ȚHEN LOHNA ZION-AH (True Story)
HC Lalramdina
A kal hmasa leh chhuahsan hmasa apiangte an kîr leh tawh ngai lohna khawvêlah hian, kut insuih riala hmangaihna kawng kan zawh dun lai min pênsan ni ațang khân, zawh loh theih loh zinkawng khawharthlâk tak mai chu, nitin mai hian keimah chauhvin ka la zawh ve tlauh tlauh chu a ni si a. Thlan zâwk nih tâk loh hnua, hnâwl chan chang hnu hi chuan, nuih te pawh hi a lo har țhîn!
Zân a ral a, ni a liam a, thla a ral țhîn. Kumpuisûl a her liam a, hun tam a ral ve ta reng mai. Mahse, eng vângin nge ka hriat reng țhin le? Hun hian lunglên a hnêm ber an lo tih țhin hi dâwtthu lêng mai mai zâwk nge ni a, nitin hian a thar zêl mai si hi? Ka theihnghilh theih ngai loh tûr mihring hi khuanu hian a lo duang rêng em ni zâwk le? Ka hriatnaa châm reng tûr hi khuanu hian ka pian tirh khân a lo ruat lâwk daih tawh nge ni zâwk tih hi ka hrethiam thei ngai lo.
Lunglênna thâwm a nat luat châng te, mahni inkhawngaiha ka kûn tlawk tlawk châng te, khawharnain thlipui ang maia mi nuai châng te hian, he hmangaihna mawlh hi chhun ên vânglai ang maiin ka thinlungah a rawn inlâr leh țhîn a. Hriat nawn fo duh lo mah ila, hriat nawn fo tûrin thâwm a rawn chhuah nawn fo si țhîn. Chutiang hun chuan min chênchilh châng hi chuan, nunhlui tharthawhin a awm leh țhîn a, chûng hun liam ta te chu min chhuikîrtîr leh țhîn.
Ka la hre reng mai, ka hmuh hmasak ber ni-a ka lungphu-ina ka hmangaih a ni tih min hriattîr ni kha. Kan in veranda-ah ka hnathawk bâng, inbual zo, ngaihtuah êm êm pawh nei lova ka țhut hahdam lai tak maia a class bâng ka hmuh ni kha. Tlai ni tla tûr, êng nêm tak mai ina a hmêl a chhun êng sêt mai kâra a mitmeng mawi tak mai ina min han melh relh paha min han nuih sêih mai kha chu(h)! Thâwklehkhatah ka thinlung hi a tuiril nghâl vek mai a, ka rilrû a luah nghâl vawng vawng mai. Vawikhat hmuh naah pawh chuan a fel ang tih chu a rinthiam theih nghâl mai avâng chuan, zarbuaitu pawh a ngah viau ang tih pawh a hriatsa mai. Zân a lo ni a, ka ngai êm êm a, khua a lo vara ka ngaihtuah hmasak ber chu amah bawk chu a ni a, a lakah hian ka luangliam a ni ber mai.
Amah vânga ngaihtuahna mak pui pui ka neih tak fo hnu chuan, eng tin tin emaw inkawmna hun remchâng kan nei ta hlauh mai a, ka lâwmna a va nasa tehrêng êm! Mahse, ka duh thu han hrilh tûr êm chuan ka va zâm si êm! Ka duh thu ka hrilh vat loh chuan khua ka tlai mai ang tih te, țhianah kan insiam hlauh dah ang tih te, mi dangin min neih san mai ang tih te ka ngaihtuah a, hlauhthâwnna thinlung ka nei nasa bawk si, rei rial chi a ni lo tih ka thinlung chuan min hrilhin min tur hmanhmawh viau bawk nên, rilrû a va buai êm! Rei ngial kan inveh hnu chuan remchâng ka hmu fuh ta a, ka duh thu chu ka hrilh ta râwih mai!
Ka hmuh tirh phat ațanga ka ngaihtuahna zawng zawng nei vektu a nih thu hrilh tûr khân hun ka va duh rei tehrêng êm! Ni e, duhzâwng sawi ngamlo rual ni tawh lova ka inhriatna avâng chauh chuan zak chung chung chuan, ka duhzia chu ka hrilh ta râwih mai a! Țawngkam thiam tak maiin, mawihnai taka min hnar ka hlauh rûk tehrêng nên, ngainatawm taka nui seih pahin, ka hmangaih avânga a lâwm zia leh hun a la duh deuh tûr thuin min chhâng a. Ka va lâwm tehlul êm!
Rilrû inpawh tak chungin hmangaihna zinkawng chu kan zawh dûn ta a. A kiangah ka hun tam zâwk hman duh viau țhîn mah ila, mahni hna țûlna avâng leh a zirna tihbuai a hlauhawm bawk nên, duh anga tam inhmuh a har țhîn si a, rilrû a hah duh țhîn khawp mai. Amaherawhchu, hun thâwl kan neih ang ang chu inhmuh nân kan hmang țhîn a, chutiang hunah chuan, kan hma hun tûrte sawi dûnin duhthu te kan sâm dûn fo țhîn.
