HMANGCHÂNG HRIAT (Article)
HC Lalramdina
Mizote hi thil hi kan hre ve viauin kan changkâng ve tawh hle a. Mahse, a taka hman chhuah kawngah hian kan la uar tâwk lo deuhvin a hriat țhîn. Pathian thute pawh hi kan hriat tam leh kan sawi tam viau lai hian a taka nunpui hi kan harsat hle mai a. Chutiang bawkin, hmangchâng hriat hlutzia leh a țangkai dân te pawh hi chhiarin hre țeuh mah ila, a taka hman chhuah kawngah leh zawm kawngah hian kan la uar tâwk lo deuh niin a lang.
Hmangchâng han tih hian a huam zau hle mai a. Kan nitin khawsakna... Ei leh bârah te, in leh lo enkawl chungchâng ah te, kan hnathawhna kawng hrang hranga kan nitin hun hman dân tûr duanlâwkna kawngah te pawh a pawimawh êm êm vek a ni.
Hmangchâng hriat hlutzia kan hriat rual hian, hmangchâng hriat loh buaithlâk zia leh hahthlâk zia pawh hi kan ngaihtuah tel fo a țûl bawk ang. Chu chuan hmangchâng hre tûra a ngaihtuah peihna min pe thei ngei bawk ang. Hmangchâng hriat hlutzia ka ngaihtuah lai hian, (Bible - Thufingte 22:3) thu hi ka rilrûah a lian hle a. ("Mi hmanghria chuan thil țha lo chu a hmuhin a biru țhîn a;" Thufingte 22:3(a) tih hi thil țha lo chu eng nge ni ta ang? Thatchhiatna te, dâwngdahna te pawh a ni ang. Chumi kawng chu kan kalsan a ngai a ni. Chuvângin, hmangchâng hriat hlutna rah seng tûr hian dâwngdah loh a ngai a ni.
Hmangchâng hriat hlutna hre tûra kawng hrang hrang tam tak zînga țhenkhat han târlang ila.
1. Hunbi neia inbuatsaihnaah :- Hei hian a huam zau viau mai. Mizote hi Kristian kan nih angin inkhâwm țhin te, Chawlhni serha Pathian rawngbâwla kal chhuak țhinte kan ni a. Kan inchei dân tûr leh kan mamawh tûr ken chungchâng thlengin a huam thei âwm e. Chawlhnia kan inchei dân tûr te pawh hi lo ruahman lâwk nachâng hriat a pawimawh hle țhîn. Khawpuia awm te leh thingtlânga chêng te tân pawh a țûl ve ve a. Inrinni zân emaw, zân âwl dangah te pawh kan inthuamna tûr te hi thinlunga lo ruahman hmasa a, mahni chauh ni lovin, chhûngte inbel tûr nên, nawh ngai a nih pawha nawh saa lo daha lo inbuatsaih lâwk nachâng hriat te a pawimawh hle mai. Zân hunâwl eng mah ngaihtuah lova, tv en a, mobile phone khawih a, computer hmaa țhut tlatte hian chhûngkaw kalphung a tibuai duh hle țhîn a ni. Țhalai tam tak zîngah tho hma leh si lova zân lama inbuatsaih nachâng hre bawk si lo te hian chawlhni tûkah te hian buaina an tâwk duh hle țhîn.
Mipui hmaa ding tûr tân phei chuan kan thil tih tûra zira kan mamawh tûr dahkhâwm țhin hi a pawimawh êm êm mai a. Tin, puipunna leh chhuah vahnaah te kan mamawh tûr thil lo ken tel nachâng hriat te a pawimawh hle bawk. Tin, kan taksa hrisêlnain a mamawh ang te pawh hi kan inken tel a pawimawh a ni.
2. Zin veivahnaah :- Tunah chuan kan inkalpawhna kawng te pawh a lo țha chho zêl a, thingtlânga chêngte pawh zin veivâk kan tam ta hle mai. Motor rui chi mi tam tak kan awm a. Kan inchei fai viau hlawm tawh bawk si a. Zin kawnga motor chuannaah te hian motor rui chi tân phei chuan luak dawhna mai tûr ken nachâng hriat te hi a țha hle a ni. Tûnlai ah phei chuan polythene ah mai theih tam tak a awm tawh a, luak zawha paih mai theih te a ni a, hêng pai nachâng hriat te hi a țha hle a, kan bula mite, hmêlhriat mang loh luak khum bawrh bawrh mai te hi a zahthlâk in a tenawm a, hmangchâng hriat loh leh peih loh avâng hian midangte tân harsatna kan thlen thei a ni tih kan hriat a țha hle a ni.
