Thursday, 28 September 2017

VÂNTLÂNG THIL HLUT LEH ZAH THIAM

VÂNTLÂNG THIL HLUT LEH ZAH THIAM (Article)

                                                HC Lalramdina

          Vântlâng thil (Public property) han tih mai pawh hian mipui nâwlpui hi chuan a awmzia kan hrethiam mai âwm e. Mihring awmkhâwm/chêng ho, hi vântlâng chu a ni mai a. Khaw tinah hian mimal ta ni lo, vântlâng thil neih, vântlâng ta a awm țhîn. ie. - Kawngpui, Tuikhur, Khêlmual, School, Damdawiin, Office, Community Hall, Vântlâng Zun In leh Êk In etc. te hi vântlâng ta a ni a, mimal awmkhâwm ina a din leh a siam a ni a, kan ințâwm tlân vek (Common property) a ni. Sâwrkâr thil leh bungrua kan tihte pawh hi vântlâng tâna sâwrkârin a sum senga a siamte an ni vek a. Mimal ta bîk ni lo, kan ințâwm tlân thil tam tak a awm a, chûng laka kan rilru put dân tûr chu kan chian a țûl hle a ni.

          Vântlâng thilte hi mahni ta anga en a, uluk tak leh duat taka enkawltu erawh Mizote zîngah hian kan vâng hle ti ila kan sawi sual lutuk âwm love. Khawi hmunah pawh hian han kal ila, vântlâng thilte rêng rêng chu uluk tak leh duat taka enkawl loh tih hriat taka tlabal neih nuaih hmuh tûr a tam khawp mai.

          Hnam fing apiangin vântlâng thil hlutna châng an hria a, hnam changkâng leh changkâng lo tehna ber pakhat pawh, vântlâng thil an roh thiam leh zah dânah hian a ni țhîn. Khawlai an enkawl dân te, kawngpui an zah dân te, Biak In, School, Office an enkawl dân te, Community Hall leh Khêlmual an hman dân te hi ngun taka han belhchian chuan, Mizote pawh hian kan tih tûr leh tih loh tûrte, kan chîn thar ve tûr leh kan sim tûrte a la tam hle a ni.

          Vântlâng thil kan ngaihdân leh kan en dân hi kan tihdanglam a țûl tawh a ni. Vântlâng kha midang daih, tute emaw bîk ni angin kan ngai a. Chuvâng chuan vântlâng thil/ta chu chhe mahse, pawi tihna pawh kan nei lêm lo niin a lang. Miin tichhe mahse, huat nachâng pawh kan hre hek lo. Chumi awmzia ber nia lang chu, vântlâng thil kan en dân dik loh vâng a ni. "Ka" tih leh "Kan" tih hi kan ngaihdân a la hran vâng ni berin a lang. Vântlâng thil hi "Ka ta" a ni ve a, a chhiat chuan ka thil a chhia a, a țhat chuan ka thil a țha a, a mawi chuan ka thil a mawi a ni tih hi hrechiang ila chuan, vântlâng thil chu ka ta angin ka en thiam ang a, ka duatin ka humhalh țha ngei ang.

          Vântlâng thil humhalh kawngah hian kan vaiin mawh kan phur tlâng vek a ni tih kan hriat a hun ta hle mai. Misual ten an tichhe tûr emaw, an tiduhdah emawte kan hmuh chuan kan dodâl ngam tûr a ni a. Naupangin an khawih chhiat dâwn emaw pawhin, kan hauvin kan hrilhfiah țhîn tûr a ni. Chu mawhphurhna chu kan zavaia kovah a innghat a ni tih hre thar țheuh ila, vântlâng thil kan neihte pawh hi a tlo zâwk ngei ang.

          Vântlâng thil rêng rêng hi kan zavaia ta, ka ta a ni tih hre thar leh ila. A hman dânah te, a enkawl chungchângah te, a humhalh kawngah te kan zavaiin mawh kan phur tlâng țheuh a ni tih hria ila, kan thil neih hlu takte hi a lo mawi zâwk ang a, kan hmang țangkai zâwkin keimahni ngei pawhin kan hlimpui zâwk ngei ang.

          Vântlâng thilte hi a nih dân tûr ang taka enkawl a nih țhin loh avâng hian thil țha tak pawh hi reilo têah hmantlâk loh ah a chang leh thuai țhîn. Keimahni ta anga kan en theih hun leh vântlâng thilte hian hmangaihtu leh enkawltu a mamawh a ni tih, Mizote hian kan hriat chian hunah chuan, vântlâng thilte hi mawi leh nalh takin kan nei rei ve thei tawh ang a, kan Zoram pawh hi a hmel hmuh a nuam chho tual tual tawh ang. Vântlâng thilte hi i humhalh in i enkawl țha țheuh ang u.

                         HLAWNCHHING

No comments:

Post a Comment