng ai chuan Lalpa duhzâwng kan zawn a hun tawh a ni.

(3) Țawngțaina :- Kohhran leh mimalin kumin inthlanna lo awm tûr atân țawngțaina a tam thei ang ber kan hmang tûr a ni.

Țawngțaia Pathian râwnin, chhia leh țha hriatna thiang tak hmangin Vote kan thlâk tûr a ni.


TLÂNGKAWMNA

          Politics pawimawhzia chu kan hre țheuh tawh ang a, chuvâng chuan, vawiinah kohhran mite pawn ngun takin kan zir ve ang a, politics-ah hian tih ve tûr pawimawh tak kan nei a ni tih hria ila, a lo thianghlim lo viau a nih pawn kan mission field-ah te ngai thei nghâl ila, siam țhat hna thawk kan ni nghâl dâwn a ni.

(He Article hi, ȚKP Ramthar Unit-in 'POLITICS LEH KOHHRAN' tih thupui hmanga 'Elocution' insawisiak a buatsaihah, kan Group aiawha sawi tûra ruat ka nih anga sawi tûra ka inbuatsaihna a ni)


                         HLAWNCHHING

Wednesday, 31 October 2018

HLAWNCHHING QUOTE - 22

HLAWNCHHING QUOTE - 22


                    HLA THLÛK vs HLA THU

                                                HC Lalramdina



Ka hlim leh lâwm lai hi chuan "Hla thlûk" hian min hneh zâwk fova;

Ka lungngaih nîah erawh "Hla thu" hian min hneh zâwk țhîn!


                         HLAWNCHHING

Sunday, 28 October 2018

HLAWNCHHING ȚAH HLA - 15

HLAWNCHHING ȚAH HLA - 15


               HMANGAIHNA RIANGVÂI

                                                HC Lalramdina



Amah chu ka ngai êm êm a
Ani lah chuan min ngei viau thung si!

Ka ngaihsakna zawng zawngte chu
Engah mah min ngaih sak ve si lo!

Ka ngainat thu ka hrilh a
Min lainat ve si lo!

Ka rilrûa hreawm ka tihna te lah chu
A rilrûah hre âwm pawhin a lang ve lo!

Amah ka hmangaihna chu
Ka hma ka ngaih vângah a ngai a!

A hma ka ngai takzet a nih chuan
Ka ngaih hma anga awm leh tûrin min duh a!

Ka ngaih ber a nih mêk lai hian
Ka hnaih thei si lo!

Ka thinlung ațanga ka paih theih si loh a nih mêk lai hian
A thinlaiah erawh hmaih ka ni thung si!


                         HLAWNCHHING

Friday, 26 October 2018

MAYASOVA

MAYASOVA (Poetry)

                                                HC Lalramdina



A ngûr hraichâwi lêng em ni i nih le?
Rianghlei tân biahthu hlân a rem lâw'm ni?
I zûn zâmin hrualhrui ang min phuar si
Nang ngei hi ka hmangaih chu i ni e

Mâwina leh duhawmna tinrênga thuam
Ka mit leh thinlung inthurualtîrtu
Ka thinlung tâna ruai chaw mi hluitu
Ka chhîngmit rilțâm pûrchâwkna ngei chu

Lungrûkah duhthu aiang ka sâm țhîn
Ka tâwnah duhthusâm ni khat chauh pawh
Nang nên lêndun ni kâwl herchhuak se aw
Chu mawlh chu ka lungkham ber a ni si

Nang nêna lêndun hi a rem loh pawn
Min nghilh bîk lo la i dâwn lungrûkah
I awmkhawhar lunglên châng ni tal chuan
A riang vâl hi min dâwn ve țhîn rawh aw?


                         HLAWNCHHING

Friday, 12 October 2018

ȚHENNA RAM

ȚHENNA RAM (Ka țhianpa V. TLÂWMLOVA 'L' nghilh loh nân)

                                                HC Lalramdina



          "Țhenna ram khawvêl hreawmah hian,
Țapin lungduh lenrual kan țhen leh țhîn...," tiin mitthi lumennah leh khawhar inah te zai su dual dual țhîn mah ila, thihna kut vâwtin kan țhenrual țhate min han țhen tir meuh hi chuan a boruak a dang zar țhîn mai! A taka tuartu nih ve ngawt loh chuan hriatthiam a har hle țhîn. Midangte lusûn khawharte hi ka hriatthiampui tâwk tak tak țhîn âwm lo ve a... te ka inti hial țhîn a ni.

          Ni tam a la liam lo emaw ka tih chhûngin kum hnih a lo vei ta dêr mai a. Ka țhian kawmngeih êm êm țhin, (V. ROTLÂWMLOVA, South Chawilung) thih champha vawihnihna pawh a lo thleng leh ta dêr mai. Kum tluanin mahni hma zawnah hna hrang hrang thawkin lo buai phîlî viau țhîn mah ila, he hun a lo thlen meuh hi chuan ka rilruah lo thar leh in, ka insûm theihna zawng zawngte hian min kalsan leh vek mai țhîn!