Tin, hrisêlna kawnga harsatna bîk nei phei chuan kawng lakah buaina tâwk thei kan ni tih hre rengin, ei leh in pawh fîmkhur a ngai a, kan ei theih chi te pai nachâng hriat te hi a țha hle mai. Tin, lîrtheite hi chhe thei a ni a, kalkawngte pawh chhe thei a nih avângin ei tûr pai chîn țhin te hi a țha hle a ni. Harsatna thleng palh thuta buai lo tûra hmangchâng hriat hi a țûl êm êm a ni.
3. Ram lama hnathawhnaah :- Nilênga hnathawka chhuak țhin ho phei chuan, intihpalh thila hman mai theih - Pin te, hlîng phâwina twisters te, hliam tuamna bandage te pai țhin a țangkai viau mai. Remhriatna mâwltê mai pawh hi hmangchâng hriatna hian tawhsual tawhah hian min țanpui thei êm em a ni.
Tin, in leh lo enkawlna kawng thuah pawh hian hmatiam neia hnathawhte hi a sâwt duh hle bawk a. Hna sâwt miah si lova tei hah viaute hi a awl êm êm mai a. Hmangchâng hriat hlutzia hre tûr chuan taihmâk leh inthlahdah loh hi a pawimawh êm em a, hei hi mizo ten kan zir a pawimawh êm em a ni.
4. Inchhûng enkawlnaah :- He topic hi chu hmeichhe lam chan deuh a ni âwm e. Inchhûng enkawl han tih hian a huam zau thei viau ang a. Ei rêl te, incheina te, inchhûng bungrua leh a rem dân thleng pawhin a huam thei ang. Tin, sum leh pai hman dân thleng pawhin a huam bawk ang. Ei rêl chungchângah hian hmeichhiate hi a mawhphurtu kan nihna tam tak a awm a, chawhmeh lei leh nitin mamawh lei kawngah te hmangchâng hriat leh hriat loh kâr a hla thei hle âwm e. Thil chhe mai thei lei țeuh mai te, tin, ei sên leh mang loh tûr leh ei duh vak loh buangbâr deuhva buatsaih vak te hi chîn loh a țha hle a ni. A tâwpa paih leh mai mai si, hun leh tha sêng buaia sum heksak taka thil tih hi buatsaih loh țhin a țha hle a ni.
A lova kan awm theih hauh loh buhfai, gas, tui leh thil dangte ngaihthah viau si a, a lova kan awm theih thawmhnaw lam ngaihtuah leh viau si hmeichhe tam tak kan awm fo țhîn a, hei hi a pawi hle a ni. Tin, kan in leh lo pawhin a mâwipui phâk lêm loh, mi ten an neih avânga bungbêl dah mâwi mai mai tur chi neih țeuh mai te pawh hi kan inenfiah fo a ngai a ni. A dahna leh a hmun pawhin a mâwipui tâwk ngaihtuah thiam a țûl a, hêng zawng zawng te hi hmangchâng hriat hlutna kan hmuh theih mai tûr atân a pawimawh hle a ni. Mihring ina kan tawh mai theih damloh nikhua pawh inhmakhua miah lova thawmhnaw thar mamawh êm êm zêl te pawh hi pûk tûr mangang taka dap kual ruai nih a awl hle a ni.
A pawimawh hmasa tûr ngaihtuah hmasak te hi bungrua, thawmhnaw leh ei leh in tûrte a ngaituah dân tâwk thiam a ngai êm êm a. Hmangchâng hriat hlutna te chu chûng ang ngaihtuah thiam chu a lo ni. Kan mamawh a lohva kan awm theih miah loh tui te pawh hi fûrah Pathianin hman sên loh min pe a, țhâl a lo thlen hun atana lo indahkhâwlna tûr te hi lo inngaihtuah lâwk ila, chu chu kan mawhphurhna pawh a ni. Chûng chu kan mawhphurhna a nih laiin kan ngaihthah leh hle mai si a. Tui mamawh hunah tu tute emaw demna kan zawng leh a, hmangchâng hria chuan hêng kawngah te hian an lo inhmakhua țhîn a lo ni.
Chuvângin, he khawvêla kan chên chhûng hian, zir tûr tam tak kan neihte zîngah hmangchâng hriat hi kan zir tûr leh kan zir theih thil pawimawh tak a ni. Sum neih inang rau rauah te, thil neih inang rau rauvh te, mi hmanghria leh hrelo chuan a țangkaipui hlei hle ang tih a rinawm a ni. Chuvângin, kan sawi tâk tlêmtê ațang te hian hmangchâng hriat hi zir ila, hmang thei tûrin taima bawk ila, tichuan, a hlut zia kan hre zêl ang a, rah hlu tak sengtu tûr chu keimahni zêl kan lo ni dâwn a ni.
Tichuan, ram leh hnamin hma a sâwn ang a, chhûngkua leh khawtlângin hma a lo sâwn ngei bawk ang a, mimal tinin a hlâwkna kan hmu zêl bawk ang a, kan Pathian duhzâwng pawh a ni ngei ang.
HLAWNCHHING
No comments:
Post a Comment