Khatih laia ka hlim țhin zia leh ka lâwm țhîn zia te kha, beiseina êng hnuaiah hlim takin biahthu kan inhlân a. A bulah ka awm tawh hi chuan ka sualna leh fel lohna te, ka tlin lohna te ka hre chang tawh lova, khawvêl hi a pâr vul chêk a, mâwina hlira thuam niin ka hre țhîn. Lungchim tak leh duh taka ka chûl heuh heuh țhin lai khân, sawi thiam phâk loh hlimna chuan min luahkhat țhîn a. Midangin ka thinlungah hmun an chang lova, ka thinlung, ka rilrû, ka taksa, ka ngaihtuahna leh ka engkim kha a ta a ni țhîn. Tu mah ka ngai lova, ka awt lova, ka mamawh ngai hek lo. A bula ka awm tawh hi chuan engmah ka ngaihtuah thei ngai lova, ka hriat chhun leh ka ngaihtuah theih chhun chu amah chauh chu a ni țhîn.
A inpeih hun tûr chu dawhthei takin ka nghâk a, pumkhat kan nih hun tûr chu nghâkhlel takin ka thlîr a, hun leh nite chu liam thuai thuai se tiin duhthu ka sâm fo țhîn. Mahse, chu ka duhthusâm te chu an thâmral mêk a ni tih rêng ka lo hre si lo. A inpeih hun nghâktu keimah chauh ka ni lo tih rêng ka lo hre si lo. Amah lo duh ve êm êmtu leh amah lo zarbuai rengtu a tawng ta! Eng thil mah hi thup reng sên a ni ngai lova, lanchhuah hun a awm țhîn. Mahse, ka hriatchhuah meuh chuan khua a tlai zo ta! Derna ânkâ dang zo lovin, min hlat zai a rêl ta si.
Chu thu ka hriat meuh chuan ka tliak hnâwp a, awih har ka ti a, rilrû a nâin hrilh a hai a ni. Ka hmangaih êm avâng chuan a nun leh a mizia te chu thlâk danglam ka tum țhîn a, ka ta a nih leh theih hun tûr chu chhel takin ka nghâk fan fan a. Mahse, remthu thlun awm thei tak tak tawh si lo. Tunah zet zawng zinkawng dang zawh tûrin min pênsan zai a rêl mêk ta si a. Thil awmdân ngunthlûk lehzuala ka ngaihtuah hian, a tâna ka lam hawi a harsat dân tûr te, a fel êm vânga ka rilrû tihnat duh lovin țha takin min chhâng mai a ni thei ang em tihte ka ngaihtuah a. Khâng hun lai te khân, "Aw," ti ve mai lova, "Min hrethiam hrâm rawh aw," lo ti pawh ni se, ka tân hriatthiam lohna chhan tûr a awm loh tehrêng nên, a rûka phatsan ka nih hian min tinâ a ni. Tih theih ka nei si lo.
Beiseina sâng tak nêna hmalam hun kan thlir dûn mêk emaw ka tih laiin thil a danglam zo ta! He khawvêlah hian damchhûng ni leh hunte chhiar dûn tûra hmathlîr thui tak ka neih laiin chu, ka duhthusâm zawng zawng chu boruakah a zâm ral ta! He lei ințhenna ramah hian thihna chauhvin mihringte a țhen țhîn emaw ka lo tih țhin chu, dam leh nung reng chung pawh hian ințhenna hi a lo awm zawng a nih hi. Ka nunphung chu her dang lamin a awm ta bawih mai! Enghelh nei lo tlangvâl, hlimnaa khat țhîn nun chu vuakchhiatin a awm ta! Ka beiseina te chu he ka hringnun khawvêlah hian a puakkeh chhe zo va, Jerusalem thar chauh lo chu beiseinain innghahna tûr a nei ta lo.
Hun leh nite a her liam zêl a, ka hmangaih che min tih țhin lai hunte kha tûnah chuan boruak mai a ni ta si a. Ka mi hriata kha chu a la awm a; mahse, a taksa erawh chuan min kalsan tawh si a. Lungâwina lamtluang chhui tumin ke pên țhin mah ila, lungngaihna ruamah bawk min hnûk lût leh țhîn. Aw...khuanu ruat loh di pawh hi, khuanu ruat a nih ka ringhlel ngai lo a sin. Nun tharin bulțan leh dâwn țhîn mah ila, i tel ve lohna khawvêlah hi chuan nunhlui bawkin ro a rêl leh țhîn a, ka țap nawn leh țhîn.
He khawvêl hi zawng kan tâna ruat a ni lo a ni ang e. Hei chauh hi ka beisei leh innghahna chu a ni ta! Ka hring chan chhûngin ka thai chang lo mah la, țhen lohna Zion-ah tal chuan min Di ve tawh rawh aw?
"Ka țahna ram he lei thlân hmun khawharah hian
Duh lêng thlangin kei chu min hnâwl mah la
Pialrâl ram nuam țhen lohna Zion-ah
Țhiang ten lêngin min di ve rawh"
HLAWNCHHING