          Dr. Alan Wolfelt-a chuan, a lehkhabu - 'Healing a Spouse's Grieving Heart'  tih a ziah ah chuan, "Lusûnna hi 'reh' tih a awm thei lo, mahse, i lusûnna chu khua rei hnuah leh mi dangte țanpuinain a zia awm ang," tiin a sawi a, a pawmawm hlein ka hria. Lunglênna muhîl dâwn suar suar tawh kha muhîl hman tak tak si lovin lunglênna a rawn tho țha leh a, heti rêng rênga hun a liam zêl a nih chuan kan heti reng mai dâwn chu a nih hi maw!

          Thihna hi zawng a nun a râwng mang e! Keini chuan a hun lo kan tiin kan la phal thei lova, nimahsela, a rawng a bâwlsak țhin Lalpa chuan a hnêna thlamuang taka châwl tawh tûrin a ko ta si a, ui hle mah ila kan chelh ding zo ta lo kha a ni a. Khawvêla natna hrehawm tuar tûra mahni hmasial taka chelhdin kan tum kha a hmangaih Lalpa chuan a phal lul lo a ni.

          Ni e, he khawvêla i hreawmnate leh i natna tawrh zozai te kha a nasa êm a ni. Tunah chuan natna, hreawmna, lungngaihna leh țahna awm tawh lohna Pa ângchhûngah thlamuang takin i châwl tawh si a, i awhawm bîk mang e! Țhianpa, ka ngai țhîn lutuk che a sin. Hlim leh thlamuang takin châwl tawh ang che. Mangțha le.


                         HLAWNCHHING

Monday, 8 October 2018

DÂR ANG KAN INTAWN A TLAI LUA

DÂR ANG KAN INTAWN A TLAI LUA (Poetry)

                                                HC Lalramdina



Hmânah khân khawia'n nge i lo awm le?
Dâr ang kan intawn a tlai lua Mampui
Rûn hmun lên nân khua a tlai zo tawh si
Eng an nge hmânah kan intawn loh le?

A pawi mang e phêngphe khua tlai zo ta
Rûn hmun lên dun a rem tawh mawlh si lo
Tlei dang țâng nêm duh ten i belh hma khân
Eng an kan intawn loh a pawi ngei e

Biahthu hlan mai che ka nuam lungrunpui
Engtin ngai ve che maw tih ka dâwnin
I rem ve hianin ka ring mawlh si lo
Nang zawng rûnlum nuthai i chang tawh si

Nghilh ni i awm thei hian ka ring mawlh lo
I zûn âi ang a châm ka thinlaiah
Eng an nge maw dârang ka lo tawn che
I zûn ngaih hrui ang a sei dâwn mang e

Min lo ngaithiam la hmangaih Lalnunnêm
I awmkhawhar suihlunglên ni tal chuan
I zûn ngaia lunglêng a riang vâl hi
Lungrûkah min dâwn ve țhîn ang che aw?


                         HLAWNCHHING

Friday, 5 October 2018

HLAWNCHHING QUOTE - 21

HLAWNCHHING QUOTE - 21


               A LA TLAI LO, A TLAI ȚÊP!

                                                HC Lalramdina



An seilen laia thlipuiin a nuai fo thingkung te chu an zia a herh kumkhua' an tih ang deuh hian, țhalai nun hi ruihhlo thlipui hian nasa takin a nuaiin a ti khawlo zui țhîn.

Kan țhalaite, kan tu leh fate hi ruihhlo hmansualin a ken tel harsatna kan hriat leh hriat lêm loh te laka fihlim thei tûrin nasa takin țan i lâk thar pui teh ang u.

A la tlai lo, tlai erawh a tlai țêp a ni.



                         HLAWNCHHING

Thursday, 4 October 2018

HLAWNCHHING QUOTE - 20

HLAWNCHHING QUOTE - 20


                    KA DUH LO HIAL ȚHÎN!

                                                HC Lalramdina



A châng chuan ka duh mah mah che hi ka duh lo hial țhîn!


                         HLAWNCHHING

Monday, 1 October 2018

SUIHLUNGLÊN A THAR

SUIHLUNGLÊN A THAR (Poetry)

                                                HC Lalramdina



Vawiin chu ka suihlunglên a thar ngei
Țuan țûl vânga chhîngkhual vângkhua bêlin
Țuan ka rêl e di hlui vângkhaw tualah
Thinlai mu hnu lunglên a kaitho e

Mahte'n ka rawn fang leh, kan sûl hmun hlui
Rianghlei hluan mi țahtir suihlung a lêng
Nunhlui liam hnu thinlaiah thar leh e
Hmâna rualdi ngaih ka bâng thei mawlh lo

Ni rei châm ka zuam lo, khual khaw zâwlah
Chhîngkhual di hluiin ka lung min lên e
Țhuam ang ka do zo lo, chhûn ni a rei
Nau ang țahna zankhua hrui ang sei si

Hlen loh tiamthu zawngte ka dâwnkîr a
Mahte'n suihlunglên tuar a har ngei e
Khuahmun loh di neih zawng a pawi mang e
Biahthu thlun sa Rial ang ral zo ta si



                         HLAWNCHHING

Friday, 28 September 2018

HLAWNCHHING LUNGLÊNG HLA - 2

HLAWNCHHING LUNGLÊNG HLA - 2


                    NAKTÛKAH CHUAN...

                                                HC Lalramdina



Zantin mai hian, "Naktûkah chuan ka theihnghilh thei tawh ang," tiin ka inhnêm țhîn a
Mahse, a tûk a lo thlen chuan, a hma aiin ka ngaih a zual deuh deuh zêl si
Ka ngai țhîn lutuk che a sin
Ka ngai lutuk che


                         HLAWNCHHING

Wednesday, 26 September 2018

KAN NUN KHUAREI AN CHANG ZO TA!

KAN NUN KHUAREI AN CHANG ZO TA! (True Story)

                                                HC Lalramdina


          Chu tlângchhîp zâwl, phaitual hnimin a bâwm chiai hmuna țhutna hlui tawh tak awmah chuan keimahin mal leh khawhar takin ka țhu a. Hun liam taa ka hun hman dân te leh tuna ka hun tawn mêk te ka chhuikîr a, ka ngaihtuahna vâk vêl chuan engkim mai hi a lo la thâmral lo a ni tih min hriatchhuahtir a, thinlai mu hnu lunglên a kaitho leh mang e!



          Hun leh nite a liam zêl a, an thar zêl bawk a, kum tam a vei ta reng mai! Kan nun, kan hlimlai nîte pawh khuarei changin hmânlâi an chang zo ta. Hun her zêl hian sik leh sa vawi duailo a herchhuahpui tawh a, 'Ber thla' khaw thiang nuam takte pawh ngaitêin a lo her chhuak leh a, hun leh kumte an ral duak duak lai pawha danglam ve ngailo chu amah ka hmangaihna kha a ni. Ni e, mihring nun hi chu hun her danglam leh ni, thla leh kum inher danglam hian a liampui mai thin a ,mahse, danglam ve ngailo ka hriatrengna erawh a chhuahsan ngai lo.

          He favâng khaw nuam tak hunah hian ka nu leh pate min ngenna avângin an bulah (Kan khaw lamah) chawlhkâr hnih chhûng (September thla chawhma) chawlh hmang tûrin ka phei a. Mahni hna avângin kum sawm (10) chuang kan khua hi ka chhuahsan tawh a ni. Kum sawm kalta chhûnga ka vawithum hawna chauh a la ni.

          Chutia chawlh hmanga haw ta chu, chawlh hmang tih takah, hun thâwl ka ngah angreng viau mai a. Mahni khua, duh ber tawhte khua ni bawk nên, kalna lam leh hawina lam apiang mai chu nunhlui leh sulhnu a ni zêl mai si a. A rûk tak chuan lung a lêngin awm a tinuam lo ru viau mai.

          Țum danga ka haw chângte chuan chawlh ka nei rei ngai lo bawk a, eng thil vak mah ka ti hman ngai meuh lo. Tûn țum erawh chu chawlh ka nei rei deuh bawk a, kum tam tak ka lo ngaihtuah ngam ngai loh sûlhnu chhui ka rilrûah a lang tlat mai a! He thil ti tûr hian ka inpeih chiah em? tih rirûin ka inzâwt nawn fo va, a sawhkhâwk tuar zo dâwn lovin ka mittui hial pawh hnûkthla dâwn mahse, ka damchhûng hian ka fang leh thei kher lo maithei tih rilrûah a lian êm avângin ka rilrû hian min nawr thlu ta si a.

          Sunday tlaiah chuan, chu hmun, kum sawm liam taa Sunday tlaia kan pahniha kan lênna țhin, tlâng chhîpa hmun zâwl nuam tak lam chu ka pan ta a. Helai hmun hi kan khaw dai mai, tlâng thengthaw nuam tak mai a ni a. He tlâng chhîpah hian zâwl nuam tak mai a awm a, chu chu phaitual hnim hian a bâwm chiai a, țhutthlêng nuam tak mai a awm bawk a, chu hmun ațang chuan kan khua hi a pum deuhthawin a lang thei a, chuvâng chuan a hmingah pawh 'Khawthlîr tlâng' tiin an phuah nghe nghe a ni.

          Chu hmun ka va thlen chuan, luahlumtu awmlo tih hriat tak maia chul riap tawh țhutthlêng chu a lo la inhûng a! Tûn hma chuan nula/tlangvâl ho tlâi lênna ber a ni țhîn a, he țhutthlêng pawh hi YMA ten thir hmanga an siam a ni nghe nghe. Tûn hnuah tlawhpawh a hlawh vak lo nge ni, a hmunte pawh chu lo chul zovin, chu țhutthlêng ngei pawh chu a tuiêk zo tawh a, tlângsâm hnimin a lo bawh chiai tawh a. Ka pan hnai a, ka tifai a, țhuthmun ka rem a. Ka hmalam thlang lama kan khua lang thei chu ka thlir a, ka va mal tak êm!

          Hmânah kha chuan, duh ber (LD Hmêlțha-i) nên khân tlâinêmah he țhutthlêng ah ngei hian insi riala țhu dûnin duhtin kan sâm țhîn kha a ni a. Tûnah erawh keimah chauhvin suangtuahna chu kâwmin nunhlui ka tharthawh chu a ni si a. He hmun khawharthlâk takah hian, lunglênna thinlung no a lo chhuak a, khawharnain min chênchilh a. A tel ve tawh lohna ka khawvêlah hi chuan, engkim mai hi a reh in a khawharthlâk ngawih ngawih mai.

          Kan ințhen tâkna ni, thla leh kumte kha khawvêl hunbi chhiar dân ațanga han chhût chuan 'Hmân' ni tawh mahse, ka tân chuan 'Nimin ral ta' ang mai kha a la ni fan a! Kha hun chiangkuang tawh lo ruai mai, mahse, theihnghilh theih tawh hauh loh tûra thinlunga fiah taka châm reng si chuan vawiin thleng hian ka hringnun hi a va fanin a va thunun nasa țhîn êm!

          He hmun khawharthlâk tak maiah hian, ngaihtuahna bâk kawm tûr ka nei lova, ngaihtuah loh atâna țha zâwk thil tam tak ka ngaihtuahnaah a rawn lût țuam țuam a. Ngaihtuahnain ngaihtuah tûr dang a ngaihtuah chhuak zo bawk si lo. Amah bawk chu ka ngaihtuahnaah a lian ber lo thei lo a ni.

          He hmun khawharthlâk tak ațang hian kan nun zamual liamta zawng zawngte kha ka chhuikîr leh a, ka thinlung ngaihtuahna leh mitthlaahte hian an va thar êm! Hun liam ta mai ni lovin amah tak hi a sin thar sar reng mai chu! Aw…tûnah te hian ka kiangah awm ve chu ni se, hlim takin kan hun liam tate kha kan kokîr dûn ang a, ka lungngaih țahna zawng zawngte hi hlimnaah a chang tûr… Mahse, ani lah chu koh phâk a ni tawh si lo. Mahni chauhvin khawhar takin nunhlui ka chhuikîr a ngai ta si a. Kan hlim ni zawngte kha țahnaah an chang zo ta.

          Mitthlain sûlhnu a Ar bo zawn a, engkim mai kha a la pangngai a, a danglam ta erawh ani a awm ve ta lo mai chauh hi a ni. Kei châng dang kân thei lovin, mahni inkhawngaihnain ka nun a luah fo va, suangtuahna âtthlâk tak leh awmlo tûr beiseina chuan ka nun a ti buai fo țhîn.

          Miten a hming an lamrîk chânga ka thinlung chhun anga na țhîn hi min hriatpui si lova; Nui chungin a hming an lam a, mahse, ka va hlimpui si lo êm! Chhuang taka ka lo lam țhin a hming chuan min vêlin min tinâ a, ka lo nuihpui țhin a hlimthla te chu ka thlir ngam tawh mawlh si lo. Ka tel lova a nui a, a hlim tûr ka suangtuah ringawt te hian ka na vawng vawng țhîn.

          Kan hlim hun reilotê chhûnga he khawvêl țawp tawh tak hi mawi ka tih zia leh ka thlâkhlelh si zia te, a kianga ka awm laia chhûn leh zân tâwi ka tih țhin zia te, hun a nawr kal thei emaw tih mai tûra a liam chak ka tih țhin zia te, a zâra nun ka thlâkhlelh zia te kha. Khâng hun zawng zawngte kha, hun nunrâwng tak chuan herliampui zo vin, nun khawharthlâk tak chauh min hnutchhiah tawh si a.

          Vawiin hian ka lunglên a zualin ka va ngai tak êm aw… Mite chuan Chhawrthlapui a lo ên chângte hian di ngaih a zual an ti țhîn a, ka tân erawh zawng hunbi leh khaw awmdân tinrêng mai hian amah min ngaih zualtîr zawng a nih hi!

          Kan nun mual liam tawhte chu ka chhuikîr a, khâng hunte kha theihnghilh duh si, hriatreng nuam ti siin ka awm a, vawiin thleng hian min vêl ngunin min va tihlim lawi si țhîn êm! Khâng kan hlim lai hunte khân zamual an liam zo tawh a 'KAN NUN KHUAREI AN CHANG ZO TA'!


                         HLAWNCHHING

Sunday, 23 September 2018

HRINGNUN THLIPUI

HRINGNUN THLIPUI (Article/Ka inpuanna)

                                                HC Lalramdina


          Hringnun hi kan duh dân ang leh kan remruat angin a kal lo fova, mihringte ngaihtuahna ațanga kan hriatthiam phâk bâk ai hian he khawvel thil inher vêl hi a thûkin, a ril zâwk fo țhîn!



          Ka hringnunah hian thlipui a tleh chiam țhîn a! Hlim châng te chu nei ve țhîn bawk mah ila, lungngaihnain min ûm phâk leh thuai țhîn. Kan duhtak ten piallei dai min belhsan châng te hian he hringnun hian hnêmtu a ngai țhîn a. He thi thei taksa, Pathian thâwk khum avânga nunna nei mai hi, natna chi hrang hrangin a tlâkbuak fo va. Sik leh sa inthlâk danglamin natna min thlen châng a awm a, nawmsak kan tum luat avânga kan tawrh châng pawh a awm bawk țhîn. Hmasâwn duhna avânga kan hmalâkna hrang hrang ten natna țha lo tak tak min thlen châng te, kan nunphung kan thlahdah avânga natna khirh tak tak kan tawrh châng te a awm bawk a. Hringnun pâr tivula, vânglai nun tinuamtu nulât tlangvâl inhmangaihna te hian mi țhenkhat hnênah damchhûng hlimna a thlen laiin, țhenkhat tân erawh rilrûa retheihna, thinlung lungchhiatna leh beidawnna a thlen bawk țhîn.

          Ka hringnun hi chutiang harsatna chi hrang hrang chuan min nuai vêl țhîn a, lungngaihna leh hreawmna ten a khuh bo lek lek châng a awm țhîn. Chutiang hun a lo thlen châng chuan, kal ngaihna rêng hre lovin ka buai țhîn a, nun chau takin ka awm a, ka nun ram hian puitu a ngai ngawih ngawih țhîn.

          He khawvêl thil hrang hrangte avâng hian lungngai leh mal ngawih ngawiha inhriat châng ka nei fova. Hlimna leh lâwmna ten min kiansan ta nia inhriat châng ka nei fo țhîn. Kan dam hun chhûng hian ni tam tak daih lo mah se, kan phurrit erawh chhiar sên loh khawpa tam a ni țhîn a. Buaina leh harsatna namên lo ten min hual vêl reng a, min kiansan tik ni a awm thei si lo.

          Hlim ni ka thlahlel a, ka hun lo la kal tûrah chuan ka beiseina kâwl a êng ve dah lawm maw tiin, suangtuahna chuan beisei bawk țhîn mah se, khawhar taka hringnun kawng chhuk chho ka zawh bek bek lai hian hahchawlhna leh thlamuanna tûr rêng rêng he lei ânchhe dawngah hian a awm lo tih bâk hmuh chhuah ka nei ngai bawk si lo. Kan chênna, he khawvel hi zawng hreawmna zawng zawng infâwkkhâwmna, hmun țihbâiawm, sual thuneihna, buaina leh harsatna hmun mai a lo ni e.

          Lalpa ka auh lahin a reh vung vung ni te hian ka hria a, hlauhthâwnnain min zêm a, mangan a zual a, he lungngaihna tuipuiah hian ka pil dâwn ta a nih hi tih ngaihtuahna rilrûah a lo lang a, thlaphâng takin ka awm țhîn. He ka hringnun hi tuifinriat zau taka, lawng chhe tûr ang mai hian ka inchan a, hlauhthâwnnain ka khat fo țhîn.

          Lungngaihna nasa takin min hual vêl a, ka hmalam chu a thim mup mai hian ka hria a. Beisei tûr chiang lo, beisei ber pawh hre bawk si lovin beiseinain ka khat a. Eng thil mah pawh beisei ngam tak tak si lovin, engmah lo piahlamah eng emaw beisei nei chung siin, beidawnna bâk ka beisei ngam chuang si lo. Țhian țha țawngkam thlumin thinlung nâ a thâwidam zawh loh châng te, puipunnaa kalin thaw a tih ipik a, fianriala awm lahin rilru hah thâwidam ahneha a tihzual châng te hian he hringnun hi lungngaihna ruamah a tlulût leh țhîn.

          Lal Isuan, "Engahmah mangang suh u," a tih lai hian, rinhlelhna thlipui nasa takin min nuai vêl țhîn a, ka nunah harsatna a lo thlen hian mangang takin ka awm leh țhîn a, he hun khirh takah hian rinna derthâwng takin ka awm fo țhîn. Tuifâwn ang maia thahrui chakna pai rinhlelhna hian nasa takin min vawrh lâwp lâwp a, chu tuipuiah chuan ka pil țhelh țhelh țhîn a, ka lo chau hman hial țhîn a ni.

          Ka hringnun nawmsak ve theihna tûra beiseina sâng tak nêna ka beih ve lai hian enga ti nge heti maia ka nunkhua hi ka hman tak le? Harsatna leh buaina, manganna ka tawhte hian min hnehin ka kun tlawk tlawk a. Awm dân tûr pawh ka ngaihtuah thiam lova, ka khawvêl hi a thim mup niin ka hria a. Engkim mai hi behchhan leh hmehbel tûr hlir ni maiin ka hria a. Ka thinlung rûm ri hi khawpui ri aiin a nêp chuang âwm love.

          Nun chau tak leh chhûngril ruak takin ka hun tawn mêk, ka hringnun kawng chhuk chho tak hi ka  zawh mêk chu a ni si a. Kal ngaihna rêng hriat loh chang a va tam țhîn êm! Ni kâwlah a lo chhuak a, a liam leh țhîn ang hian hlimna chu țahnain a liampui leh si țhîn a. Nui reng chungin a rûkin ka țap a, hun liam tawh avângin ka nâ a, min hmuak mêktu hun ngei pawh hian min vêl țap mêk a, min la vêl țap fo dâwn a nih hi. "Ka hun tawn mêk te leh ka chunga harsatna thleng mêk te hi ka tuar chhuak zo âwm lo mange a", tih ngaihtuahnate ka nei rum rum țhîn!

          Hmêl pawh hmuh hreawm khawpa hmêl ngui leh vuiliam mai tûr hmêl puin, chau ngawih ngawihin thil tam tak ka suangtuah țhîn a. Zân ka mu a, suangtuahna a kal ding mup mup reng a, he leia ka hmangaihten min phatsan châng a lo awm a, " Nunkhua a har chuang mange" tiin ka hnual leh rawih țhin! Thlamuang tak pawha muhîl thei lovin, vêngtu ten khawvâr an thlîr aia nasain, chu khawvâr hun chu lo nghâkin, "Hlim ni a lo her chhuak ve mahnâ" tiin nghâkhlel takin ka thlîr țhîn a. Mahse, beiseina tlemtê ka la neih hi țhanlentîr ka ngai a ni tih bâk, chu khawvâr êng chuan min hriattir ngai silo.

          Mahse, hei hi ka lo hre ta! "Pathianin lei leh vân a siam lai daih tawh khân, ka nunna hi a kutphah ropui chhûngah thuhrûkin a lo awm daih tawh a. Nunna neia a din leh a siam ka ni" tih hi!

          Lei leh vân leh engkim siamtu Pathian khian, mi, tuma hriat hlawh lo, kei hi min lo hriain ka hming hnâisâilo hi a hria a nih chu!!! A rûka siama ka awm a, lei hmun hnuaihnung bera mawi taka siama ka awm lai khân, ka ruhrelte chu a lakah thupin a awm lova. Ka riruang la famkim lo chu a mitin a hmu a, a lehkhabuah chuan ka pêngte zawng zawng pawh a ziak vek a ni! Ka țhut leh ka din hi a hre țhîn a, ka ngaihtuahna hi hla tak ațang pawhin a hrethiam a ni. Ka kal leh ka mu hi mi en ngun țhîn a, ka awm dân zawng zawng pawh a hre vek a. A hriat fai vek loh chu, ka leiah hian thu rêng rêng a awm lo. Ka hnung lam leh ka hma lamah min hual a, ka chungah a kut a nghat bawk a!

          Ka hringnunah lungngaihna nasa tak a lo thlen châng te hian, mihring ni ta nafam chu, ka mittui ka dang zo lo fo țhîn a. Chhûngkhat lainâ leh țhenrual țha ten ka mittui an hrûk hul zawh loh châng te hian, Pathian chuan min hmuh hmaih hauh lova, ka mangang au râwl chu hriain ka lungngaih mittuite chu min hrûk hul sak țhîn a ni.

          Nung tlâk loh kei misual hi, min hre reng a, min chhandam nân a nunna hial ka tân a hlân a ni. Chu mai chu a la ni lo, "Kei, khawvêl tâwp thleng pawhin i hnênah ka awm zêl ang," min lo la ti fan hi a ni, thu mak ka sawi nin theih loh chu!!!


                         HLAWNCHHING

Friday, 21 September 2018

KA HLAU ȚHÎN!

KA HLAU ȚHÎN! (Poetry)

                                                HC Lalramdina


     


Ka tâna Hmâr Arsi ni tûra ka duh lai che hian
Arsi thlâwk satliah mai i nih ka hlau va
Arsi ka thlir theih, ka lâk phâk si loh ang hian
Ka ban phâk loh hmun sângah mawi te'n i êng ang tih ka hlau țhîn!

Kumtluanga i bula awm reng ka duh lai hian
Ka 'ngaih' êm êm, ka 'hnaih' theih si loh chu i ni ang tih ka hlau va
Ka lunglairil ata ka 'paih' theih si loh i nih mêk lai hian
I nunah telna rêng nei tawh lovin, i thinlaiah 'hmaih' ka ni ang tih ka hlau țhîn!

Fârțuah pâr ang mai hian rei lotê i vul ang a
I pâr zû-a min hrâi puar hma hian chuaiin i vuai leh si ang tih ka hlau va
Khâm kâra Chawnpui pâr mawi tak ang mai hian
Ka thliah phâk loh râl ramah hawihte'n i lêng ang tih ka hlau țhîn!

Hun tam a liam hnuah, duhawmna a ral hunah
I hmangaihna hi chuaiin a ral ve ang tih ka hlau va
Lungngaihna hlimkawr ruam zawh leh tûrin
He nun hi i kalsan ang tih ka hlau țhîn!


                         HLAWNCHHING

Sunday, 16 September 2018

HLAWNCHHING QUOTE - 19

HLAWNCHHING QUOTE - 19


               KA NGAIHTUAH FO ȚHÎN!

                                                HC Lalramdina



Inhmangaih tawnna thu zir țhinna ram
Mi retheite inhmangaih siakna ramah hian -
Hmangaihna neia inchhâl țhînte hi
Kan hmangaih nia kan sawi țhinte hian -
"Hmangaihtu tak takah min pawm hlawm ang em aw???"
Tih hi ka ngaihtuah fo țhîn!


                         HLAWNCHHING

Saturday, 15 September 2018

HAPPY BIRTHDAY - ANGELA VANLALDUHSAKI

HAPPY BIRTHDAY - ANGELA VANLALDUHSAKI

                                                HC Lalramdina



          Ka tunu duh tak, ANGELA VANLALDUHSAKI, vawiin (7,September, 2018) i piancham vawi sarihna (7) a lo thlen hian, 'Piancham chibai țha ber' ka bûk a che. Tunu hmêlțha tak ka nei che hi ka inchhuang a, i hming mawi tak ka sa/phuah thei pawh hi ka inchhuang a, ka lâwm êm êm a ni.

          Vawiin i piancham a lo thlen hian ka thinlung zawng zawngin ka lawmpui che a. I hun kal tawha Lalpa awmpuina leh malsâwmna i dawn zawng zawngte kha chhiar nawn leh la, i lâwmna tizualtu ni se la. I hun lo kal leh zêl tûrah pawh, Lalpaah lâwmna nasa lehzual i neih theih nân duhsakna ka hlân che a, Birthday dang vawi tam tak i hman leh zêl theih nân Pathian hnênah ka lo țawngțai sak fo țhîn ang che.

          Kha mi ni kha ka ngaihtuah lêt a, he khawvêl êng hmu tûra i lo pian ni (7.9.2011) kha... "Nausên an țah avânga a hringtu Nu hlim taka a nuih theih zâwkna Ni" kha! Fanu/tunu duhawm tak kan neih avânga i nu leh pa, i pi leh pute kan lâwma kan nuih mêk lai khân, rilrû-ah hlauhthâwnna lian tak kan nei a. Tûn hun i thlen phâk hi kan ring lo a sin! I nu (ka farnu/ka û) kha, damdawi inah hring tûr chea a rawn kal khân, 'TB' natna a vei hlauh mai a, chu natna vei chung chuan nang hi a hring che a, chu natna chu i kai ve nghâl bawk si a, kha tih laia kan lungngaih zia kha! Vawiin i piancham te hi kan thleng pha ang tih pawh kan ngaihtuah ngam lo a sin.

          Mahse, Pathian țhatna leh zahngaihna nasa tak kan chang a, kan țawngțaina te min chhân sakin, vawiin thlenga natna leh bâwrhsâwmna nei miah lova, dam leh hrisêl taka i piancham i lo thleng thei hi ka lâwm hle mai a, Pathian hnênah lâwmthu ka sawi a ni.

          Damdawi In-a in awm mêk laiin, i nuin min phone a, "Min buaipui nasa bawk si a, damdawi inah hian lo kal la, i tunu hming tûr hi rawn sa/phuah rawh," tiin min phone a, khatih laia ka lâwmzia leh ka insit si zia kha... Pathian țhat zia ka ngaihtuah a, in nufaa damna in chan dân te ka ngaihtuah a, Pathianin i nu kaltlanga i hming sa/phuah tûra a duhsakna ka chan dân te ka ngaihtuah a, phu lo ka inti hle mai.

          Damdawi In ațang hian mi tam tak thiin an chhuak ka hmu tawh a, keini dam taka kan chhuak bîk tûr te ka ngaihtuahin, Pathian hian min va hmangaihin min va duhsak bîk êm! Ka mimal nunah pawh, tîsa thilah a ni emaw, thlarau lam thilah a ni emaw, Pathian duhsakna ka chan nasat bîk ziate ka ngaihtuah a, chuvâng chuan, i hming atân lâwm tak leh duh takin "Angela Vanlalduhsaki" tiin ka sa/phuah ta a ni.

          Tunah chuan, Pathian khawngaihna chang chho zêlin, kum nga (7) lai i lo ni ve ta reng mai! Nausên duhawm tak, bâwrhsâwm tak ni țhîn kha hmeichhe naupang hmêlțha tak leh hrisêl tak mai i lo ni ta! I rualpuite zîngah a hmêlțha ber pawl leh hawihhâwm ber pawl i lo ni hi ka lâwm takzet a, ka chhuang che a ni. Mite duat rawn, an lawm rawn leh an thîk rawn, an entawn ni bawk si chu i ni a, Pathian duhsakna leh mite duhsakna i chang nasa hle mai a, i hming i pu zo ngei mai.

          I duh leh mamawh zawng zawng, i nu leh pa, i pi leh pute hian kan tihsak thei lo che a, i tâna țha tûr pawh keini chuan kan hre tak tak lo, kan enkawl thiamlo che a, hmangaihna avângin hrem che kan hreh a, kan enliam fo țhîn che. Nangmah enkawl tûr che hian kan va nêp si êm. Chuvângin, engkim neitu leh hretu LALPA kutah kan hlân mai che. Keini aia hmangaih zâwktu che a awm tih hi lo hre reng ang che.

          He khawvêla i Ni hmasa ber, i pian Ni ah khân, nui chunga lo lawm i nih angin, he i pianchampha ah pawh hian hlim takin hun hmang la, midang tân pawh hlimna Ni ah chantir zel tum ang che.

Happy birthday - Angela Vanlalduhsaki
I pute-a - HC Lalramdina

(He Article hi ka tunu, Angela Vanlalduhsaki, a piancham vawi sarihna (7.9.2018) puala ka ziah a ni a, ka zinnah internet a țhat loh avângin a piancham Ni-ah publish ka tum pawh ka thei ta lova, ka zin haw hnu, tlâi khaw hnuah ka rawn publish a ni e - HC)


                         HLAWNCHHING

Saturday, 1 September 2018

IT WAS TOO LATE!

IT WAS TOO LATE! (True Story that happened in Canada : By - Cinema Trace)

(A TLAI ZO TAWH SI!)

                            Letlingtu - HC Lalramdina


          Mipa naupang duhawm tak David-a chu chhûngkaw pakhat ațangin a lo piang chhuak a. A nu chuan a paw deuh chawt mai țhîn a. Hahpui viau țhîn mahse, a nun tihlimtu ber a nih avângin, chu naupang chu han nghahthlâk leh han kalsan chu harsa a ti hle țhîn a ni.



          Nikhat chu, a fapa tui taka a muthilh hlân chuan a nu chu huanah a kal a. Chutia huana a awm mêk lai chuan, an In ațang chuan kângmei nasa takin a chhuak ta thut mai a! Chu vêlleh, a fapa neihchhun chu chhanchhuah tumin a theih ang tâwka chakin an in lamah chuan a tlân haw ta a.

          Khuaa mite chuan chu kângmei chhuak chu țhelh mih tumin nasa takin bei mah sela, chu kângmei chhuak chu a nasat tawh êm avâng chuan, chuti mai chuan an țhelh mit thei bawk si lova, an hlawhchham titih ta dêr mai. Nu, a fapa a hmangaihna avânga a mangang aurâwl chu eng ang taka lungchhiatthlâk leh ngaihthlâk hreawm tak ni ang maw?

          Nu hmangaihna nasa tak chuan, dan rual lohvin chu kângmei nasa tak, reilotêa a fapa kânghlum mai tu tûr, amah ngei pawh kânghlum mai theitu, meipui râpthlâk tak mai chu a nunna pawh hlut zo lovin, a fapa nun chhan nân a tâwntlang ta! Meipui nasa takin a hual vêl mêk, an nufaa hlim taka an chênna țhin, an inchhûngah chuan tlân lûtin, a fapa him dam tak leh tui taka lo muhîl mêk chu pawmin pâwn lamah a rawn tlânchhuahpui a.

          Mahse, vânduaithlâk tak maiin, a sam chu kângmei chuan rawn man hmanin a taksa te chu a kâng ta a. A nun zawng zawng chu lungngaihnain a khat ta, a chhan chu a damchhûng hun  pumpui chu ser nêna hman a țûl ta si a.

          A fapa chu rawn țhanglian zêlin, tûnah chuan a hnaah hlawhtlinte changin malsâwmna tam tak dawngin a lo hausa ta hle mai a. A hnaa a hlawhtlinna avâng chuan khawpuiah an sawn ta a.

          Mahse, a nu vun ser nasa tak mai chu a zahpui hle țhîn a. Mi ten an chhûngkaw chanchin an zawh châng te chuan, "Kan chhûngkua chuan ka nu hmêlchhe deuh bâk neih kan nei lo," tia chhângin a nu a zahpui thute chu a sawi fo țhîn.

          Ni khat chu, chutianga a fapain a zahpui thute leh a hmuhsit ziate chu tlângkam tîtî ațang chuan a nu chuan a lo hre ru ta a, chu a thu hriat chuan a tihrilhhaiin a țhâwng hle mai a. Tichuan, a fapa neihchhun, khawpuia hnathawka awm mêk hnênah chuan va zina a hmêlchhiat chhan leh a vânduaina tawh dân zâwng zawngte chu amah a hmangaih vâng a ni tih hrilhfiah vêk tûr chuan thutlûkna chu a siam ta a.

          Mahse, vânduaithlâk tak maiin a zinna, an chuanna Bus chu kawngah chesualin, a hmunah chuan chawplehchilhin, kâ pawh chhâwn hman lohvin a thi nghâl a. A nu chuanna bus chêtsual thu leh a nu thih thu chanchin thar ațanga a hriat chuan a fapa chu a hlim ru veng veng mai.

          Hmanhmawh takin an khuaah chuan a va kal a, mipui lungngaia țapte chu an tih dân ve rêngah ngaiin, chûng mipuite chu kalpêlin a nu room-ah chuan lûtin lehkha pawimawhte chu a zawng a.

          Chutia lehkha pawimawh a zawn lai chuan, a nu diary hlui tawh tak chu a hai chhuak nawlh mai a, a nu diary-a thu ziak a han chhiar chuan a nghîng lawih mai!

DATE : 5th Sept. 1980 :- MISS TORONTO BEAUTY CONTEST ah hnehtua puan ka ni.

DATE : 14th Jan. 1982 :- Thla ruk (6) mi chauh nau ka pai laiin ka pasal duh tak Tonny Gateson chuan accident vângin min boralsan.

DATE : 2nd July. 1983 :- Ka fapa neihchhun David-a, kângmei ina a hualvêl mêk ka chhanchhuahna lamah ka sam leh ka taksa nasa takin a kâng a, ka biang lehlam hi a ser ta a ni.

          A nu diary a chhiar zawh chuan David-a chu lungchhe takin a țap chhuak hawm hawm mai a, mahse, inchhîrin awmzia a nei tawh si lo. A TLAI ZO TA! A TLAI ZO TAWH SI!

NOTE :- I nu leh pa te ânkhum emaw hawisan emaw tum ngai suh ang che. Anni hi kan tâna malsâwm thilthlâwnpêk an ni a, an liam hunah lungngai taka i țah loh nân, thlahthlam ngai suh la, hmangaih takin enkawl zâwk ang che.


                         HLAWNCHHING

Friday, 31 August 2018

HLAWNCHHING ȚAH HLA - 14

HLAWNCHHING ȚAH HLA - 14


                         THLIRTU

                                                HC Lalramdina



Thlirtu nih reng mai zawng;
A nawm dân a va hahthlâk si êm!!!


                         HLAWNCHHING

Monday, 27 August 2018

HLAWNCHHING QUOTE - 18

HLAWNCHHING QUOTE - 18


                              HNUTÊ

                                                HC Lalramdina


       


'Zûk leh hmuam' zînga ka duh ber chu 'HNUTÊ' hi a ni


                         HLAWNCHHING